Oświetlenie warsztatowe

Dobrze dobrane oświetlenie na stanowisku pracy decyduje o jej komforcie, bezpieczeństwie i mniejszym zmęczeniu wzroku. W warsztatach stosuje się dwa rodzaje oświetlenia ogólne instalowane w oprawach na ścianach i sufitach oraz przenośne do oświetlenia miejsca pracy.

Oświetlenie warsztatowe to przenośne lampy i latarki zasilane przewodowo i bezprzewodowo z baterii lub akumulatorów umożliwiające oświetlenie trudno dostępnych miejsc.

YATO YT-08530 lampa oświetleniowa komory silnika 120 LED, 350 lm, z rozciąganym i magnetycznym uchwytem oraz dodatkowymi haczykami.

Latarka akumulatorowa 14,4 V / 18 V Makita DML801X z dyfuzorem.

Lampy inspekcyjne LED Penlight

Przewidziane są do precyzyjnego oświetlenia analizowanego miejsca w typowych pracach serwisowych i konserwacyjnych oraz naprawczych. Lampy inspekcyjne wskaźnikowe, np. w formie p rzypominającej d ługopis, m ają kilka LED, zazwyczaj 5 lub 6, umieszczonych z boku, oraz jedną na górze obudowy (latarka) i wytwarzają strumień światła (130–140 lm) w wąskim kącie rozsyłu (40–80°). Penlighty mogą mieć także źródło światła ultrafioletowego, pomocne przy wykrywaniu przecieków w układzie klimatyzacji.

CAT CT3410 uniwersalna wodoodporna i pyłoszczelna latarka o zasięgu światła do 150 m.

Lampy czołowe

Zakładane na głowę, nazywane potocznie czołówkami, są montowane na specjalnych paskach gumowych lub bezpośrednio na kasku. Niezastąpione są tam, gdzie praca wymaga, by ręce były wolne, a miejsce oświetlone. Źródło światła stanowi szereg diod LED lub jedna o dużym strumieniu świetlnym. W zależności od konstrukcji głowica z LED-ami pochylana o kąt 75° do 90° umożliwia skierowanie światła w wybrane miejsce i regulację ostrości. Oddzielona od paska mocującego staje się poręczną latarką. Może mieć funkcję światła ostrzegawczego na wypadek awarii i konieczności naprawy na drodze. Zazwyczaj są zasilane trzema bateriami typu AAA lub akumulatorem.

Latarki prętowe

Przydatne są do prac serwisowych i szybkiej kontroli. Nazywane potocznie prętowymi, mają korpus w kształcie tulei. Latarka składa się z trzech podstawowych elementów: głowicy, korpusu i baterii zasilających. Głowica zawiera podzespół świecący: jeden lub kilka LED-ów osadzonych w odbłyśniku, który odbija światło jak refl ektor i skupia je w wiązkę. W tańszych wersjach jest to plastikowy element pokryty błyszczącą warstwą aluminium. Najczęściej odbłyśnik ma gładki refl ektor, aby uzyskać jak największy zasięg. W rozwiązaniach profesjonalnych może być teksturowany (orange peel), co zapewnia wycentrowany strumień światła. Jego kształt jest projektowany komputerowo, aby zapewnić optymalną wiązkę światła. Źródło światła i odbłyśniki są zamknięte w głowicy z szybką, która przepuszcza światło i chroni żarówkę przed uszkodzeniem i zanieczyszczeniami. Szybka może być wykonana ze szkła, plastiku lub innego przezroczystego materiału. W wersjach profesjonalnych jest ze szkła, które się nie zarysuje, i może być elementem kształtującym strumień świetlny. Korpusy są wykonywane z różnych materiałów: metali, aluminium, tworzyw, gumy. Metalowa powierzchnia korpusu może być moletowana charakterystycznymi nacięciami, zapobiegającymi wyślizgiwaniu się jej z ręki. Na powierzchni korpusu znajduje się włącznik zasilania. Zazwyczaj korpus i głowica są okrągłe, co może spowodować turlanie się po nierównej powierzchni i upadek, np. ze stołu. Aby temu zapobiec, stosuje się spłaszczenia na korpusie lub specjalne pierścienie uniemożliwiające toczenie. Głowica z korpusem ma połączenie gwintowane. Regulując położenie głowicy, zmienia się odległość refl ektora od żarówki, co zapewnia zmianę szerokości wiązki strumienia światła. Najmniejsze są zasilane jedną baterią R6 lub R03, a największe 3–4 bateriami R14, mogą mieć akumulator i wyjście mikroUSB do zasilacza. W wersjach profesjonalnych obudowa jest aluminiowa lub z poliwęglanu. Ogniskowanie światła może być regulowane. W wersji akumulatorowej ładowarka może być umieszczona w latarce lub ma specjalną stację bazową. W latarkach stosuje się trzy rodzaje włączników: przyciskany typu „klik”, przesuwany oraz twist. Włącznik typu klik z klasycznym przyciskiem po naciśnięciu powoduje włączenie latarki, a przesuwany element dwu- lub trzypołożeniowy oprócz włączenia zasilania może służyć do wyboru trybu pracy latarki. W zależności od położenia przełącznika mogą być włączane różne sekcje LED, wtedy latarka świeci słabiej lub mocniej. Natomiast twist polega na przekręceniu jednego z elementów obudowy latarki, np. głowicy. Zaletą trzeciego rozwiązania jest to, że uniemożliwione zostaje przypadkowe włączenie zasilania. W wielu zastosowaniach warsztatowych obudowa latarki powinna być wodoszczelna i odporna na działanie chemikaliów. Stosuje się różne uszczelnienia w postaci gumowych pierścieni, zapobiegających wnikaniu wody do głowicy i korpusu. Obudowy wykonywane są z aluminium lub tworzyw. W parametrach podawana jest wysokość upadku, jaki powinna wytrzymać obudowa. 

Latarka Dedra L1008 o mocy 2 W COB LED i 0,5 W LED wytwarzająca strumień świetlny 150 lm.

Stacjonarna latarka sieciowa LED CAT CT3515EU z funkcją power banku.

Latarnie warsztatowe

Wytarzają światło dookólne w zasięgu do kilkunastu metrów. Obudowy z tworzywa ABS i gumy zapewniają wodoszczelność i odporność mechaniczną.

UWAGA!

Stopień ochrony obudowy lampy warsztatowej jest określany klasą odporności na uderzenia IK, a także klasą odporności na wodę i kurz oraz chemikalia i rozpuszczalniki stosowane w warsztatach.

Lampy robocze przewodowe

W większości garaży jest dostęp do gniazda 230 V. Praca w warsztacie przy samochodzie często wymaga użycia światła bezpośrednio pod maską lub podwoziem auta, dlatego przydatne okazują się lampy na długich przewodach zazwyczaj do 5 m. Długi przewód zasilający umożliwia wygodne sięgnięcie i podświetlenie części samochodu nawet w trudno dostępnych miejscach, a dzięki wygodnemu uchwytowi na oprawie można zawiesić ją niemal w każdym miejscu. Lampa warsztatowa jest lekka i poręczna, a do tego bezpieczna w użytkowaniu w każdych warunkach. Oprawa z wytrzymałego tworzywa lub drut w formie koszyczka chroni klosz lampy przed stłuczeniem w razie upadku lampy. Nie musimy tracić czasu na ładowanie akumulatora. Lampy inspekcyjne przewodowe mają więcej LED niż penlighty (zazwyczaj kilkanaście LED) i wytwarzają więcej światła w szerszym kącie (90–120°). Oświetlają intensywnym światłem o barwie 6000–7200 K. Uchwyt w postaci obrotowego haczyka i magnes ułatwiają mocowanie, aby oświetlić miejsce pracy.

Makita DML805 oświetlacz 20 LED, każda o mocy 0,5 W, strumień światła: 450 / 750 lm, z przewodowym i bezprzewodowym zasilaniem.

Naświetlacze warsztatowe

Charakteryzuje pojedyncze źródło światła LED (np. COB) umieszczone w oprawie z odbłyśnikiem. Duży strumień światła (powyżej 1000 lm) i kąt świecenia 120° powodują, że kanał samochodowy lub garaż będą dobrze oświetlone. Obudowa z aluminium i możliwość uszczelnienia IP65 powodują, że mogą być używane w wilgotnym środowisku. Przeważnie są zasilane przewodowo z sieci 230 V lub mogą mieć akumulator i ładowarkę samochodową. Mocowane na statywach o regulowanej wysokości, lepiej oświetlają miejsce pracy.

UWAGA!

W pomieszczeniach zalecane wartości natężenia światła sztucznego są następujące: magazyn – 125÷300 lx, mieszkanie – 200 lx, biuro – 400÷500 lx, sklep – 500÷1000 lx, studio ÷ 2000 lx.

Akumulatorowa lampa YATO YT-08533 SMD LED przeznaczona do mocowania na pokrywie silnika z regulacją długości 120-190 cm.

Lampa robocza akumulatorowa Tiross TS-1934 20 W COB, 1800 lm, akumulator litowo-jonowy 4400 mAh, wodoodporna IP54.

Latarki i lampy warsztatowe na co zwrócić uwagę

Kupując latarkę lub lampę warsztatową, należy zwrócić uwagę przede wszystkim, do czego ma być używana. Od zastosowania zależeć będą rodzaj źródła światła, kształt, wielkość obudowy, masa. Należy sprawdzić jej parametry świetlne i elektryczne, od których będą zależeć strumień światła i zasięg oraz czas świecenia. W wypadku zasilania akumulatorowego warto zwrócić uwagę na pojemność, czas ładowania i czas pracy. Warto sprawdzić także zakres temperatury pracy, który mogą wynosić 0–40 °C lub w pracach na zewnątrz pomieszczeń -20 – 50 °C.a

Lampa warsztatowa Tiross TS1902 akumulatorowa 4400 mAh, moc 10 W, COB 1000 lm, z czterema magnesami i obrotowymi składanymi uchwytami.

Latarka akumulatorowa Makita ML101 z giętkimi uchwytami do mocowania.

Latarki i lampy warsztatowe - sprawdź parametry

Producenci latarek podają trzy rodzaje parametrów: związane ze źródłem światła, elektryczne i mechaniczne.

O jakości światła wytwarzanego przez LED decydują:

• strumień światła który informuje o ilości światła emitowanego przez dane źródło. Jest to wartość mierzalna, podawana w jednostce lumen (lm). Im więcej lumenów, tym więcej światła wytwarza dane źródło.
• temperatura barwowa, W przeciwieństwie do żarówek, które emitują pełne spektrum światła, dioda elektroluminescencyjna wysyła światło o określonej barwie, której przypisuje się wartość mierzalną – temperaturę barwową w postaci liczb z zakresu 2700–7200 K. Od barwy światła zależy przeznaczenie lampy – do pracy lub wypoczynku. W oświetleniu warsztatowym stosuje się przede wszystkim światło białe z zakresu 6000–6500 K;
• wskaźnik oddawania barw CRI lub Ra, istotny w pracach lakierniczych, w skali od 1 do 100. W strefie roboczej powinien wynosić 80 lub więcej. Zagwarantuje to odbiór barw zbliżony do oryginalnego, widzianego w świetle dnia. Do prac lakierniczych światło powinno mieć wskaźnik CRI > 90.
• kąt świecenia określa, w jakim kącie emitowane jest światło przez źródło światła lub oprawę. Od niego zależy jasność oświetlanego miejsca do pracy. Przyjmuje się, że światło emitowane w kącie 120° jest rozproszone, natomiast w 30° jest skupione i skutecznie oświetla miejsce pracy.

Parametry elektryczne

W danych technicznych lamp przenośnych najczęściej są podawane następujące parametry:

• napięcie zasilania (V) – napięcie sieciowe, sumaryczne napięcie baterii lub akumulatorów wymagane do zasilania LED;
• moc (W) – sumaryczna energia w watach pobierana przez LED-y;
• rodzaj baterii lub akumulatora (np. litowo-jonowy lub metalowo-wodorkowy);
• pojemność akumulatora (mAh) – im większa jest pojemność, czyli zmagazynowana energia, tym latarka dłużej będzie świecić;
• czas pracy (h) d la urządzeń akumulatorowych, podawany w godzinach dla jednego cyklu naładowania.

Lampa warsztatowa YATO YT-08563 COB LED 3W akumulatorowa, strumień światła 250 lm z obrotowym korpusem powlekanym gumą, ochrona IK07.

Parametry mechaniczne

• zasięg – obszar, jaki można oświetlić, podawany w metrach;
• wymiary – średnica głowicy, średnica korpusu i długość, podawane zazwyczaj w milimetrach;
• masa – podawana gramach;
• klasa odporności na uderzenia, np. IK07;
• klasa odporności na wodę i kurz, np. IP54;
• odporność na upadki (m), p odawana jest dopuszczalna wysokość upadku.

Przy pracach w środowisku wilgotnym lub kurzu należy wybierać lampy z obudowami klasy IP54, natomiast klasa IPX4 zapewnia ochronę przed bryzgami wodnymi z dowolnego kierunku przez 5 min. Często się zdarza, że lampa może upaść, chroni ją wtedy solidna obudowa, której wytrzymałość jest określona klasą odporności na uderzenia mechaniczne. Najczęściej klasa ochrony wynosi IK07. Warto sprawdzić z jakich materiałów jest wykonana obudowa, z tworzyw najlepszy jest ABS, czy aluminium lotniczego i jakie ma uszczelnienia.

Makita DML802, z LED 3,2 W z 12 pozycyjną kompaktową głowicą z aluminium.

Funkcje użytkowe komfort pracy

Najnowszym trendem jest wyposażenie lamp i latarek w kilka funkcji, aby były uniwersalne.

W pracach warsztatowych przydatne będą:

• wieszaki, które pozwolą na optymalne podwieszenie źródła światła, aby lepiej oświetlić miejsce pracy;
• magnesy z azwyczaj dwa lub cztery umożliwiają stabilne mocowanie na karoserii czy pod maską samochodu. W połączeniu z uchwytem do latarki, umożliwiają zmianę kąta jej położenia, aby optymalnie oświetlić miejsce pracy i uwolnić ręce;
• dwa źródła światła, punktowe i oświetlacz, który może świecić także świecić przerywanym, czerwonym światłem (funkcja alarmu);
• głowica LED o zmiennym kącie umożliwi dopasowanie kąta strumienia światła, aby optymalnie oświetlić miejsce pracy.
• power bank – latarki z wbudowanym akumulatorem mogą zasilać także smartfon dzięki wyjściu USB.