Osuszacze powietrza do różnych zastosowań

Często zdarza się tak, że w pomieszczeniach jest zbyt duża wilgotność, wówczas potrzebny jest osuszacz, który uchroni ściany przed grzybem czy pleśnią lub wysuszy szybciej pranie. Wybrane modele oprócz funkcji osuszania mogą utrzymywać wilgotność na optymalnym poziomie i mieć funkcję oczyszczania powietrza. Najmniejsze z nich mogą być stosowane w szafach z ubraniami, czy spiżarniach.

Zbyt wysoki poziom wilgoci jest skutkiem wielu czynników. Dużą rolę odgrywają tu niewłaściwa wentylacja oraz duża wilgotność oraz pora roku. O ile suche powietrze jest przez nas odczuwalne, ale niezauważalne, o tyle skutki wilgoci widać od razu. Po dłuższym czasie w pomieszczeniach, w których skrapla się woda, pojawiają się pleśń i grzyby, które mają szkodliwy wpływ na zdrowie. Wilgoć ma również negatywny wpływ na przedmioty domowe: drewniane meble, boazerię, książki, obrazy, sprzęt elektroniczny, a nawet żywność. Urządzenia w metalowych obudowach niezabezpieczonych warstwą antykorozyjną są bardziej podatne na rdzewienie.

Sposobem na pozbycie się wilgoci jest osuszacz. Dobieramy go do wielkości pomieszczenia i ilości wilgoci jaką chcemy usunąć np. z piwnicy, poddasza, łazienki, pralni, domku letniskowego. W sytuacjach ekstremalnych, np. zalania piwnic i pomieszczeń gospodarskich, są szybkim sposobem na usunięcie szkód. Są alternatywą dla pochłaniaczy wilgoci – usuwają znacznie więcej wody.

Powietrza nie da się osuszyć tylko przez jego podgrzewanie, potrzebna jest też odpowiednia wentylacja. Podnoszenie temperatury powietrza i eliminacja wilgoci w nim zawartej to dwa różne procesy.

HAUS & LUFT HL-OS-20; ADLER AD 7917; RAVANSON PAC-9000

Wilgotność a temperatura

Dlaczego samo podgrzanie powietrza nie powoduje usunięcia znajdującej się w nim wilgoci? Jest to wynikiem właściwości powietrza i temperatury. W powietrzu gromadzą się cząsteczki wody, a im większa temperatura, tym więcej wilgoci może „pomieścić” cząsteczka powietrza. W wypadku spadku temperatury zmniejsza się również zdolność „magazynowania” wilgoci. Przy określonej temperaturze powietrze może być nasycone parą wodną, tzn. zawierać maksymalną jej ilość. Niestety, w sezonie jesienno-zimowym bardzo ciężko jest usunąć jej nadmiar z remontowanych pomieszczeń z powodu niskich temperatur, które zmniejszają szybkość parowania wody. To z kolei powoduje skraplanie się wody na różnych powierzchniach. Tak, więc samo podniesienie temperatury nie wystarczy – trzeba skorzystać z pomocy osuszacza.

Przy temperaturze powietrza wynoszącej 25 °C, metr sześcienny powietrza może zawierać maks 23 g wody, co odpowiada 100 proc. wilgotności względnej. Po schłodzeniu tej masy powietrza w wyniku kontaktu z zimną powierzchnią do temperatury 10 °C, może ono zawierać już tylko 9,4 g wody (dane Trotec).

W osuszaczu Stadler Form Theo wbudowany higrostat określi precyzyjnie poziom wilgotności w pomieszczeniu. (Fot. Stadler Form)

Jak działają przenośne osuszacze kondensacyjne?

Powszechnie stosowanymi urządzeniami są przenośne osuszacze kondensacyjne, które skutecznie likwidują wilgoć w pomieszczeniach. Osuszanie kondensacyjne polega na wykraplaniu pary wodnej z powietrza przez schładzanie jej poniżej punktu rosy (punkt rosy to temperatura, przy której następuje wytrącanie się z powietrza kropel wody). Uzyskana w wyniku wykroplenia na parowniku woda zostaje odprowadzona do zbiornika, a osuszone powietrze jest wydmuchiwane w temperaturze o kilka stopni wyższej od temperatury zassanego powietrza (zazwyczaj suche powietrze jest o 3–8 °C cieplejsze). Osuszacze kondensacyjne są wygodne w użytkowaniu. Można wśród nich wyróżnić bardzo wydajne modele, przeznaczone głównie do stosowania w przemyśle, jak również mniejsze, dostosowane do typowo domowych potrzeb. Jednak bez względu na to, gdzie osuszacz będzie stosowany, należy zwrócić uwagę na jego budowę, wyposażenie i odpowiednią eksploatację.

Na rynku dostępnych jest wiele modeli osuszaczy kondensacyjnych dopasowanych do spełniania określonych zadań. Oferta rynkowa osuszaczy niskotemperaturowych obejmuje zarówno wysokiej wydajności osuszacze kondensacyjne, sprężarkowe jak i bardzo kompaktowe osuszacze elektryczne lub osuszacze Peltiera o niskim bezwzględnym zużyciu energii, ale także znacznie niższej skuteczności. W uproszczeniu, do odebrania z powietrza jednego litra wody, osuszacze elektryczne potrzebują cztery razy więcej energii niż agregaty sprężarkowe.

Osuszacz kondensacyjny składa się ze sprężarkowego układu chłodniczego, wentylatora, elektronicznego układu sterującego, zbiornika kondensatu (skroplin) i filtra. Ważnym elementem automatyki jest higrostat, który wyłącza osuszacz, kiedy wilgotność spadnie poniżej ustawionej wartości. Osuszacze mają także czujnik zapełnienia zbiornika na wodę, który przerywa pracę do momentu jego opróżnienia. Osuszacze kondensacyjne sprawdzają się najlepiej w temperaturze ok. 20 °C i 50 – 80 proc. wilgotności. Osiągają wtedy najlepszą wydajność, dzięki czemu koszty ich eksploatacji są mniejsze. Jeśli urządzenie będzie pracowało zawsze w warunkach poniżej 10 – 15 °C, warto zastanowić się nad odwilżaczem adsorpcyjnym.

Osuszacze powietrza z systemem Peltiera nie wykorzystują sprężarki, lecz zintegrowany element Peltiera, nazywany też czasami TEC (theromelectric cooler). Elementy Peltiera są bardzo kompaktowe i są stosowane na przykład w miniaturowych lodówkach, mobilnych lodówkach kempingowych lub do chłodzenia elementów komputerów PC. Ten kompaktowy przetwornik termoelektryczny wykorzystuje różnicę temperatur pomiędzy dwoma płytkami elementu, przez które przepływa prąd elektryczny. Jedna z tych płytek znacznie się nagrzewa, druga zaś silnie chłodzi. Różnica temperatur pomiędzy dwoma stronami elementu może sięgać nawet 70°C. W przypadku osuszaczy kondensacyjnych z elementem Peltiera, zintegrowana w urządzeniu dmuchawa pobiera powietrze z pomieszczenia i kieruje je na chłodną stronę elementu. Na powierzchni tego elementu powietrze jest schładzane poniżej temperatury punktu rosy. Woda wytrąca się na powierzchni i jest odprowadzana do zbiornika. Suche powietrze jest następnie kierowane na gorącą stronę elementu, odbiera od niego ciepło i, będąc suchym i ciepłym powietrzem, jest ponownie kierowane do pomieszczenia. Ze względu na zasadę działania, osuszacze kondensacyjne z systemem Peltiera nie wymagają stosowania odmrażania. Dodatkowo umożliwiają one konstruowanie bardzo małych i cichych urządzeń, ponieważ zastosowanie powodującego hałas kompresora nie jest konieczne. Wadą tych osuszaczy powietrza jest mały zasięg działania i relatywnie niski współczynnik skuteczności, sięgający maksymalnie 25 proc. skuteczności urządzenia wyposażonego w kompresor. Urządzenia z elementem Peltiera sprawdzają się tylko w zamkniętych pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze (2 - 10 m³).

Concept OV2020 Perfect Air Smart, to osuszacz z funkcją oczyszczania powietrza, jonizatorem i lampą UV- C do dużych pomieszczeń 90 m². (Fot. Concept)

Osuszacze adsorpcyjne pochłaniają wilgoć

Osuszacze adsorpcyjne usuwają wodę z powietrza przez pochłanianie jej przez materiały higroskopijne. Wykorzystują zjawisko adsorpcji, czyli gromadzenia się wody na powierzchni adsorbentu. Charakteryzują się małą, lecz stałą wydajnością, niezależną od temperatury, polecane są zarówno do zimnych, jak i ciepłych pomieszczeń. W swoim działaniu przypominają pochłaniacze wilgoci. Główną różnicą jest fakt, że środek chemiczny w osuszaczu adsorpcyjnym jest regenerowany w czasie cyklu pracy i nie wymaga wymiany.

COLUMBIA VAC OPC1000N; ELDOM OP600 Desi

Wybór i parametry osuszacza

Średnia temperatura powietrza panująca w pomieszczeniu to najważniejsze kryterium wyboru optymalnego osuszacza powietrza, która decyduje o rodzaju działania osuszacza powietrza. W nieogrzewanych piwnicach, domach letniskowych lub chłodniejszych pomieszczeniach, przy średnich temperaturach w miesiącach zimowych poniżej 8 – 12 °C, zaleca się stosowanie adsorpcyjnych osuszaczy powietrza. Osuszacze kondensacyjne ze sprężarką skutecznie działają w zakresie temperatur od 12 do 25 ºC. Najłatwiejszą metodą doboru osuszacza powietrza jest wybór urządzenia na podstawie powierzchni lub kubatury pomieszczenia. Aby zapewnić efektywne osuszanie, zaleca się, aby w ciągu godziny przez urządzenie przepływało, co najmniej 3,5 razy więcej powietrza, niż wynosi kubatura danego pomieszczenia. Wybierając osuszacz, należy wziąć pod uwagę jego:

• zakres temperatury pracy [°C],
• wydajność (30 °C/80% RH) [l/h],
• przepływ powietrza [m3],
• zakres wilgotności [%],
• pobór mocy [W],
• wielkość zbiornika na wodę [l],
• głośność [dB(A)].

Od sposobu użytkowania osuszacza zależeć będzie wydajność suszenia pomieszczenia. Pomieszczenie, w którym będzie pracować urządzenie, powinno być zamknięte (drzwi, okna), aby wyeliminować w ten sposób napływ wilgotnego powietrza z zewnątrz. Osuszacz nie powinien też stać zbyt blisko ściany, aby nie ograniczać jego wydajności z uwagi na utrudniony przepływ powietrza. Optymalnie jest ustawić urządzenie na środku pomieszczenia lub co najmniej w odległości 20 – 50 cm od ścian lub innych przeszkód. Podczas suszenia odzieży nie należy jej wieszać bezpośrednio nad osuszaczem. Minimalna odległość pomiędzy urządzeniem a praniem powinna wynosić 1,5 m. Tylko w ten sposób można osiągnąć optymalne rezultaty pracy. Należy tutaj zwrócić uwagę, że wydajność osuszacza jest tym większa, im większe są wartości temperatury i wilgotności względnej w pomieszczeniu.