Nie tylko do ogrodu

Wybór odpowiedniego rodzaju pompy zależy m.in. jej od przeznaczenia, intensywności pracy i wydajności. Dostępne są modele przystosowane zarówno do wody czystej, jak i brudnej. Zależnie od potrzeb możemy wykorzystać modele instalowane na powierzchni wody lub w niej zanurzone.

Podstawowym rodzajem pomp, jak już wspomnieliśmy we wstępie, są modele do wody czystej lub brudnej. Pomijając specyficzne wymiary wirnika i jego obudowy, urządzenia te są do siebie bardzo podobne pod względem konstrukcji. Sam zespół pompowy składa się najczęściej z pojedynczego wirnika, wykonanego z tworzyw sztucznych lub stali. Konstrukcja z tworzyw sztucznych spotykana jest zwykle w tańszych urządzeniach i tych przeznaczonych do pracy z wodą czystą. Pompy do wody brudnej oraz te o dużych osiągach najczęściej wyposażone są w wirniki metalowe ze stali z domieszką chromu, który zabezpiecza ten element przed uszkodzeniami mechanicznymi. Obudowa wirnika, tworząca razem z nim komorę pompy, może być wykonana również z tworzyw sztucznych lub stali. Ma ona specjalne kanały transportujące ciecz do rury odpływowej. Producenci stosują rozmaite rozwiązania techniczne, które mają uniemożliwić zapchanie urządzenia.

Urządzenia do wody czystej, a więc pompujące wodę pozbawioną zanieczyszczeń, znajdują zastosowanie m.in. jako główne zasilanie domu i jako element zaawansowanego ogrodowego systemu nawodnieniowego. Modele do wody brudnej mogą pompować ciecz o większej gęstości i zawierającą zanieczyszczenia (o średnicy nawet do 50 mm). Tego typu konstrukcje mają zwykle powiększone otwory wlotowe, wzmocnione komponenty i odporne na przeciążenia silniki elektryczne. Pompy takie nadają się m.in. do wybierania wody z zalanych piwnic, rowów melioracyjnych, wykopów na budowie. Mogą być sterowane za pomocą pływaka lub specjalnego sensora. Pływak sprawdzi się w głębszych zbiornikach. Jest prosty w budowie, ale nie umożliwia całkowitego opróżnienia zbiornika z płaskim dnem. Jeśli kupujemy pompę jako awaryjne urządzenie na wypadek zalania, lepiej zaopatrzyć się w model z sensorem.

Pompa zanurzeniowa do wody czystej Makita PF0800

Szczególną odmianą pomp są konstrukcje głębinowe. Są montowane, jak sama nazwa wskazuje, stosunkowo głęboko (np. na dnie studni). Tego typu konstrukcje muszą zatem charakteryzować się bardzo dobrą zdolnością podnoszenia wody oraz dużą niezawodnością. Z racji swoich zastosowań zazwyczaj przyjmują formę przypominającą walec o wymiarach dopasowanych do wymiarów studni. Pompy głębinowe mogą być wykorzystywane jako główny element systemu zasilania budynku lub instalacji nawadniających. Pompy służące jako główne źródło wody zasilane są najczęściej trójfazowo (400 V). Sama pompa może mieć konstrukcję wirnikową bądź ślimakową. Najczęściej stosowane są konstrukcje wirnikowe wielostopniowe, które charakteryzują się dużą wydajnością, jednak ich delikatne wnętrze jest mniej odporne na zanieczyszczenia, np. piasek (często spotykany w studniach głębinowych). Głębinowe pompy ślimakowe sprawdzą się zwłaszcza w mocno zanieczyszczonej studni. Głównym elementem mechanicznym w tego typu modelach są dwa obracające się przeciwbieżnie wałki o przekroju spiralnym. Pracująca pod wodą pompa narażona jest na wysokie ciśnienie i chemiczną korozję jej elementów. Trwałość pompy zapewnia odpowiednie uszczelnienie jej newralgicznych elementów, w tym osi wirnika i silnika. Producenci stosują w tym celu różnego typu rozwiązania, by jak najskuteczniej chronić delikatne wnętrze pompy przed różnymi czynnikami zewnętrznymi. Niektóre pompy mają możliwość odwróconej pracy. Pozwala to na oczyszczenie zatkanego wirnika.

Jeśli naszym głównym celem jest np. podlewanie ogródka wodą z beczki na deszczówkę, można zastanowić się nad specjalną pompą zanurzeniową do beczki. Odpowiednie będą wówczas również pompy powierzchniowe i zanurzeniowe do wody czystej. Pamiętać jednak należy, by zanurzając pompę bądź wąż ssący, nie zbliżać się do dna zbiornika, co mogłoby spowodować zassanie drobin piasku lub innych elementów i w konsekwencji uszkodzić wirnik pompy.

Specyficzną odmianą pomp są pompy do fontann. Tego rodzaju urządzenia powinny charakteryzować się stosunkowo cichą pracą oraz niezawodnością. Pod względem konstrukcji mogą one przypominać pompy powierzchniowe lub zatapialne. Większe konstrukcje fontannowe wykorzystują zwykle ten pierwszy rodzaj pomp. Umieszcza się je w suchym, łatwo dostępnym miejscu. Fontannowe pompy zanurzeniowe są zintegrowane z dyszą fontanny, która pełni funkcje ozdobne. Z racji tego, iż taka pompa praktycznie przez cały czas przebywa pod wodą, jej obudowa musi być szczelna i odporna na korozję. Na rynku dostępne są nawet modele, które mogą pracować w słonej wodzie morskiej. Po lekkich modyfikacjach (polegających głównie na demontażu dyszy) mogą być wykorzystywane w rozmaitych obiektach architektonicznych, takich jak kaskady, sztuczne wodospady itp. Ze względu na potencjalnie niewielką wydajność, pompy fontannowe nie nadają się zbytnio do opróżniania zbiorników czy zwiększania ciśnienia w układach nawadniających.

Przykłady zastosowań pomp wodnych

Faworyt wśród pomp spalinowych

Pompa spalinowa to doskonałe narzędzie, które sprawdzi się wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości dostępu do sieci elektrycznej. Przykładem takiego urządzenia jest model MPB8025 marki Faworyt. Jest to największa pompa spalinowa dostępna w ofercie firmy Krysiak, która jest właścicielem wspomnianej marki. Urządzenie to napędzane jest 4-suwowym silnikiem o pojemności 216 cm3. Przystosowane jest do pompowania brudnej wody. Dzięki temu może być stosowane np. do opróżniania zalanych piwnic czy wykopów. Średnica króćca w tym modelu wynosi 75 mm. Model MPB8025 charakteryzuje się wydajnością 5800 l/h. Maksymalna wysokość zasysania to 8 m, co umożliwia wypompowywanie wody nawet z dużych zbiorników. Wysokość podnoszenia wynosi natomiast 26 m. Masa pompy to 35 kg.

Energooszczędne i praktyczne

Pompy ciśnieniowe pozwalają na pobieranie wody z alternatywnych źródeł, np. oczek wodnych, beczek, zbiorników na deszczówkę czy studni, a następnie jej transport i zasilanie różnorodnych punktów odbioru. Dzięki temu możemy oszczędzać drogą wodę wodociągową, dbając nie tylko o zasobność portfela, ale także o środowisko. Przykładem takiego urządzenia jest pompa BP7 Home & Garden z linii Eco!ogic firmy Kärcher. Doskonale sprawdzi się zarówno w nawadnianiu ogrodów, jak i zasilaniu domowych pralek czy toalet wodą z alternatywnych źródeł. Urządzenie wyróżnia się energooszczędnością i cichą pracą. W trybie czuwania nie pobiera energii. Włącza się automatycznie w chwili wystąpienia zapotrzebowania na wodę, a następnie samodzielnie się wyłącza. Włącznik zasilania można obsługiwać stopą, bez potrzeby schylania się. Dwuwyjściowy adapter pozwala na podłączenie i zasilanie obu wyjść równocześnie. Pompa została wyposażona w filtr wstępny, zawór zwrotny, zwijanie przewodu zasilającego oraz zabezpieczenie przed pracą „na sucho”. W razie awarii kontrolki na obudowie urządzenia pokazują, w którym miejscu znajduje się przyczyna usterki – po stronie ssącej czy po stronie ciśnieniowej. Pompa jest łatwa w użyciu zarówno w domu, jak i w ogrodzie. Obudowa ma wygodny uchwyt ułatwiający przenoszenie urządzenia. Model BP7 Home & Garden charakteryzuje się mocą maksymalną 1200 W, a jego maksymalna wydajność to 6000 l/h.

Parametry pomp wodnych

Dobór parametrów technicznych pompy zależny jest od skali jej zastosowań. Im większy zbiornik i pobór wody, tym jej wydajność powinna być większa. Popularne pompy do wody czystej i brudnej mogą tłoczyć ciecz z wydajnością nawet ok. 20 000 l/h. W wypadku pomp o dużej wydajności częściej stosuje się przelicznik w litrach na minutę. Wydajność pompy powinna być dopasowana do zastosowania i możliwości innych elementów systemu, który zasila. Ściśle z wydajnością związane jest ciśnienie robocze urządzenia, określane w barach (bar) albo atmosferach (atm). Zbyt wysokie ciśnienie może uszkodzić zawory, zbyt niskie nie wypełni odpowiednio instalacji. Ważnym parametrem jest maksymalna wysokość podnoszenia słupa wody (tzw. wysokość tłoczenia). Parametr ten, określany w metrach, ma znaczenie zwłaszcza w wypadku pomp głębinowych i pomp zatapialnych, które pracują znacznie poniżej poziomu wody. Wraz ze wzrostem wysokości maleje wydajność tłoczna, tak więc aby zapewnić odpowiednie ciśnienie, pompa musi charakteryzować się dużą zdolnością podnoszenia.

W konstrukcjach powierzchniowych istotne znaczenie ma zdolność do samozasysania wody. Parametr ten również wyrażany jest w metrach. W najpopularniejszych modelach zdolność zasysania nie przekracza 8 m. Wystarczy to do wypompowania wody ze stosunkowo płytkiego zbiornika. Wbrew pozorom, nieco mniej istotnym parametrem pompy jest jej moc. Wyrażana jest w watach lub w kilowatach (dla silników spalinowych). W wypadku zespołów pompa – silnik to producenci dobierają moc silnika do parametrów pompy.

Pompa zanurzeniowa do wody brudnej Grizzly TSP1100 inox.

Pompa zanurzeniowa do wody brudnej Makita PF1110

Obsługa pompy

Pompę ogrodową obsługuje się zwykle za pomocą włącznika, znajdującego się w łatwo dostępnym miejscu gdzieś na obudowie urządzenia. Modele będące elementem systemu nawadniającego czy instalacji hydroforowej mogą mieć też bardzo zaawansowaną automatykę, obsługiwaną z wykorzystaniem specjalnego sterownika. Może ona brać pod uwagę szereg wymagań, takich jak chwilowe zapotrzebowanie na wodę, obciążenie, ciśnienie itp. Oddzielne sterowanie stosowane jest najczęściej w wypadku pomp głębinowych, do których fizyczny dostęp jest utrudniony. Pompy zatapialne reagują na ilość wypompowywanej cieczy. Może to być realizowane dwojako. Najczęściej sterownik pompy ma formę pływaka przytwierdzonego do obudowy pompy elastycznym przewodem o określonej długości. Wewnątrz pływaka umieszczona jest metalowa kulka załączająca pompę. Kiedy pływak jest w pozycji poziomej, kulka załącza obieg i pompa pracuje. Wraz ze spadkiem poziomu wody pływak opada, kulka wyskakuje ze swojego pierwotnego położenia i pompa się wyłącza. Regulując długość przewodu pływaka, możemy określić minimalną głębokość, do jakiej urządzenie ma wypompować wodę. Niektóre modele wyposażone są w sensory wykrywające obecność wody. Dzięki temu pompa pracuje precyzyjniej. Istnieje, oczywiście, możliwość regulacji poziomu cieczy.

Zanurzeniowa pompa membranowa Sthor 79943