Ekspresy do domu i biura

Współcześnie w biurach ekspres do kawy jest jednym z niezbędnych urządzeń. Rozmowa przy kawie to okazja do integracji między pracownikami, a także pozwala przełamać pierwsze lody przy negocjacjach z klientem. Ekspresy biurowe są bliskimi krewnymi modeli domowych, jednak muszą być przystosowane do całkiem innego poziomu intensywności pracy.

Co to oznacza? Chodzi, oczywiście, o codzienną eksploatację. Podczas gdy ekspres domowy musi w ciągu dnia przygotować, np. 6 porcji kawy, ten w biurze musi ich zrobić np. 30. Dlatego urządzenie jest wyposażone w zbiornik na ziarna o dużej pojemności, większy zbiornik na wodę i pojemnik na skropliny czy pojemnik na fusy. Kolejną z ważnych cech jest łatwy w obsłudze interfejs użytkownika, aby nikt nie miał problemu z przygotowaniem ulubionego napoju. Oprócz tego czyszczenie urządzenia nie może sprawiać trudności i ma wymagać minimum wysiłku od pracownika. Spełnienie tych warunków jest niezbędne, jeśli ekspres ma być dodatkiem, który umila pracę i poprawia jej efektywność, a nie sprzętem rozpraszającym i powodującym irytację, np. swoją niedostępnością.

Parametry ekspresu biurowego

Wybierając ekspres do biura, w pierwszej kolejności powinniśmy oszacować liczbę użytkowników i przygotowywanych w ciągu dnia porcji kawy. Dzięki temu sprzęt będzie miał wydajność dopasowaną do potrzeb przestrzeni, w jakiej funkcjonuje. Producenci urządzeń profesjonalnych w specyfikacji często podają, jaka jest zalecana dzienna liczba przygotowywanych filiżanek kawy.

Duży pojemnik na ziarna to podstawa. W modelach domowych zazwyczaj zmieści on ok. 250 g ziaren, a w automatach do biura będzie to nawet 1kg. Ekspres może być wyposażony również w dwa zbiorniki. Takie rozwiązanie nie tylko podwaja pojemność. Przede wszystkim możemy zastosować dwa rodzaje ziaren, np. bezkofeinowe i tradycyjne lub przeznaczone do kawy czarnej i mlecznej. Najbardziej zaawansowane modele mogą nawet mieszać ziarna w różnych proporcjach.

Możliwość większego wyboru jest atutem, zwłaszcza jeśli mamy na myśli różne rodzaje kawy. Warto więc zwrócić uwagę, ile różnych napojów może przygotować ekspres za naciśnięciem przycisku. Praktycznie każde urządzenie poradzi sobie z espresso, latte czy cappuccino, jednak tylko te najbardziej zaawansowane przygotują inne wyrafinowane specjały, np. espresso macchiato czy ristretto. Oprócz tego na długich spotkaniach przydatna będzie funkcja przygotowania całego dzbanka kawy. Ekspres może również podawać gorącą wodę, np. do herbaty zielonej lub czarnej. Dzięki temu w firmowej kuchni nie będzie potrzebny czajnik elektryczny. Z naturalnych względów zbiornik na wodę w ekspresie biurowym jest znacznie większy niż w standardowym. Jego pojemność może wynosić np. 5 l. Pozwoli to przygotować nawet kilkadziesiąt filiżanek kawy. Jednak gdy nawet taka ilość jest niewystarczająca, warto rozważyć zakup modelu z możliwością bezpośredniego podłączenia do wody. Wystarczy dokupić zestaw instalacyjny i zlecić jego montaż specjaliście. W razie konieczności automatycznie napełnia on zbiornik świeżą wodą, dzięki czemu dostęp do kawy jest nieprzerwany.

Atutem w ekspresie biurowym będzie również duży zbiornik na fusy. Musi on być regularnie opróżniany. W największych ekspresach pomieści nawet 40 porcji kawy.

Najgłośniejszym elementem ekspresu jest młynek mielący ziarna. Dlatego jeśli urządzenia jest umieszczone w otwartej przestrzeni, warto zdecydować się na model, który pracuje cicho. Będzie mniej irytował pracowników i nie rozpraszał ich w trakcie wykonywanych zadań.

JURA Giga 6 Aluminium (EA); Miele CM 7550 CoffeePassion; Melitta® Passione F53/1-102

Ekspres domowy w biurze

Patrząc na te parametry, możemy więc zastanowić się, czy w biurze sprawdzi się ekspres domowy. Okazuje się, że nie jest to zły wybór, jednak trzeba liczyć się z pewnymi kompromisami. Przede wszystkim w dużych przestrzeniach z kilkudziesięcioma pracownikami użycie takiego urządzenia nie ma racji bytu. Jego wydajność po prostu nie będzie przystawać do potrzeb. Zbiorniki na kawę, czy wodę będę musiały być niemal bez przerwy uzupełniane, a tacka na skropliny i pojemnik na fusy opróżniane. To będzie powodować irytację pracowników.

Jednak jeśli urządzenie ma pracować w niewielkim biurze z kilkoma pracownikami, to zaawansowany model domowy będzie całkiem dobrym wyborem. Przede wszystkim w takich warunkach możemy łatwiej kontrolować stan sprzętu, a i pracownicy będą czuć za niego większą odpowiedzialność. Warto dodać, że najbardziej zaawansowane ekspresy domowe pod względem możliwość zbliżają się do podstawowych modeli przeznaczonych do biura. Pojemność zbiornika na ziarna może wynosić ok. 300 g, a na wodę ponad 2 l. To sprawia, że bez problemu przygotujemy nawet kilkanaście porcji kawy dziennie. Z kolei jeśli mówimy o domowym biurze, w końcu to coraz popularniejsza forma pracy, to tak naprawdę możemy zdecydować się nawet na ekspres kompaktowy, który zaspokoi oczekiwania zarówno nasze, jak i pozostałych mieszkańców.

Ekspres do biura warto uzupełnić o dodatkowe akcesoria, jak chłodziarka do mleka czy podgrzewacz filiżanek. (Fot. JURA)

Sterowanie ekspresem

Producenci ekspresów automatycznych skupiają się na tym, aby ich obsługa była jak najłatwiejsza, a kawa jak najszybciej dostępna. Dlatego dużą popularnością cieszą się modele z funkcją OneTouch. Oznacza ona, że pod wylewkę wystarczy podstawić filiżankę oraz nacisnąć przycisk z wybranym specjałem kawowym, aby otrzymać kawę czarną lub mleczną. Rozwinięciem jej jest OneTouch for Two, umożliwiająca jednoczesne przygotowanie dwóch porcji kawy mlecznej.

Wyświetlacz ekspresu pokazuje najważniejsze ustawienia i parametry (m.in. dotyczące braku wody i ziaren w pojemniku na kawę), przepełnienia fusami, zużycia filtra i przepełnienia zbiornika na skropliny, konieczności odkamienienia jak też rodzajów kawy, jakie można wybrać i zaparzyć. W ekspresach biurowych często pojawiają się wyświetlacze dotykowe, które obecnie dla większości użytkowników są najbardziej intuicyjnym sposobem obsługi. Mają dużą rozdzielczość, więc wyświetlają estetyczne grafiki. Interfejs prezentuje możliwe do przygotowania specjały i programy pracy. Warto zwrócić uwagę na to, czy ekran ma możliwość obsługi mokrym palcem. W końcu ekspres stoi zazwyczaj w kuchni i takie sytuacje się zdarzają. W przypadku ekspresu biurowego bardzo ważna jest możliwość zablokowania opcji konfiguracyjnych urządzenia, np. kodem PIN. Standardowi użytkownicy powinni mieć dostęp jedynie do podstawowych opcji, jak wybór ustawionych wcześniej typów kawy. Ograniczy to sytuacje, w których „żartownisie” lub po prostu osoby o mniejszej wiedzy technicznej przestawią parametry pracy ekspresu i przez to będzie wymagał on ponownej konfiguracji.

Smartfony komunikują się także z ekspresami. To nowatorskie rozwiązanie, które przynosi wiele korzyści, przede wszystkim dla osoby zarządzającej pracą urządzenia. Aplikacja zawiera informacje dotyczące obsługi urządzenia i jego konserwacji. Pozwala również np. zamówić akcesoria czy umówić serwis. W prosty sposób można również stworzyć idealnie odpowiadający naszym upodobaniom specjał kawowy i zaprogramować go w pamięci urządzenia. Może także powiadomić o konieczności opróżnienia zbiornika na skropliny czy uzupełnienia wody.

JURA Giga X8 Aluminium Black; 4Swiss Roma A10 Pro; Siemens EQ.9 plus connect s700 TI9573X9RW

Młynek do kawy

Stopień zmielenia ziaren wpływa na czas przepływu przez nie wody, czyli na tzw. czas ekstrakcji. Drobniej zmielone potrzebują dłuższego czasu, co daje intensywny aromat. Zasadniczo stosuje się dwa rodzaje młynków: stalowe lub ceramiczne. Zbudowane są zazwyczaj z dwóch elementów, które obracając się, miażdżą (na wzór żaren) ziarna, dzięki czemu te nie tracą swoich walorów smakowych. Poziom zmielenia można regulować, a polega to na tym, że żarna oddalają się od siebie lub przybliżają, tworząc mniejszą albo większą przestrzeń dla fragmentów zmielonych ziaren. Ważne, aby żarna były zrobione z materiałów dobrej jakości, jak stal lub ceramika, i miały odpowiednie kształty ostrzy. Tylko wtedy nie ścierają się, są wytrzymalsze i umożliwiają delikatniejsze mielenie. Młynki różnią się m.in. liczbą stopni mielenia, a mogą mleć np. na sześciu płaszczyznach. Im mniejsze różnice między poszczególnymi poziomami, tym drobniej mogą być zmielone ziarna. Ważne jest przy tym dobranie odpowiedniej prędkości obrotowej, co sprawia, że kawa w trakcie mielenia nagrzewa się minimalnie, co poprawia jej smak i pozwala zachować naturalny aromat. Modele automatyczne bywają wyposażone w dwukomorowy lub nawet trójkomorowy pojemnik na kawę. Można więc zastosować różny typ ziaren, np. bezkofeinowe. Co więcej, mają one także przełącznik wyboru rodzaju ziaren, umożliwiający wybór konkretnego typu lub stworzenie własnej mieszanki przez ich połączenie.

W ekspresach biurowych z dwoma pojemnikami na ziarna mogą być zastosowane również dwa młynki, co w praktyce przekłada się na stworzenie dwóch oddzielnych jednostek zaparzających, systemów grzewczych i pomp. To pozwala na znacznie szybsze zaparzanie kawy. Na przykład gdy chcemy przygotować dwie porcje kawy mlecznej, oba młynki zmielą po jednej porcji kawy, która zostanie zaparzona. W tradycyjnym ekspresie zrobiłby to jeden młynek, który musiałby dwukrotnie zemleć kawę i przygotowywać espresso.

Atutem będzie możliwość przygotowania przez ekspres jednocześnie dwóch porcji kawy mlecznej. (Fot. Siemens EQ.9 plus)

Systemy grzewcze

Stała temperatura parzenia kawy jest niezwykle istotna dla efektu końcowego, dlatego też producenci modeli ciśnieniowych chętnie sięgają po najwydajniejsze systemy grzewcze. Istotna w tym jest funkcja wstępnego zaparzenia – podczas tego procesu woda zostaje wpompowana do modułu zaparzającego, a tam zmielona już kawa jest nawilżana i lekko pęcznieje, dzięki czemu uwalniany jest jej smak, który jest kontrolowany jeszcze przed właściwym parzeniem. Elektroniczny system kontroli dobiera ustawienia i automatycznie dostosowuje ilość wody do rodzaju napoju. Optymalne ciśnienie sprawia, że woda przepływa przez każdy gram kawy, a potem trafia prosto do filiżanki. Po zaparzeniu moduł zaparzający odprowadza do tacki ściekającą wodę, która pozostała w zmielonej kawie, a wysuszony miał trafia do pojemnika.

Miele CM 5710 Silence; JURA S8 Chrome (EA); Melitta® CI Touch F63-101

Rodzaje termobloków

Dzięki termoblokom ekspres szybciej się nagrzewa i jest gotowy do pracy. Termoblok działa na zasadzie przepływowego podgrzewacza wody – trzeba na początku pracy ekspresu wypuścić trochę wody (aby wnętrze się rozgrzało), utrzymuje też stałą temperaturę parzenia kawy, a ma to decydujący wpływ na jej właściwości. Oczywiście, duże znaczenie ma w tym woda, która podgrzewana jest bezpośrednio przed przygotowaniem naparu do takiej temperatury, jakiej dany rodzaj kawy wymaga (np. espresso czy gorąca woda do herbaty). W zależności od modelu w ekspresach montuje się pojedynczy lub podwójny termoblok. Układ zaparzania ochładza się, gdy się z niego nie korzysta. Dlatego też po zaparzeniu jednej kawy temperatura wewnątrz ekspresu spada, ciepło ucieka na przestrzeni między grzałką a jednostką zaparzania, z tego powodu podczas przygotowywania kolejnego naparu po dłuższej przerwie woda musi zostać podgrzana do wyższej temperatury. W ten sposób zmniejsza się straty ciepła i zapewnia optymalną temperaturę parzenia. Zaawansowane systemy elektroniczne samodzielnie dobierają jej wysokość do temperatury panującej w układzie.