Klasyfikacja słuchawek

Słuchawki działają na podobnej zasadzie jak głośniki – są przetwornikami elektroakustycznymi zamieniającymi prąd elektryczny na falę dźwiękową. Ze względu na znacznie mniejsze gabaryty wykorzystywanych przetworników do zasilenia słuchawek potrzebna jest jednak znacznie mniejsza moc. Łatwiej jest też uzyskać szerokie pasmo przenoszenia.

W zależności od konstrukcji słuchawki możemy różnie klasyfi kować. Podstawowym podziałem jest ten uwzględniający sposób transmisji sygnału audio i ogólną budowę słuchawek, która przekłada się na wielkość przetwornika w nich wykorzystywanego, a tym samym na jego odległość od narządu słuchu człowieka. Możemy wówczas wyróżnić:

Słuchawki nauszne przewodowe

Jest to jedna z najpopularniejszych konstrukcji słuchawek. Takie modele mają zwykle duże nauszniki zintegrowane z przetwornikami. Nauszniki mogą (lecz nie muszą) zakrywać całe ucho. Wśród modeli nausznych wyróżnia się także modele wokółuszne. Są to słuchawki wyposażone w nauszniki, które w całości zakrywają ucho użytkownika. Modele nauszne mają przetwornik akustyczny umieszczony najdalej od ucha wewnętrznego użytkownika w porównaniu z innymi konstrukcjami. Słuchawki te mają przewód, z wykorzystaniem którego podłącza się je do urządzenia będącego źródłem dźwięku. Przewód słuchawkowy zwykle zakończony jest wtykiem jack 3,5 lub 6,3 mm, choć na rynku można spotkać również słuchawki ze złączem Lightning. Na przewodzie może znajdować się pilot z mikrofonem, co umożliwia wykonywanie połączeń telefonicznych przy współpracy słuchawek ze smartfonami. Dostępne są także modele z odłączanym przewodem.

Słuchawki nauszne bezprzewodowe

Tego typu słuchawki nauszne do transmisji sygnału audio wykorzystują najczęściej standard Bluetooth. Dostępne są również modele działające w oparciu o pasmo radiowe i specjalny zewnętrzny nadajnik sygnału, który znajduje się w komplecie. Sterowanie odtwarzaniem odbywa się wówczas przy użyciu przycisków znajdujących się na jednym z nauszników. Słuchawki bezprzewodowe wymagają dodatkowego zasilania. Może ono mieć postać wbudowanego w nausznik akumulatora (np. litowo-jonowego) lub wymiennych baterii (np. typu AAA). W zależności od wykorzystywanego standardu komunikacji bezprzewodowej słuchawki mogą różnić się zasięgiem transmisji. Zwykle w zestawie z nausznymi słuchawkami bezprzewodowymi jest również przewód słuchawkowy, który można podłączyć do słuchawek, by móc korzystać z nich jak z przewodowych, np. wówczas, gdy wyczerpie się zintegrowana bateria.

Słuchawki douszne

Modele douszne to niewielkie konstrukcje. W dodatku są to jedne z najtańszych typów słuchawek dostępnych na rynku. Przetworniki modeli dousznych umieszcza się płytko wewnątrz kanału słuchowego, zatem nie powodują one efektu zatkania i pozwalają na swobodny przepływ powierza (oddychanie ucha). Nie zapewnia to jednak odpowiedniej izolacji od hałasów z zewnątrz. Użytkownik słyszy więc dźwięki dochodzące nie tylko ze słuchawek, ale i z otoczenia. Odtwarzana muzyka może być słyszalna także dla osób znajdujących się w pobliżu. Słuchawki douszne są zwykle przewodowe.

Słuchawki dokanałowe przewodowe

Konstrukcje dokanałowe wykorzystują przetworniki o wielkości zaledwie kilku milimetrów. Tym samym umieszcza się je głębiej w kanale słuchowym niż w wypadku konstrukcji dousznych. Przewód w słuchawkach dokanałowych najczęściej nie jest odłączany. Odpowiednie uszczelnienie kanału słuchowego jest niezbędne do poprawnego odsłuchu. Z tego względu w komplecie ze słuchawkami dokanałowymi dostępne są wkładki (zwykle silikonowe) w kilku różnych rozmiarach. Ich odpowiedni dobór może w dość istotny sposób wpłynąć na końcowe brzmienie docierające do ucha użytkownika słuchawek. Podobnie jak w modelach nausznych przewód może być wyposażony w pilot z jednym lub kilkoma przyciskami i mikrofonem.

Słuchawki dokanałowe bezprzewodowe

Tego typu modele to połączenie niewielkich gabarytów, jak w słuchawkach dokanałowych, z wygodą bezprzewodowego odtwarzania muzyki. Podobnie jak ich nauszne odpowiedniki do transmisji sygnału audio wykorzystują najczęściej standard Bluetooth. W tego typu konstrukcjach prawy i lewy przetwornik zwykle połączone są krótkim przewodem słuchawkowym, na którym może znajdować się również pilot z mikrofonem. Transmisja sygnału audio, np. ze smartfona do słuchawek, jest jednak bezprzewodowa. Moduł bezprzewodowy zasilany jest za pomocą baterii (np. litowo-jonowej), zintegrowanej z jednym z elementów dokanałowych. Bateria ładowana jest za pomocą wbudowanego złącza USB i odpowiedniego kabla znajdującego
się w zestawie.

Inny sposób klasyfikacji

Innym sposobem klasyfikacji słuchawek jest ten uwzględniający stopień zabudowania przetwornika. Mówimy wówczas o modelach w obudowie zamkniętej, półotwartej lub otwartej. Słuchawki o obudowie zamkniętej są to modele, w których tylna strona membrany jest całkowicie zasłonięta, zabudowana. Zapewniają one stosunkowo najlepszą izolację od hałasów dochodzących z otoczenia. Dźwięk docierający z zewnątrz do ucha użytkownika po założeniu takich słuchawek może mieć mniejszy poziom o kilka do nawet kilkunastu decybeli. Co ważne, dźwięk z tego typu modeli również w niewielkim stopniu wydostaje się na zewnątrz. Jeżeli więc nie chcemy, aby inni słyszeli to, czego my słuchamy, wówczas model o konstrukcji zamkniętej również będzie dobrym wyborem. Problemem konstrukcji zamkniętych jest uzyskanie względnie liniowej charakterystyki przenoszenia. Modele zamknięte mogą mieć nieco podbite niskie tony. Nie ma jednak na to jednoznacznej reguły i wysokiej klasy słuchawki są w stanie sprostać temu zadaniu i odtwarzać dźwięk ze stosunkowo wyrównaną charakterystyką częstotliwościową. Brzmienie konstrukcji zamkniętych zależy również od tego, jak dobrze przylegają one do uszu użytkownika. Słuchawki półotwarte mają tylną stronę membrany nieco odsłoniętą (np. przez wykorzystanie kilku niewielkich otworów w tylnej części obudowy przetwornika elektroakustycznego). Tego typu modele stanowią pewien kompromis między konstrukcjami zamkniętymi a otwartymi. Izolacja od niepożądanych dźwięków z otoczenia jest tu nieco mniejsza niż w modelach zamkniętych, za to dopływ powietrza do kanału usznego użytkownika umożliwia długotrwałe korzystanie ze słuchawek. W modelach otwartych tył membrany jest odsłonięty w największym stopniu w porównaniu z pozostałymi dwiema konstrukcjami. Powietrze ma wówczas lepszy dostęp do ucha użytkownika, co powoduje mniejszy dyskomfort podczas użytkowania słuchawek. Brzmienie modeli otwartych jest bardziej wyrównane, bez przesadnego podbicia niskich tonów, choć oczywiście tutaj również wiele zależy od konkretnego modelu. Zwykle kosztem mniejszej izolacji od szumów otoczenia słuchawki grają bardziej naturalnie niż ich zamknięte odpowiedniki.

Słuchawki dopasowane do (ucha) użytkownika

Wśród producentów słuchawek są też i tacy, którzy zajmują sie wykonywaniem słuchawek na zamówienie klienta. Chodzi tu przede wszystkim o jak najlepsze dopasowanie elementu dokanałowego do rozmiarów i kształtów kanałów usznych użytkownika. Dzięki temu zapewniona będzie odpowiednia izolacja od dźwięków otoczenia, a tym samym i optymalne brzmienie słuchawek. Aby wykonać takie słuchawki, konieczna jest wizyta u audiologa, który przy pomocy specjalnej masy plastycznej zdejmie odciski obojga uszu, co pozwoli producentom stworzyć optymalnie dobrane wkładki dokanałowe, na kształt wykonanych odcisków. Produkcja słuchawek na zamówienie nie należy do najtańszych rozwiązań, za to daje pewność, że dobrany na drodze badań audiologicznych model będzie w stu procentach dopasowany do użytkownika. Z tych słuchawek nie będzie więc w stanie skorzystać inna osoba, ponieważ może odczuwać dyskomfort lub brzmienie gorszej jakości z uwagi na inny kształt małżowiny czy kanału usznego.

Mikrofon na pałąku i nie tylko

Dość specyficzną konstrukcją są słuchawki zintegrowane z mikrofonem. Mogą to być tzw. modele multimedialne, wykorzystywane przez graczy komputerowych (wówczas mikrofon jest najczęściej umieszczony na pałąku zamocowanym do jednego z nauszników), lub słuchawki do urządzeń mobilnych z mikrofonem na przewodzie, wykorzystywane w połączeniu z telefonem komórkowym lub smartfonem. Mikrofon może być odpinany. Zwiększa to komfort użytkowania, zwłaszcza gdy nie jest on zbyt często używany. Takie multimedialne słuchawki znakomicie nadają się do rozmów z wykorzystaniem komunikatorów internetowych oraz do gier sieciowych, w których gracze werbalnie komunikują się ze sobą. Tego typu modele są także często stosowane podczas telewizyjnych realizacji różnego rodzaju programów i koncertów. Słuchawek z mikrofonem używają m.in. sprawozdawcy i komentatorzy sportowi. W większości wypadków, a już na pewno w najtańszych konstrukcjach, pasmo przenoszenia mikrofonu nie jest tak szerokie jak chociażby w tradycyjnych mikrofonach dynamicznych do ręki, jednakże w zupełności wystarczy do transmisji pasma mowy. Słuchawki komputerowe wyposażone są w osobne złącze jack przeznaczone dla sygnału z mikrofonu (podłączane do wejścia mikrofonowego na karcie dźwiękowej komputera) oraz słuchawek (podłączane do wyjścia słuchawkowego karty dźwiękowej), natomiast słuchawki z mikrofonem, przeznaczone do telefonów komórkowych mają często jedno złącze jack TRRS (z dwoma pierścieniami), które umożliwia obsługę mikrofonu z wykorzystaniem pojedynczego złącza. Warto zaznaczyć, że słuchawki przeznaczone do iPhone’ów wyposażone w mikrofon i pilot do nawiązywania połączeń telefonicznych z regulatorem głośności nie muszą być kompatybilne z telefonami komórkowymi innych fi rm niż Apple.

Wygoda użytkowania

Niezależnie od rodzaju słuchawek wykorzystywany model nie powinien powodować uczucia dyskomfortu, zwłaszcza jeśli chcemy korzystać z niego przez dłuższy czas. Wygoda użytkowania to niezwykle ważna cecha słuchawek. Z całej gamy różnorodnych modeli warto więc wybrać nie tylko świetnie brzmiący, ale również wygodny. Mnogość konstrukcji dostępnych na rynku jest też podyktowana różnorodnym zastosowaniem słuchawek. W jednej sytuacji dobrym rozwiązaniem będzie wykorzystanie modelu nausznego otwartego, a w innej dokanałowego.