Jaki okap wybrać?

Wybór okapu to dziś bardzo ciężki orzech do zgryzienia. Warto więc odpowiedzieć sobie na 10 kluczowych pytań, które wskażą idealny model.

PYTANIE 1. Czy wybrać pochłaniacz czy wyciąg?

Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest instalacja okapu w trybie wyciągu. Następuje wtedy bowiem naturalna wymiana mas powietrza z wydaleniem na zewnątrz zapachów, oparów, cząsteczek tłuszczu i innych zanieczyszczeń. W ich miejsce do kuchni trafiają świeże masy powietrza. W pewnych okolicznościach nie jest jednak możliwe wykorzystanie okapu w trybie wyciągu. Dlatego właśnie skonstruowano modele pochłaniające zapachy i tłuszcz oraz pozostałe zanieczyszczenia. Potocznie mówimy wtedy, że okap pracuje jako pochłaniacz. Wykorzystując tego typu tryb pracy okapu, trzeba wybierać jak najlepsze filtry i stale je wymieniać. Większość okapów jest przystosowana do pracy zarówno w opcji wyciągu, jak i pochłaniacza. Ale nie wszystkie, dlatego zawsze należy to dokładnie sprawdzić.

PYTANIE 2. Okap przyścienny, kominowy czy wyspowy?

Nie wiedzieć czemu, coraz częściej można spotkać tego typu pytanie na forach czy w szeroko pojętym Internecie. Doskonale uwidacznia ono totalny brak wiedzy autorów o typach i rodzajach okapów i jest przy tym całkowicie nielogiczne. Wynika to z faktu, że okap przyścienny zazwyczaj jest modelem kominowym, co więcej, także okap wyspowy może mieć komin. Zasadniczą różnicą jest fakt, że okap przyścienny, kominowy (nazwa poprawna) montuje się zawsze przy ścianie tuż nad płytą, podczas gdy okapy wyspowe (niezależnie od tego, czy z kominem czy bez niego) nad specjalną odseparowaną wyspą szafek (stąd nazwa). Ten galimatias niewiedzy bierze się prawdopodobnie stąd, że bardzo często obie grupy okapów są na zdjęciu praktycznie nie do odróżnienia. Znacząco jednak różne są sposób montażu i zastosowanie okapu.

PYTANIE 3. Czym rożni się okap przyścienny od szafkowego?

Przede wszystkim konstrukcją. Co ciekawe, oba są montowane przy ścianie, z tym że okap przyścienny (zwykle z kominem) przymocowany jest bezpośrednio do ściany, podczas gdy okap szafkowy jest montowany w szafce stykającej się ze ścianą. Różnica jest dość istotna nie tylko od strony wizualnej, ale i czysto praktycznej. W wypadku okapów szafkowych zawsze część szafki zostanie wykorzystana przez mechanizm i obudowę okapu. W wypadku modeli przyściennych szafki nie montuje się w ogóle. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza w małych kuchniach, gdzie każdy skrawek, każda najmniejsza połka w szafce ma znaczenie. W takich wypadkach najbardziej praktycznym rozwiązaniem są modele uniwersalne, czyli okapy podwieszane, podszafkowe, które bardzo często mylone są z szafkowymi (to nagminny błąd).

PYTANIE 4. Jaka powinna być wydajność okapu?

Odpowiadając krótko: powinna ona być ściśle dopasowana do kubatury pomieszczenia. Wzór oraz wskazówki, jak dokładnie wyliczyć wydajność okapu względem pomieszczenia, podajemy w dalszej części naszego poradnika. Należy bezwzględnie pamiętać, aby nie przekraczać wartości, jaka wynika z liczb i praw fizyki. Typową polską cechą jest branie czegoś „na zapas”. Dosypujemy więcej proszku, dolewamy wbrew zaleceniom do farb więcej rozpuszczalnika i bardzo często kupujemy mocniejszy wzmacniać czy okap, niż potrzeba do danego pomieszczenia. Oczywiście, rezultat jest zawsze odwrotny do zamierzonego: pranie się pieni, ale nie pierze, farba dobrze smaruje, ale nie kryje, zaś wieża gra, ale nieselektywnie, a okap, zamiast wymieniać powietrze, skutecznie je wyziębia… Reasumując, wydajność okapu musi być starannie dobrana i wynika z określonych wzorów.

PYTANIE 5. Jaka jest „optymalna” moc okapu?

Nie istnieje od strony konsumenckiej coś takiego, jak „optymalna moc okapu”. W trakcie projektowania kuchni należy wyliczyć i przewidzieć określoną moc urządzenia, ale każdorazowo wpływ na nią ma wiele składowych. Sumaryczna moc okapu uwzględnia zarówno moc silnika, pobór energii przez diody, wyświetlacze i źródła światła. Dużym nieporozumieniem jest więc wybieranie okapu przez pryzmat jego mocy całkowitej, zważywszy, że połowa mocy może być zużytkowana na oświetlenie. Także odnoszenie mocy turbiny wentylatora (silnika) do jego skuteczności jest całkowicie niewymierne. Prawdziwa efektywność, skuteczność i energooszczędność okapu wynikają z poprawnej konstrukcji czaszy, wentylatora, toru powietrznego, sprawności i ekonomiczności silnika itp.

PYTANIE 6. Jakie są zalecane odległości montażu od płyt?

Za minimalną odległość okapu od elektrycznej płyty grzewczej uważa się 65 cm. W wypadku płyt gazowych należy zachować odstęp nie mniejszy niż 75 cm. Ma to o tyle istotne znaczenie, iż niestosowanie się to tych zaleceń może pogarszać proces spalania gazu i wpływać na efektywność gotowania, a w skrajnych przypadkach być niebezpieczne (zgaszenie powolnego gotowania itp.). W wypadku okapów warto pamiętać nie tylko o minimalnych odległościach od stref grzewczych, ale i o zaleceniach związanych z szerokością okapu (nie powinna być nigdy mniejsza od szerokości płyty) oraz wysokością montażu w stosunku do wzrostu użytkowników. Problem ten poza modelami ukośnymi jest dość istotny i omawiamy go na rysunkach poglądowych w rozdziale związanym z montażem.

PYTANIE 7. Który okap jest najcichszy??

Na rynku funkcjonuje wiele modeli okapów o rewelacyjnie wyciszonej konstrukcji. Rekordziści osiągają poziom emisji hałasu na poziomie 40–45 dB, co odpowiada w praktyce szumowi wentylatora od komputera. Należy jednak pamiętać, że hałas jest wartością logarytmiczną i rośnie niewspółmiernie (o czym szerzej mówimy w rozdziale poświęconym aspektom emisji hałasu w urządzeniach AGD). Bardzo ważny jest więc nie tylko wybór cichego okapu, ale i jego prawidłowy montaż. Zdarza się, że niefachowa instalacja okapu oraz kanału wentylacyjnego i niepoprawny dobór materiałów bazową emisję hałasu… powiększają. Przy wyborze i polecaniu okapów należy zwracać uwagę na poziom emisji hałasu na biegu najwyższym (intensywnym), a nie najniższym, który siłą rzeczy jest najcichszy…

PYTANIE 8. Oświetlenie tradycyjne, halogenowe czy LED?

Wyśrubowane normy, jakie obecnie nałożono na okapy, sprawiają, że producenci coraz częściej stosują wyszukane formy oświetlenia bazujące na diodach LED. Warto pamiętać, że są one faktycznie najbardziej energooszczędne, ale tzw. prąd rozruchu jest największy. W rezultacie częste gaszenie i zapalanie oświetlenia okapu jest niekorzystne. Biorąc pod uwagę aspekty ekologiczne i ekonomiczne, trzeba pamiętać o liczbie punktów (źródeł) światła. To one sumarycznie dają określoną moc. W praktyce 10 lamp LED o mocy 3 W może zużywać więcej energii niż dwie żarówki halogenowe. Mówiąc o oświetleniu okapu, warto zadać sobie pytanie, czy ma ono pełnić funkcję ozdobną czy praktyczną (doświetlać blat roboczy). W tym drugim wypadku moc i usytuowanie źródeł światła mają znaczenie kluczowe. Zwracajmy także uwagę na typ światła (ciepłe, zimne).

PYTANIE 9. Które filtry są lepsze – metalowe czy węglowe?

Choć pytanie to pada nader często, to tak naprawdę nie powinno być tak skonstruowane. Przede wszystkim są to dwa niezależne od siebie filtry. Filtr metalowy (stalowy, aluminiowy) jest montowany zawsze i w wypadku pracy okapu w trybie wyciągu nie ma potrzeby stosowania filtrów węglowych. Te wymagane są, kiedy okap pracuje w trybie pochłaniacza, a więc wtedy, gdy obieg powietrza jest w pomieszczeniu zamknięty. Podstawową zasadą poza regularną wymianą filtra węglowego jest nabywanie go jak najlepszej jakości. Najlepiej, aby był to filtr markowy lub producenta okapu. Większość filtrów metalowych można myć w zmywarce. Filtry węglowe, poza rzadkimi wyjątkami, nie nadają się do ponownego użycia. Decydując się na pracę okapu jako pochłaniacza, aspekt ten należy bardzo dokładnie sprawdzić.

PYTANIE 10. Czy silnik zewnętrzny w okapach ma sens?

Tak. Bardzo wielki. Po pierwsze, mamy do czynienia z najbardziej zaawansowaną, skuteczną i wyrafinowaną technicznie jednostką. Po drugie, tego typu konstrukcja jest w praktyce całkowicie bezgłośna. Należy przy tym pamiętać, że rozwiązanie to nie należy do prostych technicznie i pociąga za sobą znaczne koszty. Warto jednak wziąć na siebie ten ciężar i zdecydowanie należy tego typu jednostki zalecać. Robić to należy już na etapie projektowania domu. Wówczas mamy najbardziej przewidywalną, komfortową sytuację. Oczywiście, dla prawdziwego fachowca nie ma problemu, aby dokonać modernizacji i/lub przerobienia aktualnie funkcjonującego modelu okapu. Pamiętajmy także, że rozwiązania z zewnętrznym silnikiem wymagają odpowiedniej jakości oraz wiedzy technicznej.