ZSEE i jego recykling to także innowacyjne technologie

Rozmowa z Witoldem Chemperek wiceprezesem Polskiej Korporacji Recyklingu

Redakcja: Polska Korporacja Recyklingu to dziś nie tylko jedne z największych i najnowocześniejszych zakładów przetwarzania ZSEiE w Polsce, ale także innowacyjne technologie recyklingu odpadów poużytkowych. Proszę nam więcej o tym opowiedzieć.

Witold Chemperek: To prawda, wysokowydajne instalacje przetwórcze, którymi dziś dysponujemy, spełniają najsurowsze wymogi europejskie i światowe BAT (najlepszych dostępnych technik – przyp. red.), zarówno w wymiarze technologicznym, jak i środowiskowym. Wykorzystujemy innowacyjne technologie, takie jak choćby roboty przemysłowe, elementy sztucznej inteligencji, a w procesach identyfikacji, separacji i recyklingu surowcowego – zaawansowane techniki polaryzacji magnetycznej, bliskiej podczerwieni (NIR), rentgenowskiej spektroskopii fluorescencyjnej (XRF) czy technikę laserową (LD). Zastosowane innowacje umożliwiają osiąganie dużej wydajności przetwarzania, np. ponad 100 lodówek czy prawie 500 pralek na godzinę przy jednocześnie zachowanej i bieżąco kontrolowanej niskiej emisyjności procesów. Nasza działalność obejmuje wszystkie elementy systemu gospodarowania zużytym sprzętem. Zbieramy sprzęt w wielu kanałach zbiórki, jesteśmy kluczowym w skali kraju „odbierającym” sprzęt wielkogabarytowy z sieci handlowych, specjalistycznym sprzętem odbieramy odpady z gospodarek komunalnych, PSZOK- -ów, RIPOK-ów, przedsiębiorstw i instytucji; prowadzimy zbiórkę ze szkołami, OSP, LZS, i organizacjami charytatywnymi. Cały zebrany wolumen zużytego sprzętu poddawany jest procesom przetwórczym w instalacjach zapewniających wysoki poziom odzysku, w tym recyklingu surowcowego, a procesy tzw. głębokiego recyklingu umożliwiają otrzymywanie szerokiego spektrum resurowców oraz nowych produktów cyrkularnych.

A więc w praktyce nie tylko zajmujecie się recyklingiem zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, ale i… produkujecie dziś nowoczesne składniki do jego produkcj i . Wymarzony obieg zamknięty!

Rzeczywiście! Zadajemy czasem sobie pytanie, czy jesteśmy jeszcze zakładem przetwarzania elektroodpadów, czy już nowoczesnym zakładem produkcji surowców i produktów cyrkularnych. W oparciu o certyfikowane przez zewnętrznych audytorów systemy zarządzania utworzyliśmy i zarejestrowaliśmy na terenie UE znak towarowy dla produkowanych przez nas surowców i produktów cyrkularnych: „GreenWay” i jego systematykę rodzajową; „GreenWay metals”, „GreenWay polymers” oraz „GreenWay minerals”. Oczywiście, kluczowym elementem jest dla nas zapewnienie wysokiej, wymaganej przez przemysł jakości; tak, żebyśmy mogli produkowane przez nas resurowce wykorzystywać do pierwotnego ich zastosowania.

Zastosowane innowacje umożliwiają osiąganie dużej wydajności przetwarzania, np. ponad 100 lodówek czy prawie
500 pralek na godzinę przy jednocześnie zachowanej i bieżąco kontrolowanej niskiej emisyjności procesów.

Jednym z efektów Waszej działalności jest stworzenie unikatowej w skali światowej technologii produkcji wysokowydajnego sorbentu poliuretanowego, powstałego w 100 procentach z recyklingu. Gdzie jest on wykorzystywany?

„Re-Absorbent Oil” to produkowany przez nas, a certyfikowany przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy granulowany, wysokowydajny sorbent służący do pochłaniania zanieczyszczeń olejowych i ropopochodnych z powierzchni stałych oraz powierzchni wód. Sorbent może pełnić funkcję specyficznej „apteczki środowiskowej”, chroniącej przed zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi. Może służyć do likwidacji skutków klęsk żywiołowych i wypadków morskich oraz innych rozszczelnień, w ratownictwie drogowym i ochronie przeciwpożarowej do usuwania skutków środowiskowych wypadków komunikacyjnych, unieszkodliwiania wycieków w przemyśle petrochemicznym i wydobywczym, likwidacji skutków wycieków olejowych na stacjach benzynowych, w warsztatach samochodowych, awarii maszyn i urządzeń a także ochronie kanalizacji wód opadowych i gruntowych. Ten innowacyjny produkt powstaje w procesie głębokiego recyklingu pianki poliuretanowej (PUR), która została odzyskana z lodówek poddawanych recyklingowi.

W ostatnich tygodniach poinformowaliście o kolejnym zakończonym sukcesem innowacyjnym przedsięwzięciu. Jego efektem jest przekazanie na rynek nowej generacji polimerów wytworzonych na tzw. cyrkularnej linii produktowej. Czym są owe polimery i jakie mają zastosowanie?

Istotnym materiałem powszechnie stosowanym do produkcji urządzeń elektrycznych i elektronicznych jest bez wątpienia cała gama polimerów. Z punktu widzenia zagospodarowania i recyklingu odpadów poużytkowych to grupa surowcowa chyba najważniejsza i najtrudniejsza technologicznie do zagospodarowania w procesie cyrkularnym. Zarówno wysoki poziom różnorodności używanych tworzyw w produkcji finalnej, jak i ich zmieszanie funkcjonalne czynią procesy recyklingu polimerów szczególnie skomplikowanymi, zwłaszcza gdy celem procesów badań i wdrożenia technologii jest otrzymanie resurowców spełniających wysokie wymagania przemysłu do zastosowań pierwotnych. Dzięki wdrożeniu skutecznie w naszych zakładach innowacyjnych technologii jako efekt wieloetapowego procesu głębokiego recyklingu polimerów produkujemy dziś szeroką gamę cyrkularnych tworzyw sztucznych (r-PS, R-ABS, r-PP) w zgodności z europejskimi normami EuCertPlast, KNR Green, RecyClass oraz procedurami zweryfikowanego europejskiego systemu zarządzania środowiskiem we wspólnocie – EMAS.

Sorbent może pełnić funkcję specyficznej „apteczki środowiskowej”, chroniącej przed zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi.

Bez wątpienia nie byłoby tych wspaniałych osiągnięć bez Waszej kreatywności i doświadczenia, ale także centrum badawczo-rozwojowego (CBR). Jak rozumiem, łączy ono doświadczenia praktyczne z osiągnięciami nauki.

Nasza strategia rozwoju zawiera dwa podstawowe komponenty: innowacyjność i technologiczną nowoczesność procesów oraz środowiskową odpowiedzialność, skutkującą ograniczeniem ilości odpadów i zmniejszaniem ich śladu środowiskowego. Jednym z materialnych przejawów realizacji strategii, ale też niejako koniecznością rozwojową było stworzenie w przedsiębiorstwie centrum badań i rozwoju, gdzie realizujemy aktualnie kilkanaście agend badawczych dotyczących odpadów poużytkowych, wytwarzania różnego typu resurowców, również tych tzw. krytycznych, oraz badań i tworzenia technologii do ich otrzymywania. Dysponujemy dziś wyspecjalizowanym laboratorium procesowym, wyposażonym w nowoczesną infrastrukturę badawczą oraz światowej klasy urządzenia, świetnym zespołem naukowo-badawczym prowadzącym prace w reżimie „doktoratów wdrożeniowych” i patentów technologicznych oraz szeroko współpracującym merytorycznie z jednostkami sektora nauki: uczelniami wyższymi, instytutami Sieci Badawczej „Łukasiewicz”, instytutami PAN. Tworzymy technologie dla recyklingu i cyrkularnych produktów.