Jaki ekspres do kawy wybrać?

To jedno z najczęstszych pytań, jakie zadajemy sobie przed zakupem sprzętu potrzebnego do zaparzenia pysznej kawy. Jednak odpowiedź nie zawsze jest taka łatwa, zwłaszcza wtedy, kiedy nie wiemy, na co zwrócić uwagę podczas wyboru.

Szeroki wachlarz produktów nie zawsze pomaga w tym wyborze. Inne są parametry wyboru „automatu”, inne zaś kawiarki. Przez niewiedzę możemy wybrać źle, a finalnie – zrazić się do całej grupy produktowej. 

Wybór urządzenia zaparzającego kawę to rzecz prosta. Trzeba jedynie odpowiedzieć sobie na kilka zasadniczych pytań i dokładnie zapoznać się z dostępnymi na rynku konstrukcjami oraz modelami. Specjalnie dla Państwa opracowaliśmy 10 kluczowych wątków. Wraz z wiedzą o markach, modelach, rozwiązaniach i funkcjach, o których mówimy w dalszej części naszego poradnika, pomogą one Państwu wybrać odpowiednie dla siebie rozwiązanie.

Pytanie 1: Jak ważne są konstrukcja i typ ekspresu w wyborze urządzenia?

W znacznej mierze od tych właśnie aspektów uzależnione są czas parzenia oraz jakość i ilość parzonej kawy. Dodatkowo konstrukcja wymusza sposób parzenia oraz formę podawania kawy (ziarna, kapsułki, kawa mielona). Ma ona także znaczny wpływ na montaż (np. w wypadku modeli do zabudowy) czy codzienne użytkowanie (w domu, fi rmie, w kateringu). Dla wielu ważnym kryterium wyboru może być sam rodzaj ekspresu (np. kolbowy, kapsułkowy, dźwigniowy). Ma on znaczny wpływ nie tylko na czas przygotowania kawy, ale również jej smak, zapach czy temperaturę. Istotne są także wygoda oraz higiena użytkowania – szczególnie traktowane w modelach automatycznych.

Pytanie 2: Który ekspres lepiej parzy kawę: przelewowy czy ciśnieniowy?

Bez wątpienia ekspresy ciśnieniowe, zwłaszcza z wyższym ciśnieniem (powyżej 3–4 bar, ale nie więcej niż 8–9) skuteczniej i efektywniej parzą kawę. Wydobywają z niej to, co najcenniejsze – kofeinę. Przy odpowiednim doborze wody i temperatury robią to najzdrowiej i z zachowaniem walorów smakowych kawy. Niezależnie od tego trzeba pamiętać, że ekspresy przelewowe są tanie w zakupie i eksploatacji, łatwe w użyciu i nie wymagają obsługi, co sprawdza się szczególnie podczas dużych spotkań czy konferencji. Płyta grzewcza w tego typu urządzeniach stale utrzymuje temperaturę kawy. Możliwe jest także natychmiastowe nalanie wielu fi liżanek kawy.

Pytanie 3: Jaki ekspres wybrać – kolbowy, automatyczny czy na kapsułki?

W dużej mierze zależy to od naszych przyzwyczajeń i upodobań. Mimo że ekspresy ciśnieniowe przygotują zdrowszą i bardziej esencjonalną kawę od modeli przelewowych, to jeśli ktoś jest miłośnikiem tego drugiego rozwiązania czy sprawdza się ono w jego domu lub firmie, należy to respektować, podobnie jak i przychylność wielu osób dla modeli kolbowych (w tym dźwigniowych), które łączą metodę ciśnieniową z rytuałem klasycznego przyrządzania kawy, czy ekspresów kapsułkowych, zapewniających szybkość obsługi i komfort. Dla większości użytkowników najwszechstronniejsze są modele automatyczne – jakość, smak i aromat kawy są tu gwarantowane, podobnie jak higiena i komfort obsługi. Zachować należy jeden warunek – musi to być ekspres dobrej klasy.

Pytanie 4: Czy temperatura i jakość wody mają znaczenie?

Napar kawy w 98 proc. składa się z wody. Jej jakość ma więc ogromny wpływ na smak i aromat napoju. Najlepsza woda to taka, która zawiera minerały i tlen, ale szczególnie istotna jest tutaj kwestia jej twardości. Woda w ekspresach powinna mieć małą lub średnią twardość. Właśnie w celu zmiękczania wody producenci w ekspresach stosują różne filtry, powodujące, że wapń i magnez nie osadzają się w zbiorniku i przewodach urządzenia. Optymalna temperatura parzenia kawy to 92–95 °C. Jeżeli jest ona wyższa, kawa będzie miała gorzki smak, jeżeli z kolei za niska – kawa będzie kwaskowa, rozwodniona i niesmaczna.

Pytanie 5: Która kawa do ekspresu jest lepsza: arabika czy robusta?

W dostępnych na rynku opakowaniach kawy znajdują się najczęściej mieszanki dwóch głównych gatunków: arabiki i robusty. Według baristów arabika jest delikatniejsza w smaku i uważana za szlachetniejszą (ma blisko 60 proc. więcej olejków zapachowych, więc espresso z arabiki jest bardziej oleiste i aromatyczne). Robusta z kolei (nazywana kawą kongijską) jest najpowszechniejsza i najmniej wymagająca w parzeniu (jest nieco bardziej gorzka w smaku i zawiera więcej kofeiny niż arabika). Należy jednak tutaj zaznaczyć, że pianka crema w espresso z robusty jest bardziej „puszysta” i „wyższa”, a sam napar mniej oleisty i gorzkawy. Oba typy kawy mogą być stosowane w ekspresach – wszystko zależy od gustu i smaku kawosza.

Pytanie 6: Odkamienianie ekspresu – czy to konieczne?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, idealna woda do parzenia kawy to woda miękka lub średnia w skali twardości. Raz na jakiś czas ekspres, jak większość urządzeń AGD mających styczność z wodą, należy odkamienić. W przeciwnym razie w zbiorniku na wodę i w przewodach gromadzi się szkodliwy dla sprzętu kamień. Zaletą modeli automatycznych są stosowane w nich specjalne systemy odkamieniania. Samoczynnie dbają o idealną wodę w urządzeniu, a także stan zbiornika oraz rurek. Specjalne środki nie tylko czyszczą ekspres, ale również pokrywają go warstwą zapobiegającą odkładaniu się tłuszczów zawartych w kawie. Zaawansowany ekspres automatyczny regularnie czyści jednostkę zaparzającą oraz przewody mleczne.

Pytanie 7: Kofeina – w jakich ekspresach wydobywa się jej najwięcej?

Kofeina mierzona jest w gramach na 100 ml i co ciekawe, jej ilość różni się w zależności od sposobu parzenia w danym ekspresie. Udowodnione jest, że największa ilość kofeiny (po obróbce termicznej i wodnej) występuje w modelach profesjonalnych oraz przelewowych. Ciekawostką będzie również fakt, że kawa sama w sobie ma bardzo małą zawartość kofeiny – zaledwie 2,8 proc. Dopiero parzenie w ekspresie zmienia jej właściwości: w jednej filiżance kawy jest ok. 85 mg kofeiny. Równie ciekawy jest fakt, że w 150 ml kawy rozpuszczalnej jest jej 60 mg, a w kawie bezkofeinowej – zaledwie 3 mg. O dziwo, w herbacie jest więcej kofeiny niż napoju typu cola: stosunek 40 do 30 g! Obok kawy największa ilość kofeiny znajduje się w napojach energetyzujących.

Pytanie 8: Używać kawy mielonej czy mielić ją przed zaparzeniem?

Zmielona już w opakowaniu kawa nigdy nie będzie tak aromatyczna jak kawa ziarnista zmielona tuż przed parzeniem. Dlatego tak ważne jest, aby mielić kawę dopiero przed zaparzeniem, w przeciwnym razie aromat kawy wietrzeje. Ponadto kawę powinniśmy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu i zużyć dosyć szybko. W większości wypadków na opakowaniach kawy nie ma daty palenia ziaren, a to właśnie kawa najświeższa, tuż po prażeniu jest najbardziej aromatyczna (należy jednak odczekać kilka tygodni od prażenia, aby z ziaren odparował dwutlenek węgla). I mimo że producent podaje na opakowaniu, że czas przydatności do spożycia kawy to ok. 2 lata, bariści rekomendują, aby zużyć ziarna jak najszybciej.

Pytanie 9: Jaki młynek do kawy jest najsolidniejszy?

Stosuje się dwa rodzaje młynków: z nożem lub żarnami. Pierwsze siekają kawę, podczas gdy żarnowe rozgniatają. Sama metoda kruszenia ziaren nie jest tak istotna jak typ i rodzaj ostrzy (metal, ceramika) oraz czas, prędkość obrotowa i siła tarcia. Jeśli są one zbyt duże, a samo mielenie jest długotrwałe, dochodzi do zbytniego nagrzewania kawy (towarzyszy temu uciążliwy hałas). Odpowiedni młynek to taki, który ma odpowiedni rozstaw i kształt ostrzy. Dobrej jakości młynki nie nagrzewają się, nie zacierają i nie zaciskają kawy. Dzięki temu umożliwiają delikatniejsze jej mielenie. Ważne jest przy tym dobranie odpowiedniej prędkości obrotowej oraz opcje dodatkowe, jak choćby regulacja grubości mielenia.

Pytanie 10: Mleko nie napowietrza się, a pianka szybko ginie? Co robię źle?

Aby upewnić się, że z przewodem mlecznym lub dołączoną dyszą jest wszystko w porządku, należy przede wszystkim przeczyścić wężyk oraz dyszę. Po tej czynności powinniśmy przyjrzeć się właściwościom mleka. Najlepszym mlekiem do przyrządzania pianki jest zimne mleko 3,2 proc. Nie jest zalecane umieszczanie przewodu bezpośrednio w standardowym opakowaniu na mleko, ponieważ może to doprowadzić do rozwoju bakterii czy zarazków. Z pewnością bezpieczniejsze jest przechowywanie go w oryginalnych pojemnikach na mleko dołączonych do zestawu z ekspresem (o ile taki jest). Puszysta pianka mleczna lub ciepłe mleko do różnych specjałów kawowych są idealne wtedy, kiedy mleko przed podgrzaniem i spienieniem utrzymuje temperaturę 4 °C.