Przedsiębiorca jako kupujący – różnice w prawach zależne od celu zakupu?

Zakup niezwiązany z działalnością gospodarczą

W świetle przepisów prawa przedsiębiorcy niekiedy przysługują prawa takie, jak konsumentowi. Jeżeli zakup produktu nie ma bezpośredniego związku z profilem prowadzonej działalności, wówczas może on występować jako konsument. Dzięki temu korzysta z większej ochrony w ramach rękojmi regulowanej przepisami kodeksu cywilnego. Praktyczny przykład pozwoli Ci lepiej zrozumieć tę sytuację.

Pan Piotr prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i zatrudnia trzy osoby. Firma zajmuje się sprzedażą nowoczesnych nawilżaczy powietrza. Pan Piotr na prośbę pracowników kupił toster do pokoju socjalnego. Po czterech tygodniach urządzenie przestało działać. W tym przypadku przedsiębiorcy przysługuje prawo skorzystania z reklamacji w ramach rękojmi. Wynika to z faktu, że toster nie jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zakup związany z działalnością gospodarczą

Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy zakup jest dokonywany w ramach i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wówczas przedsiębiorca traktowany jest przez prawo jako profesjonalny uczestnik obrotu. Oznacza to, że przysługujące mu uprawnienia z tytułu rękojmi są ograniczone w porównaniu do tych, jakie ma konsument. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

Sprzedawca może zobowiązać przedsiębiorcę do wykazania, że wada istniała w chwili wydania produktu. Jeżeli kupujący tego nie wykaże, sprzedawca może nie uwzględnić jego roszczenia.

Utrata uprawnień z tytułu rękojmi nie następuje mimo niezachowania terminów do zbadania rzeczy przez kupującego lub do zawiadomienia sprzedawcy o wadzie, jeżeli sprzedawca wiedział o wadzie albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.

Możliwość modyfikacji odpowiedzialności z tytułu rękojmi

Przedsiębiorcy mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Modyfikacja odpowiedzialności z tytułu rękojmi nie jest zazwyczaj korzystna dla kupującego. Może to utrudnić lub nawet uniemożliwić dochodzenie roszczeń w przypadku wadliwego towaru.

Co ważne, wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Konsumentowi w takim przypadku przysługuje większa ochrona, gdyż ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.