Determinanty zdrowego gotowania

Zdrowe, smaczne i efektywne przyrządzanie potraw wymaga spełnienia kilku kluczowych warunków. Przede wszystkim efektywnie nie oznacza tanio czy szybko – często wyrafi nowana obróbka termiczna wymaga czasu. Dotyczy to także płyt do zabudowy.

Slogan „szybkie, zdrowe i tanie gotowanie” należy więc odłożyć do lamusa. Takie postawienie sprawy jest bowiem sprzeczne samo w sobie. Podczas przygotowywania posiłków warto przede wszystkim zadbać o wybór zdrowych produktów z wyższej półki oraz zdrową, energooszczędną i bezpieczną obróbkę termiczną. Tę zapewnią tylko i wyłącznie renomowani i uznani producenci.

Po pierwsze: zdrowe produkty

Zdrowie mamy jedno. Powinniśmy dbać więc o nie szczególnie i przestrzegać podstawowych reguł żywieniowych z tzw. piramidy zdrowego żywienia. Przede wszystkim należy spożywać świeże, zdrowe produkty – zwłaszcza w świecie chemii i konserwantów. Główne źródło energii w naszym codziennym posiłku stanowić powinny produkty zbożowe, owoce i warzywa oraz mleko i produkty mleczne. Mięso powinniśmy spożywać z umiarem, a jeśli to możliwe, zastępować je rybami i roślinami strączkowymi. Zdrową zasadą jest unikanie tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych. Dlatego podczas gotowania czy smażenia starajmy się unikać go lub przynajmniej minimalizować ich ilość. Na zdrowie negatywnie wpływają także słodycze, które nazywane są (podobnie jak alkohol) źródłem „pustych kalorii”. Produkty te nie wnoszą do ludzkiego organizmu żadnych składników odżywczych. Podczas przyrządzania potraw powinniśmy unikać soli. Należy wiedzieć, że już podczas produkcji produktów (zwłaszcza mięsa, ryb, wędlin, serów) jest ona dodawana do żywności. Smaczniej i zdrowiej jest więc sól zastąpić ziołami. W wypadku gotowania na parze można bez problemu z niej zrezygnować.

Po drugie: odpowiedni rodzaj obróbki

Od dawna trwa spór, który typ obróbki termicznej jest zdrowszy i ma więcej zalet. Ten z wykorzystaniem gazu i ognia czy ten związany z energią elektryczną i zasadą indukcji czy nagrzewu spiralnego. Ma to, oczywiście, wpływ na smak i zapach przyrządzanych potraw, jednak o wiele istotniejsza jest tzw. piramida zdrowego przyrządzania potraw. Bezsprzecznie najzdrowsze, najsmaczniejsze i najbardziej efektowne (także wizualnie) jest gotowanie na parze. Kolejnym zdrowym procesem jest gotowanie klasyczne, następnie duszenie, pieczenie, gotowanie mikrofalowe, a na końcu (niestety, zwykle przez nas najbardziej ulubione) grillowanie i smażenie. Warto zwrócić uwagę na fakt, że już sam typ obróbki termicznej potraw bardzo często determinuje rodzaj urządzenia, jakie wybierzemy. Pamiętajmy, że nasz wybór musi przebiegać między zdrowym rozsądkiem a przyzwyczajeniami. Na szczęście coraz większa liczba urządzeń AGD umożliwia stosowanie całego spektrum obróbki termicznej – od gotowania na parze po grillowanie. Pamiętajmy, że na płycie świetnie sprawdza się nieco zapomniany szybkowar czy parowar. Nie jest więc tak, że na płycie nie da się zdrowo gotować.

Po trzecie: programy, czas, temperatura

Czas i temperatura grzania oraz stosowane techniki i typy oddziaływania na potrawę za pomocą ciepła, wilgotności oraz strumienia powietrza to kolejne niezbędne elementy. Poza parą, opiekaniem czy wymuszonym obiegiem powietrza (z jakim mamy do czynienia zwykle w piekarnikach), producenci stosują wiele opcji i kombinacji grzania, które spotkamy na płytach. Są one często dedykowane danym naczyniom czy trybom gotowania (np. WOK, teppan yaki, raclette, grill kamienny itp.). Warto się z nimi wszystkimi dokładnie zapoznać. Rzecz to istotna, bowiem w praktyce im szerszy wachlarz możliwości urządzenia, tym bardziej zaspokoi ono nasze kulinarne oczekiwania. Oczywiście, jest to sprawa dość subiektywna, bowiem dla jednych najważniejsze będzie grillowanie, a dla innych wolne gotowanie – dodajmy w tym miejscu, że wolnowary to przykład jednej z najzdrowszych form gotowania! Pamiętajmy, że zakres możliwości kulinarnych, a więc typów grzania (parowe, konwencjonalne, szybkie, wolne) oraz stosowanie pary, płynna regulacja temperatury, nadmuchu czy wilgotności najlepiej ukazują możliwości urządzeń do gotowania w ogóle. Warto też pamiętać o tym, że bardzo często wyrafi nowana obróbka czerwonego mięsa (np. 100 °C) czy suszenie grzybów wymagają znacznie dłuższego czasu i najlepiej robić to w piekarniku (patrz „Info- Produkt – Piekarniki”).

Po czwarte: komfort, ekonomia, bezpieczeństwo

Ostatnimi determinantami wpływającymi na dobry wybór kuchni czy zestawu do gotowania są komfort obsługi, aspekty ekonomiczne użytkowania oraz bezpieczeństwo. To ostatnie dotyczy zarówno sprzętu, jak i samego użytkownika. Ma przy tym niezwykle szeroki wymiar – od zabezpieczeń określonych prawnie po autorskie konstrukcje i innowacje (więcej na ten temat w dalszej części poradnika). Codzienne gotowanie i przygotowywanie potraw wymaga rozwiązań przyjaznych i praktycznych, ale także ekonomicznych. Komfort obsługi i proekologiczne rozwiązania w dużej mierze wynikają z doświadczenia, tradycji i specjalizacji producenta. O zdrowe gotowanie czy pieczenie zadba tylko i wyłącznie markowy sprzęt – dobrze zaprojektowany, wyspecyfi kowany i solidnie wykonany. Nie ma tu miejsca na przypadkową ofertę i przypadkowy sprzęt. Nie miejmy złudzeń, kulinarnych majstersztyków na kuchni za 500 czy 1000 zł raczej dokonać się nie da. Tym bardziej więc zalecamy zapoznanie się z naszymi modelami i preferowanie produktów z wyższej półki.