Wydajne i stylowe okapy przyścienne i wyspowe

Producenci okapów przyściennych i wyspowych, oferują coraz to wymyślniejsze konstrukcje, które nie tylko skutecznie pochłaniają opary, ale są przy tym wygodne w obsłudze i stają się ozdobą wnętrza. Wiele z tych sprzętów to prawdziwe dzieła sztuki użytkowej, doskonałej jakości materiały oraz precyzyjne wykonanie. (Fot. Ciarko Design)

Charakterystyczne cechy konstrukcyjne

Okap przyścienny, jak wskazuje jego nazwa, montowany jest przy ścianie. Do niedawna składał się zwykle z korpusu i rury odprowadzającej opary kuchenne. Trendy wnętrzarskie sprawiły, że stał się nie tylko oczyszczającym powietrze kuchenne sprzętem, ale dodatkowo także efektownym dodatkiem stylizacyjnym. Modele przyścienne kominowe wyposażone są zwykle w specjalny komin maskujący, wewnątrz którego poprowadzona jest rura usuwająca zanieczyszczone powietrze (w trybie wyciągu). Jeśli model pracuje w trybie pochłaniacza, komin można złożyć lub schować. Tego typu modele określane są mianem kominowych z uwagi na obecność tzw. komina, czyli elementu z rurą odprowadzającą pochłaniane opary do wentylacji. Cechami charakterystycznymi okapów wyspowych są bezpośredni montaż do sufitu i odpowiednio dostosowana odległość, np. nad wyspą kuchenną, na której umieszczone są płyta grzewcza i inne urządzenia. Przeglądając ofertę producentów okapów wyspowych, nie sposób pominąć kwestii wzornictwa. Konstrukcje tych urządzeń to jedne z najbardziej stylowych i designerskich, a przy tym najbardziej zaawansowanych technicznie okapów.

GAGGENAU AI240191; BOSCH DWK91LT20

Do jakich przestrzeni okap wyspowy?

Jak sama nazwa wskazuje, tego rodzaju okap jest specjalnie opracowany do montażu nad kuchenną wyspą. O ile to jest jasne, o tyle nie musi to być jedyna możliwość. Okapy wyspowe montuje się w różny sposób, np. na linach, na grubym metalowym pręcie czy po prostu zwyczajnie za pomocą komina, a więc z wykorzystaniem obudowy urządzenia. Modele takie polecane są do dużych salonów oraz kuchni i mogą przybierać najbardziej wyrafinowane formy. Odznaczają się też ciekawymi rozwiązaniami w zakresie oczyszczania powietrza, a także bardzo dużą wydajnością. Producenci oferują okapy wyspowe nie tylko do dużych przestrzeni, ale również do mniejszych kuchni. Szerokość i wysokość tych urządzeń można dowolnie dopasować, biorąc pod uwagę wysokość pomieszczenia i rodzaj płyty grzewczej znajdującej się tuż pod okapem. Taka różnorodność modeli sprawia, że okapy wyspowe są chętnie wybierane i coraz popularniejsze.

Producenci okapów przyściennych i wyspowych chętnie stosują w swoich modelach energooszczędne oświetlenie LED, co stanowi dodatkowe źródło światła, idealnie doświetlające przestrzeń roboczą na płycie kuchennej. (Fot. Ciarko Design)

Popularne konstrukcje przyścienne

Popularną grupą wśród modeli przyściennych są okapy przyścienne skośne, zwane także wertykalnymi. Są one łatwe w instalacji i niezwykle efektowne wizualnie. Płaska, pochylona pod różnymi kątami powierzchnia pozwala na wprowadzanie wielu kształtów, wzorów i struktur, co przekłada się na ciekawy efekt finalny. Charakterystyczny skos po zamontowaniu daje też więcej przestrzeni nad płytą grzejną, co ma znaczenie nie tylko od strony projektowej, ale i czysto praktycznej.

Rzadziej spotykaną formą okapu zamontowanego przy ścianie jest okap narożny. Główną ideą tego rozwiązania jest wykorzystanie dwóch ścian do montażu sprzętu oraz zwiększenie powierzchni wentylacyjnej. Okapy narożne polecane są do pomieszczeń indywidualnie zaprojektowanych, bardzo dobrze komponują się także z kuchniami wolnostojącymi i płytami narożnymi.

SIEMENS LC97FVW60; CIARKO DESIGN Mono Light

Oświetlenie, elegancja, subtelność…

Innowacyjne i stylowe okapy, zarówno przyścienne, jak i wyspowe, są też coraz częściej dodatkowym i w pewnym sensie wyjątkowym źródłem światła w kuchni. Niektóre modele, zwłaszcza konstrukcje wyspowe, z powodzeniem mogłyby służyć nie tylko jako skuteczny pochłaniacz pary i zapachów, ale jako designerska lampa. Okap może wyglądać jak elegancki, kryształowy żyrandol, kolorowy głośnik emitujący muzykę, a nawet jak rzeźba zawieszona tuż nad płytą grzejną. A takich formatów i im podobnych propozycji jest o wiele, wiele więcej. Bez cienia zawahania można powiedzieć, że w tym segmencie rynku dokonał się niebywały postęp – tak techniczny, jak i stylistyczny. Piramidalną blachę bez silnika zastąpiły wyrafinowane konstrukcje ze znakomitymi jednostkami napędowymi i układami elektronicznymi. Najnowsze modele nie tylko wyznaczają styl kuchni, ale coraz częściej tworzą rynkowe trendy, za którymi podążają nie tylko producenci mebli, ale i wytwórcy sprzętu elektronicznego.

Fot. Franke

Wzornictwo i kunszt wykonania

Wzornictwo okapu zależy w znaczniej mierze od inwencji projektanta. Osoby odpowiedzialne za opracowywanie projektów okapów potrafią niejednokrotnie zaskakiwać, bawiąc się kształtami, bryłami, figurami geometrycznymi czy kolorystyką. W rezultacie powstają okapy przyjmujące rozmaite, nowatorskie formy, często doceniane przez fachowców ze świata designu oraz organizatorów rozmaitych plebiscytów i konkursów związanych z szeroko pojętym wzornictwem. Czasem modele okapów są na tyle charakterystyczne, że od razu kojarzą się z jakąś marką, pod którą są produkowane. Niektóre z nich, zwłaszcza konstrukcje wyspowe, z powodzeniem mogłyby służyć nie tylko jako skuteczny pochłaniacz pary i zapachów, ale jako designerska lampa.

SIEMENS LF98BIP50; MIELE DA 6698 D

Wciąż popularny styl retro

Oprócz nowoczesnego wzornictwa na rynku można spotkać się z modelami retro lub rustykalnymi, zachowanymi w stylu lat 50. XX w. Utrzymane w tej stylistyce modele, poza pięknym wyglądem i solidnym wykonaniem, są równie praktyczne i funkcjonalne, jak te klasyczne bądź łączące różne style i epoki z teraźniejszością. Doskonale przy tym pasują do wysublimowanych, stylizowanych wnętrz. Dla przykładu modele nawiązujące do aranżacji rodem z ubiegłego stulecia cechują się przede wszystkim prostotą (zarówno w budowie, jak i w obsłudze) i wykorzystują charakterystyczne, np. beżowe lub bladożółte, odcienie, a niekiedy również elementy drewniane.

Fot. Gaggenau

Wydajność okapu – główny parametr

W okapach, bardzo ważny jest odpowiedni dobór urządzenia pod względem wydajności. Jak ją wyznaczyć? Najprostszą metodą jest pomnożenie powierzchni podłogi pomieszczenia (w metrach kwadratowych) przez jego wysokość. Uzyskamy wtedy kubaturę kuchni mierzoną w metrach sześciennych. Następnie wynik trzeba pomnożyć przez 6 (jeśli chcemy dobrać urządzenie pracujące w absolutnym minimum zalecanej skuteczności) lub przez 12 (gdy chcemy uzyskać maksymalną wydajność). Za optymalny, uśredniony stan wymiany powietrza w pomieszczeniu można więc przyjąć zakres od 8 do 10 razy w ciągu godziny. Założenie to odnosi się do kuchni zamkniętych.

Jeśli natomiast kuchnia otwarta jest na salon lub przedpokój, wówczas trzeba uwzględnić jego powierzchnię w obliczeniach, ale tylko z założeniem, że pod uwagę bierzemy pierwszą, najbliżej sąsiadującą z kuchnią kubaturę. Warto pamiętać, że często im większa wydajność okapu, tym głośniejsza praca silnika (wentylatora). W wypadku mieszkań czy domów wielopoziomowych zbyt duża wydajność okapu może nawet powodować zakłócenia w równowadze wentylacji w całym pomieszczeniu, a w krańcowych sytuacjach np. ściągać w zimie chłód z wyższych kondygnacji.

AMICA OWC9751TB HC; MPM MPM-31-OTW-02; FRANKE Smart 2.0 FPJ

Tryby pracy dostosowany do potrzeb

Okapy wyspowe i przyścienne mogą pracować zarówno w trybie pochłaniacza, jak i wyciągu. To, z której opcji skorzystamy, zależy od konstrukcji domu, a więc tego, czy jest to blok, mieszkanie czy segment, oraz od rodzaju jego kominów wentylacyjnych (jeden, dwa, szyb zbiorczy, mechaniczny, pion grawitacyjny itd.). Okap w trybie wyciągu powinien mieć odrębny, własny szyb kominowy. W pomieszczeniu, poza nim, znajdować się powinna dodatkowo niezależna kratka wentylacyjna. Wszystkie nowoczesne domy oraz bloki mieszkalne są w nie już dziś zazwyczaj wyposażone. Trzeba to jednak zawsze bardzo dokładnie sprawdzić.

W wielu starej generacji budynkach czy domach mieszkalnych podłączanie okapów do kanałów grawitacyjnych (wywiewnych) jest zabronione, ponieważ mieszkania lub pomieszczenia są wyposażone w tzw. kanały zbiorcze. Gdy do takiego kanału zostanie podłączony okap, wtedy powietrze usuwane z jednego pomieszczenia (mieszkania) będzie wtłaczane do innego. W takim wypadku jedynym dopuszczalnym rozwiązaniem są okapy o obiegu zamkniętym (pochłaniacze).

Fot. Bosch

Rola filtra w pochłaniaczu

W nowszych mieszkaniach i części domów jedno- lub wielorodzinnych separowano kominy bądź budowano wiele niezależnych szybów. Wówczas niekiedy możliwe jest podłączenie okapu jako wyciągu do kratki w kuchni, ale zastrzegamy, że tylko po uprzedniej konsultacji z kominiarzem. Jeśli w pomieszczeniu będzie funkcjonowała kuchnia lub piecyk gazowy, niezbędne może okazać się zastosowanie kratki separacyjnej (dwudzielnej). Inaczej powietrze będzie cyrkulowało swobodnie jedynie w czasie, gdy włączony będzie okap. W pomieszczeniu z jednym kanałem wentylacyjnym stosowanie tego typu kratki zalecamy niezależnie od tego, jakiego typu urządzenia są w nim zainstalowane. Istotną kwestią w wypadku pracy okapu jako pochłaniacza są stosowane w nim filtry, a w wypadku wyciągu jakość i poprawność instalacji przewodów kominowych poprowadzonych między okapem a kominem.