Bezprzewodowy komfort

Strumieniowe odtwarzanie muzyki to rozwiązanie nie tylko wygodne, ale również bardzo praktyczne. Nic więc dziwnego, że urządzeń obsługujących różnorodne bezprzewodowe standardy komunikacji pojawia się na rynku coraz więcej - w dodatku w coraz bardziej przystępnych cenach.

Dzięki obsłudze innowacyjnych standardów komunikacji bezprzewodowej, zaawansowanych kodeków i rozmaitych formatów audio jakość dźwięku odtwarzanego przez system bezprzewodowy wcale nie musi ustępować tej znanej z klasycznej, przewodowej transmisji sygnału audio. Świadczy o tym chociażby fakt, że w moduł Bluetooth wyposażane są również urządzenia firm zajmujących się projektowaniem i produkcją hi-endowego sprzętu audio.

Jednym z najpopularniejszych standardów stosowanych do bezprzewodowego odtwarzania muzyki jest Bluetooth. Oprócz niego urządzenia mogą być wyposażane w moduł Wi-Fi. Niektóre z nich obsługują standard AirPlay, znany przede wszystkim użytkownikom urządzeń mobilnych marki Apple.

Niezastąpiony Bluetooth

Popularny standard Bluetooth funkcjonuje w paśmie częstotliwości 2,4 GHz i pozwala na bezpośrednie bezprzewodowe komunikowanie się urządzeń, które go obsługują. Wówczas jedno z nich jest odbiornikiem (np. głośnik bezprzewodowy, słuchawki, wzmacniacz, kino domowe), a drugie nadajnikiem (np. smartfon, tablet). Obecnie popularna jest czwarta wersja standardu, która kosztem zmniejszenia przepływności transmisji (w porównaniu z wersją 3.0) oferuje większą energooszczędność. Dzięki temu bateria (np. litowo-jonowa) urządzeń korzystających z połączenia zgodnego z najnowszym standardem Bluetooth wolniej się wyczerpuje.

Standard Bluetooth wykorzystuje tzw. profile, które określają kompatybilność między różnorodnymi urządzeniami, które z niego korzystają.

Sygnał audio transmitowany jest z wykorzystaniem profilu A2DP (z ang. Advanced Audio Distribution Profile). Umożliwia on przesyłanie dźwięku zarówno w trybie mono-, jak i stereofonicznym. Sygnał podlega kompresji w odpowiednim formacie audio, który dopasowany jest do transmisji łączem o ograniczonej przepustowości. Standardowym sposobem kodowania sygnału w standardzie Bluetooth jest SBC (od. Ang. Low Complexity Subband Coding). Mogą być też wykorzystywane takie formaty jak MP2, AAC czy ATRAC. W standardzie Bluetooth stosuje się też inne protokoły i profile, np. AVDTP, czyli Audio/Video Distribution Transport Protocol, czy GAVDP (Generic Audio/Video Distribution Profile). Określają one odpowiednio procedury transmisji dźwięku oraz nawiązania połączenia bezprzewodowego w standardzie Bluetooth. Funkcje zdalnego pilota są obsługiwane natomiast przez AVRCP (Audio/Video Remote Control Profile).

Do odtwarzania muzyki przez Bluetooth możemy wykorzystać różnorodne aplikacje mobilne dostępne na smartfony czy tablety. Mogą one być uniwersalne lub przeznaczone do obsługi konkretnych urządzeń (opracowywane przez producentów sprzętu audio).

Zaletą standardu Bluetooth jest z pewnością jego szerokie zastosowanie, które wynika z olbrzymiej popularności tego sposobu transmisji sygnału. Dość powiedzieć, że standard Bluetooth obecnie obsługiwany jest przez zdecydowaną większość urządzeń mobilnych. Do wad możemy natomiast zaliczyć stosunkowo niewielki zasięg (zwykle do 10 m w otwartej przestrzeni). Transmisja Bluetooth jest ponadto mniej stabilna niż połączenie przewodowe i, ze względu na wykorzystywane pasmo częstotliwości, wrażliwa na różnego rodzaju zakłócenia od innych urządzeń pracujących w paśmie 2,4 GHz.

Dodatkowe możliwości

Sama zgodność urządzenia ze standardem Bluetooth to nie wszystko. Może być również dostępna obsługa kodeka aptX i techniki NFC. Kodek aptX pozwala podczas strumieniowego odtwarzania muzyki na uzyskanie brzmienia o jakości porównywalnej z płytą CD (przetwarzanie 44,1 kHz/16 bit). Aby jednak możliwe było korzystanie z dobrodziejstw kodowania aptX, zarówno urządzenie będące źródłem, jaki i odtwarzające sygnał audio musi je obsługiwać.

W drugie ze wspomnianych rozwiązań – funkcję NFC – wyposażanych jest coraz więcej sprzętów obsługujących transmisję Bluetooth. Znacznie ułatwia ona nawiązywanie połączenia bezprzewodowego między dwoma urządzeniami, np. między tabletem i zestawem wieżowym. Aby nawiązać połączenie Bluetooth, wystarczy zbliżyć tablet z włączoną funkcją NFC do odpowiedniego miejsca, np. na obudowie jednostki centralnej zestawu wieżowego (zwykle jest ono oznakowane logotypem NFC).

Oprócz obsługi kodeka aptX i standardu NFC może być dostępna funkcja multiparowania. Dzięki niej możliwe jest połączenie bezprzewodowe z jednym urządzeniem Bluetooth od 2 do nawet 8 innych (zależnie od producenta i modelu urządzenia). Sprzęt obsługujący funkcję multiparowania może mieć w pamięci zapisane połączenia z kilkoma różnymi urządzeniami, np. smartfonami lub tabletami. W razie potrzeby możliwe jest proste przełączanie się między sparowanymi już urządzeniami, oczywiście, bez potrzeby przeprowadzania za każdym razem żmudnego procesu parowania. Sprzęt z funkcją parowania zwykle łączy się z urządzeniem, które było z nim połączone jako ostatnie. Gdy to nie będzie możliwe, może nastąpić próba nawiązania połączenia z kolejnym urządzeniem, które znajduje się na wirtualnej liście sparowanych urządzeń.

Adaptery Bluetooth

Jeśli sprzęt audio nie jest wyposażony w moduł Bluetooth, to wcale nie oznacza, że z jego wykorzystaniem nie będzie możliwe bezprzewodowe odtwarzanie muzyki. Wystarczy dokupić odpowiedni adapter. Takie dodatkowe akcesorium jest podłączane najczęściej do wejścia analogowego urządzenia audio (np. wejścia jack 3,5 mm lub 2 × RCA w zestawie wieżowym). Jest ono odpowiedzialne za odebranie strumienia audio, jego zdekodowanie i przetworzenie na sygnał elektryczny, a następnie przesłanie za pomocą wejścia audio do danego urządzenia.

AirPlay dla Apple

W wypadku urządzeń marki Apple popularnym standardem transmisji bezprzewodowej jest AirPlay. Często w wielu zaawansowanych urządzeniach wyposażonych w moduł Wi-Fi jest to, obok standardu Bluetooth, podstawowe wyposażenie.

AirPlay pozwala, za pośrednictwem lokalnej sieci Wi-Fi, na bezprzewodowe przesyłanie sygnału audio z przenośnych urządzeń tej marki, ale także podłączonych do lokalnej sieci komputerów Mac i PC z zainstalowanym oprogramowaniem iTunes. By móc strumieniowo odtwarzać muzykę, wystarczy np. z iPhone’a połączyć się z bezprzewodową siecią Wi-Fi, w której znajduje się odpowiednio skonfigurowany sprzęt audio kompatybilny z AirPlay (np. zestaw wieżowy). Oprócz sygnału audio urządzenie jest w stanie odebrać także informacje dotyczące odtwarzanego utworu.

Chromecast firmy Google

Swoje rozwiązanie do transmisji bezprzewodowej – Chromecast – opracowała także firma Google. Chromecast jest to niewielki odtwarzacz multimedialny, tzw. dongle, wyposażony w złącze HDMI i pozwalający na łączność z Internetem (przewodową lub bezprzewodową). Pliki mogą być odtwarzane bezprzewodowo (za pośrednictwem Chromecasta), np. ze smartfonów lub tabletów wyposażonych w system Android lub iOS i obsługujących technikę Google Cast. Urządzeniami źródłowymi mogą być też komputery z zainstalowaną przeglądarką Google Chrome.

Po raz pierwszy Chromecast został zaprezentowany jeszcze w połowie 2013 r. w Stanach Zjednoczonych. SDK Google Cast, czyli odpowiedni zestaw narzędzi dla programistów, został udostępniony w lutym 2014 r. Pozwoliło to na modyfikację oprogramowania różnorodnych urządzeń pod kątem kompatybilności z Chromecastem.

Druga generacja Chromecasta, o nazwie Chromecast Audio, zadebiutowała we wrześniu 2015 r. i obsługuje wyłącznie – jak sama nazwa wskazuje – przesyłanie sygnału audio. Chromecast Audio zamiast złącza HDMI ma gniazdo jack 3,5 mm (z wykorzystaniem którego urządzenie podłączane jest do sprzętu audio, np. zestawu wieżowego). Złącze USB służy natomiast do zasilania modułu Chromecast Audio.

Do bezprzewodowego odtwarzania muzyki można wykorzystać aplikację Chromecast, dostępną bezpłatnie w Google Play i AppStore. Po włączeniu modułu Wi-Fi na smartfonie lub tablecie z zainstalowaną wspomnianą aplikacją automatycznie wyszukuje ona dostępne urządzenia z Chromecastem. Aby nawiązać połączenie bezprzewodowe z Internetem i cieszyć się strumieniowym odtwarzaniem muzyki na domowym sprzęcie audio, wystarczy jedynie wpisać podczas konfiguracji aplikacji hasło domowej sieci. Co ważne, aplikacja Chromecast obsługuje niektóre aplikacje do odtwarzania muzyki. Wśród nich jest np. Spotify.

Prosto z bezprzewodowej sieci

Niektóre urządzenia wyposażone w moduł Wi-Fi mogą komunikować się ze sobą bezpośrednio, bez konieczności współpracy z routerem domowej sieci. Rozwiązanie to nosi nazwę Wi-Fi Direct. Funkcjonuje ono na podobnej zasadzie jak standard Bluetooth, ale charakteryzuje się lepszą przepływnością bitową i większym zasięgiem. Co więcej, Wi-Fi Direct pozwala na komunikowanie się ze sobą nie dwóch, ale nawet trzech i więcej różnych urządzeń.

Specyfikację dla Wi-Fi Direct ustaliła w 2009 r. organizacja Wi-Fi Alliance. Od tego czasu standard Wi-Fi Direct był wielokrotnie udoskonalany. Urządzenie z certyfikatem potwierdzającym obsługę Wi-Fi Direct pełni funkcję punktu dostępowego, tworzącego nową grupę obok dotychczas istniejącej sieci bezprzewodowej. Mogą się do niej podłączać bezpośrednio inne urządzenia sieciowe bez konieczności komunikowania się z głównym routerem sieci bezprzewodowej. By móc korzystać z dobrodziejstw standardu Wi-Fi Direct, wystarczy, aby jedno z urządzeń – to, które stanowi punkt dostępowy – było z nim zgodne.

Wi-Fi Direct wciąż jednak jest standardem, który wymaga poprawy, jeśli chodzi o standaryzację i kompatybilność różnorodnych urządzeń. Zaimplementowanie techniki Wi-Fi Direct w sprzęcie nie gwarantuje bezproblemowego nawiązywania połączeń z każdym urządzeniem klientem. Niezawodną obsługę zapewniają tylko te, na których widnieje logo Wi-Fi Certified.

Bezprzewodowe subwoofery

Niektóre subwoofery aktywne wykorzystywane w systemach audio (zarówno tych stereofonicznych, jak i wielokanałowych) również mają możliwość bezprzewodowej współpracy ze wzmacniaczem lub amplitunerem. Wówczas do urządzenia wzmacniającego podłącza się jedynie specjalny nadajnik sygnału audio, który wysyłany jest do odbiornika w aktywnym subwooferze. Rozwiązanie to jest bardzo wygodne z punktu widzenia użytkownika, ponieważ pozwala na swobodne umiejscowienie subwoofera w pomieszczeniu odsłuchowym. Użytkownik nie jest wówczas ograniczony długością kabla i nie musi martwić się o to, jak i gdzie ukryć kabel łączący subwoofer z urządzeniem wzmacniającym sygnał audio.

Multiroom też bezprzewodowy

Dźwięk może być odtwarzany bezprzewodowo również w systemach multiroom. Tego typu systemy możemy zaliczyć do tzw. zdecentralizowanych, w których poszczególne wzmacniacze strefowe znajdują się najczęściej w każdym z nagłaśnianych pomieszczeń tworzących poszczególne strefy odtwarzania.

W zależności od producenta w skład takiego bezprzewodowego systemu multiroom mogą wchodzić różnorodne urządzenia, a tym samym inne będą możliwości jego wykorzystania i konfiguracji. Najczęściej wykorzystywane są głośniki aktywne z wbudowanym modułem Wi-Fi. Mogą one stanowić w pełni samodzielny element bezprzewodowego systemu multiroom. Oprócz nich w skład systemu mogą wchodzić wzmacniacze z modułem Wi-Fi. Umożliwiają one zasilenie praktycznie dowolnej pary głośników, a tym samym włączenie jej w jedną ze stref bezprzewodowego systemu multiroom. Wzmacniacze takie można wykorzystać m.in. do współpracy z głośnikami wbudowanymi w ścianę, sufit, ale również z klasycznymi pasywnymi kolumnami głośnikowymi. W bezprzewodowym systemie multiroom stosowane są także przedwzmacniacze i adaptery z wbudowanym modułem Wi-Fi, które pozwalają na włączenie do takiego systemu innego sprzętu audio, np. zestawu stereo lub aktywnych kolumn głośnikowych niewyposażonych w moduł Wi-Fi. Wystarczy podłączyć ów sprzęt za pomocą odpowiedniego przewodu audio do takiego przedwzmacniacza lub adaptera, aby stworzyć jedną ze stref systemu multiroom.

Na przykład bezprzewodowy system multiroom marki Lenco użytkownik może zbudować w oparciu o trzy różne modele – dwa bezprzewodowe głośniki aktywne oraz adapter multiroom. Systemy multiroom takich marek jak Denon czy Sonos oprócz tego typu urządzeń mają w swoich systemach multiroom nawet soundbary. Zależnie od liczby i rodzaju wykorzystywanych urządzeń oraz potrzeb użytkownika można więc stworzyć odpowiednią liczbę bezprzewodowych stref multiroom.

Wygoda użytkowania

Jedną z zalet bezprzewodowego odtwarzania muzyki w domowym zaciszu jest wygoda użytkowania, zarówno jeśli chodzi o prostotę konfiguracji systemu audio, jak i jego późniejszą obsługę. Do strumieniowego odtwarzania muzyki wykorzystywane są różnorodne aplikacje mobilne, opracowywane najczęściej przez producentów danego sprzętu audio-wideo. Różnorodność funkcji i możliwości, jakie oferują aplikacje, zależy więc od tego, z jakim sprzętem mają one współpracować. Urządzenie mobilne z zainstalowaną odpowiednią aplikacją może być nie tylko źródłem muzyki, ale również alternatywą dla klasycznego pilota zdalnego sterowania wykorzystującego podczerwień. Oprócz sterowania odtwarzaniem w aplikacji może być dostępna graficzna korekcja brzmienia. Co więcej, często aplikacje mobilne wyposażane są w obsługę różnorodnych serwisów internetowych i stacji radiowych nadawanych w Internecie.

Nieograniczona baza muzyki

Strumieniowe odtwarzanie muzyki zwalnia użytkownika z posiadania ogromnej liczby różnorodnych nośników danych, na których musiałby on gromadzić posiadane albumy (np. płyt CD czy gramofonowych). Pozwala to nie tylko zaoszczędzić miejsce na półce, ale często również pieniądze. Koszt wydania „wirtualnego” albumu jest mniejszy, a tym samym i jego zakup – z punktu widzenia klienta końcowego – będzie tańszy.

Dzięki urządzeniom mobilnym i różnorodnym sprzętom audio-wideo użytkownik może korzystać z ogromnej bazy utworów muzycznych dostępnej za pośrednictwem internetowych serwisów do strumieniowego odtwarzania muzyki. Obsługę serwisów takich jak Spotify, Deezer czy Tidal, zależnie od producenta i modelu urządzenia, mogą umożliwiać np. smartfony, tablety, komputery, a także zestawy wieżowe czy kina domowe. Na korzystanie z tego sposobu dostępu do najnowszych albumów muzycznych decyduje się coraz większa liczba użytkowników sprzętu audio-wideo. Potwierdzają to dane dotyczące wykupywanych subskrypcji w różnorodnych internetowych serwisach muzycznych. Przyczyną tego są z pewnością coraz łatwiejszy dostęp do Internetu i wciąż zwiększająca się prędkość łączy internetowych.

Zanim zdecydujemy się na to, czy i z jakiego serwisu streamingowego chcemy korzystać, i opłacimy odpowiednią subskrypcję, możemy wypróbować za darmo, jak dany serwis funkcjonuje. Okres testowania w pełni funkcjonalnego serwisu może być różny. Zwykle jest to 30 dni. Po upływie tego terminu, jeśli użytkownik nadal chce korzystać ze wszystkich dostępnych funkcji, musi uiścić odpowiednią opłatę abonamentową (zależnie od rodzaju usługi; często jest to ok. 20 zł/mc).

Wykupienie subskrypcji może pozwalać na pobieranie ulubionych utworów do pamięci urządzenia, za pośrednictwem którego korzystamy z danego serwisu streamingowego. Pamiętajmy jednak, że mimo tego wciąż nie będzie możliwości kopiowania plików na inne nośniki danych, np. na pendrive. Wciąż, aby móc pobrane utwory odtwarzać offline (bez połączenia z Internetem), będzie wymagana aplikacja, która pozwala na dostęp do danego serwisu streamingowego, z którego została pobrana muzyka, ale już bez konieczności łączenia się z Internetem.

Niektóre serwisy oferują wersje nieograniczone czasowo, ale ograniczone funkcjonalnie i wyświetlające reklamy. Na przykład korzystanie z darmowej wersji Spotify pozwala na losowe odtwarzanie utworów wybranego artysty. Nie można więc np. wyszukać konkretnego utworu i odtwarzać go.

Serwisy streamingowe różnią się nie tylko ceną subskrypcji, ale przede wszystkim graficznym interfejsem użytkownika. Ma to równie istotne znaczenie dla komfortu i satysfakcji użytkownika z korzystania z takiego serwisu jak liczba dostępnych w nim utworów muzycznych. To właśnie intuicyjny, łatwy w obsłudze interfejs graficzny, a do tego jego płynne działanie często decydują o tym, czy użytkownik zdecyduje się nadal korzystać z aplikacji i wykupić bądź przedłużyć subskrypcję.

W serwisach streamingowych, oprócz różnorodności dostępnych artystów, mamy do czynienia z różnorodnością obsługiwanych formatów plików audio. Darmowe wersje serwisów streamingowych mogą oferować gorszą jakość dźwięku, np. odtwarzanie plików MP3 w jakości 128 kbit/s. Po wykupieniu płatnej subskrypcji dostępne są zwykle pliki audio w formacie MP3 w jakości 320 kbit/s. Serwis Tidal udostępnia pliki audio w bezstratnym formacie FLAC, w tym również takie, w których wykorzystano kodowanie MQA, pozwalające zachować niemal studyjną jakość dźwięku przy stosunkowo niewielkim rozmiarze pliku.

Łukasz Sowiński