Jaki piekarnik wybrać?

To jedno z najczęstszych pytań, jakie zadajemy sobie przed zakupem tego urządzenia. Jednak odpowiedź nie zawsze jest łatwa, zwłaszcza wtedy, kiedy nie wiemy, na co zwrócić uwagę podczas wyboru jednego z najważniejszych urządzeń grzewczych w domu.

Przechodząc do sedna, wybór urządzenia grzewczego to rzecz prosta. Trzeba jedynie odpowiedzieć sobie na kilka zasadniczych pytań i dokładnie zapoznać się z dostępnymi na rynku konstrukcjami oraz opartymi na nich modelami. Specjalnie dla Państwa przygotowaliśmy 10 kluczowych pytań, na które należy spokojnie i rzetelnie odpowiedzieć. Wraz z wiedzą o markach, modelach, rozwiązaniach i funkcjach,  sprawi to, że wybór stanie się naprawdę prosty.

Pytanie 1: Który z piekarników jest lepszy – gazowy czy elektryczny?

W dużej mierze zależy to od upodobań oraz dostępnych w kuchni źródeł energii. Zaletami modeli elektrycznych są bez wątpienia łatwość obsługi, stosunkowo prosta instalacja, stabilność pieczenia oraz bezpieczeństwo. Modele elektryczne dają także większe pole manewru dzięki elektronicznym programatorom i wielu opcjom opiekania (od statycznego, przez wymuszony obieg powietrza, po parowe). To także w tej grupie pojawiają się wszelkiego typu programy automatyczne, cyfrowe wyświetlacze i media oraz szereg funkcji dodatkowych, takich jak choćby termosonda, grill, zegar, minutnik, funkcje czyszczenia czy sterowanie oświetleniem. W modelach gazowych możliwości są nieco ograniczone, a wybór funkcji jest dokonywany przez manualne pokrętła. Tym niemniej zwolennicy prawdziwego ognia z pewnością wybiorą takie modele z powodu dynamiki termicznej i grzania „żywym” płomieniem. Taka forma eksploatacji wymaga od użytkownika podłączenia sprzętu do instalacji gazowej, która w dłuższej perspektywie jest bardziej opłacalna; tańszy jest także sam piekarnik. Warto podkreślić, że w piekarnikach gazowych stosowane jest obecnie obligatoryjnie zabezpieczenie przeciw wypływowi gazu, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo ich użytkowania.

Pytanie 2: Czy wybrać piekarnik standardowy, kompaktowy a może poszerzony?

Z praktyki wiemy, że wybór wymarzonego piekarnika powinien być dostosowany do naszych potrzeb i możliwości adaptacyjnych kuchni. Nie zainstalujemy poszerzonego piekarnika (np. 90 cm szerokości), jeśli nie mamy na to miejsca. Podobnie nie warto kupować modelu kompaktowego, jeśli mamy przestronną kuchnię, pieczemy dużo, a nawet kilka potraw jednocześnie. Modele standardowe to urządzenia o typowych rozmiarach, w których zarówno wysokość, jak i szerokość nie przekraczają 60 cm. Na sklepowych półkach jest więc ich najwięcej, mają pojemność od 35 do 70, a nawet 90 l netto, pozwalają więc na pieczenie kilku potraw jednocześnie nawet na 5 poziomach prowadnic. Modele kompaktowe przeznaczone są jednak dla mniej wymagających użytkowników, którzy z piekarnika korzystają rzadziej. Ich pojemność jest siłą rzeczy mniejsza, podobnie jak liczba poziomów. Piekarniki kompaktowe są jednak bardzo wdzięczne w aranżacji, ponieważ ich wysokość to 45 cm, co w praktyce sprawia, że można je zainstalować niemal wszędzie. Dla chcących połączyć komfort pieczenia dużych produktów lub znacznej ich ilości z niską zabudową można wybrać model poszerzony który występuje w wersji 90 cm szerokości i wysokości bliskiej 50 cm (są także modele poszerzone o standardowej wysokości 60 cm – mają one największą pojemność).

Pytanie 3: Piekarnik z termoobiegiem, grillem czy termosondą?

Wybierając piekarnik elektryczny, warto zwrócić uwagę, jakie zastosowano w nim rozwiązania poza klasycznymi grzałkami górnego i dolnego opiekacza. Najlepiej, jeśli urządzenie ma zarówno grill do opiekania z wierzchu potrawy (dodatkowa grzałka górna), termoobieg, który skraca czas pieczenia (wymuszony ruch powietrza), jak i termosondę (pieczeniomierz), która świetnie sprawdzi się szczególnie przy pieczeniu dużych porcji mięsa i będzie kontrolować temperaturę wewnątrz potrawy. Takie rozwiązania będą szczególnie praktyczne, jeśli użytkownik piecze różnorodne dania przy różnych kombinacjach ustawionych parametrów. Pamiętajmy, że dzisiejsze przepisy kulinarne nie ograniczają się tylko do podania składników, ale także precyzyjnych parametrów pieczenia (np. pieczemy w 200 °C z grzaniem dolnym, a po godzinie włączamy termoobieg). Ciekawym rozwiązaniem jest także obrotowy rożen, który w trakcie pracy obraca metalowy pręt, na który nabiliśmy drób. Wspomniane funkcje wydatnie wpłyną na komfort obróbki termicznej.

Pytanie 4: Czy warto kupić piekarnik parowy?

Zdecydowanie tak. Takie rozwiązanie jest od lat wykorzystywane w gastronomii profesjonalnej i coraz częściej pojawia się także w naszych domach. Piekarniki parowe mają kilka zalet. Jedną z najważniejszych jest to, że pieczenie i gotowanie na parze zachowuje większość wartości odżywczych oraz witamin. Mięso i ryby są bardzo soczyste, z kolei owoce i warzywa nie bledną i zachowują aromat. Nie trzeba podlewać pieczeni, np. tłuszczem czy wodą, ponieważ para unosi się w krążącym w komorze powietrzu. Plusem tych urządzeń jest też możliwość połączenia tradycyjnego pieczenia z gotowaniem na parze. Warto pamiętać, że wyróżniamy dwie grupy piekarników – z wykorzystaniem parowania statycznego (specjalny pojemnik na wodę lub brytfanna, ew. podgrzewana misa) oraz rzadsze, ale i o wiele efektywniejsze modele z generatorem pary „produkującym” ją pod ciśnieniem. W obu wypadkach pod wpływem temperatury woda zostaje zmieniona w parę, która rozprowadzana jest po całej komorze. Różnicą jest jedynie w pierwszym wypadku obieg grawitacyjny (naturalny), w drugim wymuszony. Warto wiedzieć, że piekarniki parowe dają wiele ciekawych możliwości kulinarnych – od gotowania metodą sous-vide, przez pieczenie soczystych mięs, na pieczywie kończąc. Piekarników parowych nie należy mylić z urządzeniami do gotowania na parze.

Pytanie 5: Czym różni się piekarnik parowy od urządzenia do gotowania na pa

Różnica jest zasadnicza. Wspomniane wyżej piekarniki parowe to w praktyce tradycyjne piekarniki z klasycznymi funkcjami grzania, a więc termoobiegiem, grillem, opiekaczem (grzałki górna i dolna), dodatkowo wyposażone jedynie w zbiornik na wodę, który wtłacza parę do komory (lub woda paruje na dnie komory – w zależności od modelu). W piekarnikach temperatura może osiągać nawet 250 °C. W wypadku urządzeń do gotowania na parze temperatura waha się w przedziale 100–130 °C, a para wytwarzana jest strefowo przez generator pary. W rezultacie tak wysublimowane warunki sprawiają, że mamy do czynienia z najlepszym z możliwych procesem obróbki termicznej. I choć urządzenia do gotowania na parze nie mają tak wielu funkcji grzewczych jak piekarniki, to są najzdrowszym i najbardziej zalecanym procesem obróbki cieplnej w ogóle. Ciekawostką jest fakt, że wnętrze urządzeń do gotowania na parze jest całkowicie stalowe – ułatwia to zachowanie sterylności i znacznie wpływa na komfort czyszczenia. W tego typu urządzeniach warto szczególnie zwracać uwagę na markę, pojemność oraz wachlarz możliwości kulinarnych oraz dostępnych akcesoriów (tac, brytfann, mis itp.).

Pytanie 6: Czy piekarnik z mikrofalą ma sens?

Ma, o ile chcemy korzystać z techniki mikrofalowej na co dzień. Taki piekarnik łączy tradycyjne grzanie z funkcjami kuchenki, przy czym należy pamiętać, że nie zawsze jest wskazana aktywacja mikrofal przy danej potrawie (czasem lepiej jest ją upiec w sposób tradycyjny). Mikrofale mogą być używane samodzielne, np. do podgrzewania lub rozmrażania potraw, lub ze standardową funkcją pieczenia. Wtedy pieczenie jest zdecydowanie szybsze za sprawą dodatkowej obróbki termicznej. Producenci oferujący takie piekarniki twierdzą, że proces pieczenia może być skrócony o nawet 50 proc. w porównaniu z tradycyjnymi modelami. Ma to również wpływ na efektywność energetyczną piekarnika, ponieważ krótsze użytkowanie sprzętu wiąże się z redukowaniem poboru energii. Należy wiedzieć, że ceny piekarników z funkcjami mikrofal są wyższe niż standardowych urządzeń, ale w zamian oferują większe spektrum możliwości.

Pytanie 7: Co oznacza, że piekarnik jest podwójny?

Znaczy to tyle, że podążając za potrzebami coraz bardziej wymagających konsumentów producenci wprowadzają konstrukcje piekarników, które mają dwie komory pieczenia w jednej bryle. Dotyczy to zwykle kuchni tzw. profesjonalnych (poszerzonych gabarytowo) lub piekarników poszerzonych (90, 100 i więcej cm). Takie modele przeznaczone są dla klientów, którzy pieką dużo i często, a dodatkowo przyrządzają całe i do tego różne posiłki jednocześnie, np. dwa dania obiadowe i słodki deser. Oprócz podwójnych komór na uwagę zasługują rozwiązania (np. dzięki specjalnym separatorom), które w jednej komorze pozwalają na pieczenie kilku potraw jednocześnie, bez wymieszania się smaków i zapachów. Separator dzieli komorę np. na dwie części i daje możliwość pieczenia różnych potraw w rożnych trybach i temperaturach.

Pytanie 8: Co to są urządzenia duo lub trio?

Urządzenia nazywane potocznie duo lub trio (nazwa wzięła się od symboli produktów marki Candy, protoplastów tych konstrukcji) łączą w sobie oprócz piekarnika i płyty także zmywarkę. Połączenie takie staje się coraz popularniejsze w wielu kuchniach, zwłaszcza tych małych, w których liczy się każdy centymetr, lub kiedy gospodarstwo domowe jest małe (np. singla). Piekarnik w takich modelach ma standardową szerokość 60 cm i zmywarkę w tym samym rozmiarze. Urządzenia tego typu są przystępne cenowo i praktyczne w użyciu.

Pytanie 9: Po co stosuje się podwójne lub potrójne drzwi piekarnika?

Bezpieczeństwo użytkowania jest dla producentów bardzo ważnym aspektem. W grę bowiem wchodzi zdrowie kupujących oraz ich dzieci. Kiedyś poparzenia przez dotknięcie obudowy urządzenia lub jego niewłaściwe otwarcie podczas pracy były dosyć częstym wypadkiem. Dziś, dzięki wielu zabezpieczeniom, zostały ograniczone niemal do zera. W piekarnikach występują więc podwójne, potrójne, a nawet poczwórne przeszklenia w drzwiach, które powodują, że temperatura na froncie nie przekracza 30–50 °C. Ponadto stosuje się blokadę drzwi piekarnika, która podczas pracy urządzenia nie pozwala go otworzyć. Dodatkowo producenci stosują zewnętrzne chłodzenie obudowy i drzwi, czyli specjalne systemy obwodowe, które po aktywowaniu danej opcji lub programu automatycznie włączają wentylator, chłodzący front lub zasysający powietrze. W modelach gazowych stosuje się standardowe, wymagane przepisami unijnymi zabezpieczenie przeciw wypływowi gazu.

Pytanie 10: Co lepsze: czyszczenie pirolityczne, katalityczne czy parowe?

Konserwacja i czyszczenie piekarnika powinny być obowiązkowymi czynnościami, tak jak ma to miejsce w wypadku płyty grzewczej czy lodówki. Oczywiście, większość z nas tego nie lubi, dlatego producenci wychodzą nam naprzeciw i proponują szereg rozwiązań ułatwiających tę czynność. Na rynku dostępne są piekarniki z powłokami zapobiegającymi przywieraniu tłuszczów w komorze z możliwością czyszczenia parowego czy wspomniane wyżej funkcje czyszczenia pirolitycznego i katalitycznego. Funkcje aqua-clean z użyciem wody i płynów czyszczących polega na wlaniu wody i włączeniu grzania z określonymi parametrami podanymi przez producenta (w piekarnikach parowych funkcjonują zwykle specjalne programy i nie należy stosować roztworów czyszczących poza wodą). Pod wpływem temperatury woda paruje i rozpuszcza zaschnięty brud. Po tym należy komorę przetrzeć, a miejsca, które się nie doczyściły, domyć ręcznie. Piroliza z kolei czyści przy pomocy wysokiej temperatury. Po ustawieniu tej funkcji piekarnik nagrzewa się do wysokich temperatur (powyżej 500 °C) i „wypala” zabrudzenia. Po tej czynności należy wymieść suchy osad i gotowe. Kataliza z kolei działa na zasadzie wchłaniania tłuszczów w specjalne wkłady katalityczne i wypalaniu ich podczas nagrzewania się piekarnika do równie wysokiej temperatury. Dwa ostatnie rozwiązania są nieco mniej wymagające niż czyszczenie parowe. W niektórych piekarnikach należy wymieniać wkłady katalityczne.