Rodzaje noży i podział

Noże można podzielić na wiele rodzajów w zależności od ich przeznaczenia lub materiału, z którego są wykonywane. Na rynku pojawiają się coraz to nowsze rozwiązania mające ułatwiać pracę w kuchni.

Podział ze względu na materiał wykonania

Materiał, z którego wykonywane są noże, bywa różny. Prym wiodą noże stalowe, jednak można na rynku też spotkać noże ceramiczne czy nawet drewniane. Najpopularniejszy podział to:

• ze stali nierdzewnej – najpopularniejszy materiał wykonania ostrza;
• ze stali nierdzewnej wysokowęglowej – noże tego typu stali są o wiele trwalsze od zwykłej nierdzewnej. Sam proces nawęglania, który uszlachetnia stal, polega na obróbce termicznej, podczas której węgiel trwale łączy się ze stalą;
• pokryte tytanem – również należą do grupy stali nierdzewnej. Noże tego typu są lekkie, trwałe i – co ważne – nie ulegają przebarwieniom;
• pokryte teflonem – kolejna grupa noży ze stali nierdzewnej, ale pokrytej cienką warstwą tefl onu. Dzięki niemu krojone produkty nie przylegają do ostrza;
• ceramiczne – tak jak noże powlekane tytanem nie ulegają przebarwieniom. Są lekkie i cieńsze od noży stalowych;
• drewniane – specyficzne noże, tworzone bardziej dla ozdoby niż do krojenia. Doskonale się sprawdzają np. przy rozprowadzaniu masła.

Podział ze względu na przeznaczenie

Na rynku istnieje wiele noży. Różnią się one nie tylko pod względem budowy czy materiału, z którego są wykonane, ale również pod względem przeznaczenia. Wraz z rozwojem gospodarczym ich producenci starają się ułatwić użytkownikom wybór, dlatego rynek przepełniony jest różnymi rozwiązaniami, jeśli chodzi o noże i ich przeznaczenie.

• Nóż uniwersalny – najczęściej z gładkim ostrzem, nadającym się do krojenia różnego rodzaju produktów. Takim nożem można kroić warzywa, owoce, mięso, chleb, a nawet trybować ryby.
• Szefa kuchni – długi nóż zwężający się w kierunku wierzchołka. Tak jak nóż uniwersalny przeznaczony jest do krojenia zarówno mięsa, jak i chleba. Każda część noża ma swoje przeznaczenie. Czubek odpowiada za krojenie małych kawałków (np. owoców), część środkowa za krojenie mięsa, a tylna za produkty ciężkie do przekrojenia.
• Do chleba – ma ząbkowane ostrze, co powoduje, że podczas krojenia skóry pieczywo się nie rozpada. Dość długa głownia pozwala na krojenie większych partii chleba.
• Do warzyw – jego charakterystycznym elementem jest płaskie ostrze. Reszta zależy od tego, jakie warzywa będą siekane. Do większych warzyw stosuje się noże z szerokimi płazami, do mniejszych te z węższymi.
• Do obierania warzyw – mały nożyk ze zwężającym się ostrzem. Ma uchwyt, który gwarantuje łatwość obierania.
• Do mięsa – wybierając nóż do mięsa, trzeba zwrócić uwagę na kilka ważnych elementów. Podstawą powinny być cienkie i płaskie ostrze oraz wygodna, stabilna rączka. Nóż dostosowany jest zarówno do mięsa gotowanego, jak i surowego.
• Do trybowania – przeznaczony w szczególności do trybowania ryb, ale można go również używać do trybowania mięsa. Ważne, by miał wąską klingę i nie był zbyt długi, ponieważ mogłoby zmniejszyć to jego poręczność.
• Do sera – z ząbkowanym, szerokim ostrzem, pozwalającym na krojenie sera w cienkie plasterki. Na rynku spotykany jest specjalny nóż do sera, charakteryzujący się dziurami w klindze. Dzięki temu pokrojone plasterki nie przylepiają się do ostrza tylko bez problemów od niego odchodzą. Warto też zaznaczyć, że niektóre noże do sera mają klingę z zakończonym rozwidleniem, dzięki któremu po ukrojeniu plastra można go wygodnie ułożyć, np. na talerzu. Niektóre firmy proponują nawet specjalne noże do krojenia parmezanu. W związku z tym, że parmezan nie należy do serów miękkich, jego krojenie wymaga noża, który ma dwustronne ostrze.
• Do ciast – mają ząbkowane ostrze. Wykonane są najczęściej z tworzywa sztucznego dobrej jakości. Nadają się również do krojenia tortów.
• Tasak – jest to duży, prostokątny nóż, którego przeznaczeniem jest ćwiartowanie mięsa lub krojenie go wraz z kośćmi, które również można posiekać. W związku z jego specjalistycznym przeznaczeniem spotykany jest głównie w restauracyjnych kuchniach.
• Do pomidorów – nowość na rynku. Ma ząbkowane ostrze, które idealnie nadaje się do krojenia pomidorów i innych warzyw o śliskiej skórce. Ostrze wykonane z dobrej jakości stali nadaje się zarówno do krojenia, jak i obierania pomidorów.