Narzędzia

Wybierając się do lasu po drzewo, należy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt. Najszybciej i najefektywniej pracuje się oczywiście wspomnianą już pilarką łańcuchową. Na rynku dostępne są narzędzia tego typu różniące się zaawansowaniem technicznym oraz rodzajem napędu. Wybierając tego typu narzędzia, należy zwrócić szczególną uwagę, na jakość wykonania narzędzia – od tego zależy bezpieczeństwo pracy nim. W tym wypadku bardzo ważne jest, aby to jakość, a nie cena decydowała o wyborze. 

Najogólniejszy podział pilarek odnosi się do zastosowania i wyróżnia maszyny profesjonalne – przeznaczone do prac leśnych oraz półprofesjonalne, które są używane do prac przydomowych i ogrodowych.

Należy się dokładnie zastanowić, do jakiej pracy urządzenie będzie wykorzystywane, i dobrać odpowiedni do niej model. Nowoc zesne urządzenia wyposażone są też w wiele dodatkowych funkcji zwiększających wygodę i bezpieczeństwo pracy, jak beznarzędziowa wymiana i napinanie łańcucha czy reagujący w ułamku sekundy hamulec silnika. W budowie pilarki wyróżniamy dwa podstawowe elementy – układ tnący oraz jednostkę napędową. Układ tnący pilarki składa się z piły łańcuchowej, prowadnicy i koła napędowego osadzonego na bębnie sprzęgła.

Piłę łańcuchową charakteryzują trzy parametry:

• długość, która uzależniona jest od zastosowanej prowadnicy;
• podziałka;
• grubość ogniwa prowadzącego. 

Najpowszechniej stosowane są piły łańcuchowe dłutowe i półdłutowe o podziałce 3/8 cala i 0,325 cala. Przy wyborze należy zwrócić uwagę na długość prowadnicy, moc urządzenia (im jest ona większa, tym cięższą pracę możemy wykonać), a przede wszystkim na typ zastosowanego napędu. Mogą one być zasilane silnikiem elektrycznym lub spalinowym. Pilarki elektryczne zasilane sieciowo zapewniają dużą wygodę pracy, ale zdecydowanie ograniczają swobodę działania. Ich zasięg jest, jak w wypadku wszystkich narzędzi sieciowych, ograniczony do długości przewodu zasilającego. Z tego powodu niespecjalnie nadają się do pracy w lesie. Aby zmniejszyć tę niedogodność, producenci wprowadzili na rynek pilarki akumulatorowe. Cechuje je całkowita mobilność, jednak uzyskuje się ją przez zwiększenie masy urządzenia, dochodzi bowiem dość ciężka bateria, która dodatkowo wymaga ładowania. Dlatego jeśli decydujemy się na pilarkę zasilaną akumulatorowo, warto zainwestować od razu w drugi akumulator. Zapobiegnie to przestojom w pracy. Zastosowanie napędu elektrycznego w pilarce niesie ze sobą bardzo dużo zalet, takich jak niewielkie drgania, cicha praca i brak spalin. Ale należy pamiętać o tym, że piły elektryczne są z reguły słabsze od ich spalinowych odpowiedników.

Wciąż jednak najpopularniejsze i najczęściej spotykane w lesie są pilarki o napędzie spalinowym. Co prawda, są głośne, emitują spaliny i wymagają regularnego serwisowania, jak wszystkie urządzenia spalinowe, ale są także mocne i trwałe. Ich ogromną zaletą jest też właściwie nieograniczona mobilność. Pilarki spalinowe w przeważającej mierze wyposażone są w jednocylindrowy, chłodzony powietrzem silnik dwusuwowy (dwutaktowy) z zapłonem iskrowym, który do właściwego spalania paliwa w cylindrze potrzebuje specjalnego oleju.

Napęd na piłę łańcuchową jest przekazywany przez odśrodkowe sprzęgło. Układ zasilania silnika składa się ze zbiornika paliwa, przewodu paliwowego z filtrem, gaźnika membranowego (bezpływakowego) oraz filtra powietrza.

Gaźnik jest wyposażony w śruby:

• regulującą skład mieszanki na wolnych obrotach;
• regulującą skład mieszanki na wysokich obrotach;
• ustawiającą obroty biegu jałowego.

W ostatnim czasie na rynku pojawiły się również pilarki spalinowe wyposażone w silniki czterosuwowe. Gwarantują wyjątkowo dużą moc i znacznie wyższy moment obrotowy, przekonują jednocześnie mniejszą ilością szkodliwych spalin, niewielkimi nakładami serwisowymi i przyjemnym brzmieniem.

Aby zmniejszyć oddziaływanie urządzenia na organizm, pilarki wyposaża się w wiele elementów poprawiających bezpieczeństwo pracy, np. układ amortyzacji, służący do zmniejszenia poziomu drgań mechanicznych na uchwytach podczas pracy, hamulec piły łańcuchowej, osłony rąk, wychwytnik piły łańcuchowej, który w wypadku zerwania łańcucha powoduje zatrzymanie urządzenia, czy katalizator w układzie wydechowym, który redukuje emisję szkodliwych spalin. Jednak najważniejsze są właściwy sposób eksploatacji urządzenia i duża doza zdrowego rozsądku podczas pracy.

Uwaga! Należy ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń producenta dotyczących stosowanego paliwa, rodzaju oleju smarującego piłę łańcuchową, a także regulacji gaźnika i napięcia piły łańcuchowej.

Przed wyruszeniem do lasu należy sprawdzić stan pilarki, aby na miejscu nie mieć żadnych niespodzianek. Należy sprawdzić hamulec łańcucha, dźwignię gazu i wyłącznik zapłonu. Łańcuch tnący musi być ostry. Sprawdzamy także poziom paliwa i oleju do smarowania łańcucha oraz stan filtra powietrza, który w razie potrzeby w celu oczyszczenia przedmuchujemy lub wymieniamy. Do pracy w lesie zawsze zabieramy ze sobą kanister z paliwem.

Niezbędna w lesie jest również siekiera. To proste w konstrukcji narzędzie, służące do cięcia i rozłupywania drewna. Składa się z tnącego obucha osadzonego na trzonku. Obuchy produkowane są zazwyczaj z hartowanej stali szybkotnącej. Trzonek może być wykonany z twardego drewna lub odpowiednio skomponowanych tworzyw sztucznych. Bardzo duża trwałość cechuje narzędzia z kompozytu włókna szklanego, w których głowica jest na stałe połączona z trzonkiem. Siekiery tego typu są lekkie i dobrze amortyzują uderzenia. Ważne jest to, aby trzonek był odpowiednio długi do danej pracy, dobrze wyprofilowany i pokryty materiałem antypoślizgowym. Dzięki temu siekierą pracuje się wygodniej i znacząco zmniejsza się ryzyko wypuszczenia jej z rąk. Podstawowym warunkiem efektywnej pracy siekierą jest jej odpowiednie naostrzenie, ale bardzo ważne jest również dobranie odpowiedniego rodzaju siekiery do danej pracy. Wyróżniamy wiele typów siekier, które różnią się masą, kształtem głowicy i długością trzonka oraz przeznaczeniem. Podczas pracy w lesie niezbędne są siekiera rozłupująca oraz kilka aluminiowych klinów. Siekiera to narzędzie proste w obsłudze, ale używana bez odpowiedniego przygotowania i zachowania szczególnej ostrożności może być niebezpieczna. Nie wolno rozpoczynać pracy tym narzędziem bez sprawdzenia, czy obie części połączone są ze sobą prawidłowo i stabilnie.

W lesie przydatne są również piły ręczne. Piła zwykle składa się z brzeszczotu w postaci zębatego ostrza napiętego w ramie lub zaopatrzonego w jeden lub dwa uchwyty służące do poruszania. Dostępne są one w różnych kształtach i rozmiarach, aby możliwe było cięcie w różnych położeniach bez kaleczenia gałęzi leżących obok gałęzi ciętej. Uchwyty pił ręcznych są drewniane lub wykonane z tworzywa sztucznego.