Do cięcia i wygładzania – szlifierki kątowe

Do najpopularniejszych elektronarzędzi wykorzystywanych w warsztacie należą szlifierki kątowe. Zawdzięczają to przede wszystkim swojej uniwersalności. Wykorzystuje się je bowiem nie tylko do szlifowania czy polerowania powierzchni, ale również cięcia różnych materiałów. Wszystko zależy od zastosowanego osprzętu, czyli tarczy.

Szlifierki kątowe mogą być użyteczne podczas domowych remontów lub przy różnego rodzaju naprawach. Niezastąpione wydają się zwłaszcza w zakładach stolarskich, kamieniarskich czy na placach budowy. Szlifierki kątowe różnią się przede wszystkim mocą i prędkością obrotu tarczy, a także średnicą obsługiwanych tarcz. Wybór tarczy jest równie istotny jak wybór szlifierki, ponieważ jest ona jednym z głównych jej elementów, i to od właśnie od tarczy w dużej mierze zależy skuteczność obróbki danego materiału. W ofercie wielu producentów dostępne są akumulatorowe wersje szlifierek kątowych. Z elektronarzędzi zasilanych w ten sposób można korzystać nawet w miejscach o ograniczonej dostępności zasilania sieciowego. Łatwiej też manewrować szlifierką pozbawioną okablowania. Nie oznacza to jednak, że fachowcy korzystają przede wszystkim z rozwiązań akumulatorowych. Zarówno jeden, jak i drugi typ szlifierek kątowych ma swoje wady i zalety. Różnorodność modeli dostępnych na rynku szlifierek kątowych jest ogromna. Odpowiednie narzędzie należy wybierać, kierując się jego różnorodnymi parametrami i funkcjami przy jednoczesnym uwzględnieniu konkretnych zastosowań szlifierki kątowej. A tych jest wiele – od cięcia metalu (np. prętów zbrojeniowych), betonu, ceramiki po zgrubne szlifowanie powierzchni (np. zeszlifowywanie spawów czy czyszczenie powierzchni z rdzy lub pozostałości farb). Szlifierkę kątową można również wykorzystać do obróbki tworzyw sztucznych i drewna, choć zastosowania te są znacznie mniej popularne.

HIKOKI G13BYEQ; Tryton TJS 120; Makita GA005GZ01; Tryton TDS125A

Silnik szlifierki

„Sercem” maszyny jest silnik elektryczny. Warto zwrócić uwagę na materiał izolacyjny zastosowany w celu ochrony wirnika. W tańszych modelach jest to najczęściej bezbarwny lakier. Nie jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ powietrze, które ma za zadanie chłodzić maszynę podczas pracy, zawsze zawiera zanieczyszczenia w postaci drobinek obrabianego materiału o abrazywnych właściwościach. Te zaś podczas intensywnego użytkowania narzędzia będą powodowały ścieranie się warstwy lakieru. Brak odpowiedniej izolacji lub jej nieodpowiednia ilość może doprowadzić do powstawania zwarć w uzwojeniu silnika, a w konsekwencji do awarii urządzenia. Dlatego w narzędziach wyższej klasy zadanie izolatora spełnia zazwyczaj dużo trwalsza żywica epoksydowa lub specjalna powłoka proszkowa, która zapewnia dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz wilgoć. Elementem przenoszącym napęd z silnika na wrzeciono jest przekładnia zębata.

W nowoczesnych szlifierkach coraz częściej stosuje się silniki bezszczotkowe. Są one cenione przez użytkowników z kilku względów. Przede wszystkim są to mniejsza awaryjność i brak zużywających się elementów, czyli właśnie szczotek. Nie trzeba ich więc wymieniać. Oprócz tego mają mniejsze zużycie energii, co ma znaczenie zwłaszcza w maszynach akumulatorowych, oraz pozwalają na uzyskanie większej wydajności. Są również bardziej kompaktowe. Dzięki temu narzędzia je wykorzystujące mają mniejszą masę oraz często bardziej ergonomiczną konstrukcję.

Podczas pracy ze szlifierką zaleca się korzystanie m.in. z okularów ochronnych lub przyłbicy i nauszników tłumiących hałas. (Fot. Hikoki)

Podstawowe parametry

Parametry techniczne szlifierki powinny być dostosowane do rodzaju prac, jakie chcemy wykonywać z jej wykorzystaniem. Do najważniejszych parametrów zaliczamy moc i maksymalną prędkość obrotową. Im większą mają one wartość, tym narzędzie jest bardziej uniwersalne i będzie mogło zostać wykorzystane do obróbki materiałów różnego typu (o różnej twardości) przy pracy z większym obciążeniem. Większa moc czy też prędkość obrotowa wiąże się też zwykle z większa masą elektronarzędzia. Nie w każdym zastosowaniu sprawdzi się szlifierka o dużej mocy, która będzie jednocześnie duża i masywna.

Warto zwrócić uwagę na to, czy szlifierka ma możliwość regulacji prędkości obrotów tarczy i czy prędkość zmieniana jest w sposób płynny czy skokowy. Płynna regulacja umożliwia dokładniejsze ustawienie prędkości obrotowej, co zwiększa komfort użytkowania urządzenia. Dostępność regulacji sprawia, że szlifierki mogą być wykorzystane do efektywnej obróbki zarówno do drewna, jak i twardszych materiałów, np. metalu – oczywiście za pomocą odpowiedniej tarczy. Modele z płynną regulacją obrotów są zwykle droższe od swoich odpowiedników z regulacją skokową. Zapewniają jednak bardziej dokładne dostosowanie tego parametru do obrabianego materiału. Modele wyposażone w płynną regulację mogą mieć również układ elektroniczny stabilizujący prędkość obrotów. W modelach z regulacją skokową istotna jest liczba progów, z wykorzystaniem których można regulować obroty szlifierki.

HIKOKI G18DBBAL; Tryton TDS230; HIKOKI G23UDY2; Vulcan Concept VZS125G

Masa szlifierki

Szlifierka kątowa to narzędzie ręczne, a zatem istotnym jej parametrem jest również masa, która bezpośrednio wpływa na komfort pracy z narzędziem. Im jest ono cięższe, tym większego wysiłku wymaga od operatora. W związku z tym istotnym elementem decydującym o warunkach pracy jest ergonomia urządzenia. Jest ona powiązana ze średnicą obsługiwanych tarcz oraz mocą szlifierki kątowej. Im większe tarcze może obsłużyć szlifierka, tym większą mocą musi się charakteryzować, co w konsekwencji musi przełożyć się na większą masę narzędzia. Szlifierki ergonomiczne są mniejsze, lżejsze i odpowiednio wyważone. Często mają także odpowiednio zmniejszony obwód rękojeści, która dodatkowo może być pokryta tworzywem antypoślizgowym. Dzięki temu nawet długotrwała praca dobrze wyprofilowanym narzędziem nie będzie sprawiała doświadczonemu operatorowi większych problemów i nie spowoduje nadmiernego zmęczenia.

Swoją popularność bezprzewodowe szlifierki kątowe zawdzięczają dużej wydajności pracy oraz swobodzie użytkowania. (Fot. Hikoki)

Z kablem czy bez?

Wśród elektronarzędzi szlifierki kątowe nie są wyjątkiem i również są dostępne w wersji zasilanej sieciowo lub akumulatorowo. Oba źródła energii mają swoje cechy i sprawdzą się w innych zastosowaniach. Obecnie powszechnie wykorzystywane są akumulatory litowo-jonowe. Oferują one wiele zalet w porównaniu do wcześniej stosowanych metod. Przede wszystkim są to większe napięcie zasilające oraz niewrażliwość na takie zjawiska jak efekt leniwej baterii czy pamięci. Właściwie akumulatory litowo-jonowe powinniśmy po prostu jedynie chronić przed głębokim rozładowaniem oraz skrajnymi temperaturami, np. nie zostawiajmy ich na nasłonecznionym blacie roboczym. Zalety akumulatorów są oczywiste. Przede wszystkim jest to swoboda pracy, brak płaczącego się przewodu oraz możliwość użytkowania tam, gdzie dostęp do energii elektrycznej jest ograniczony. Z kolei wymienne baterie zapewniają ciągłość pracy, gdy sprzęt się rozładuje. Jeszcze niedawno sprzęt zasilany sieciowo był wybierany również ze względu na dużą moc. Dostępne obecnie akumulatory litowo-jonowe są na tyle wydajne, że moc elektronarzędzi przez nie zasilanych jest dziś porównywalna z tymi zasilanymi sieciowo. Zazwyczaj szlifierki zasilane są bateriami o napięciu ok. 10,8, 18 lub 36 V i więcej. Kategoria urządzeń 10,8 V jest bardzo uboga, to kompaktowe sprzęty o niedużej mocy pracujące z niewielkimi tarczami w rozmiarze ok. 76 mm. Bardzo popularnym wyborem są produkty z segmentu 18 V. Oferują dużą uniwersalność i są dostępne w przystępnych cenach, zazwyczaj pracują z tarczami w rozmiarze do 125 mm. Najbardziej wymagający użytkownicy powinni się zdecydować na szlifierki kątowe zasilane napięciem 36 V lub większym. Bez problemu konkurują one nawet z wydajnymi maszynami sieciowymi, jednak są, oczywiście od nich droższe. Mogą współpracować z tarczami o rozmiarze nawet 230 mm.

Producenci często oferują w sprzedaży elektronarzędzia w wersji bez baterii w wyposażeniu, ponieważ bezprzewodowe modele danego producenta mogą zwykle współpracować z tymi samymi typami akumulatorów, niezależnie od tego, czy będziemy mieli do czynienia ze szlifierką, wiertarką czy wiertarkowkrętarką. Dzięki temu, posiadając już inne narzędzie akumulatorowe tej samej marki, możemy zwykle wykorzystać jego akumulator do zasilanej w ten sposób szlifierki kątowej. Jeżeli gniazdo zasilania jest stosunkowo blisko i jest łatwo dostępne, wówczas wystarczająca będzie szlifierka zasilana napięciem 230 V. Tego typu rozwiązanie również ma swoje zalety. Stosując szlifierkę zasilaną sieciowo, nie będziemy się musieli martwić o wymianę lub konieczność doładowania wyczerpanego akumulatora. Producenci elektronarzędzi opracowują rozmaite rozwiązania, systemy i platformy, aby praca ze sprzętem akumulatorowym, przede wszystkim w obrębie danej marki, była wyjątkowo wygodna i komfortowa. Doskonałym tego przykładem są chociażby szlifierki marki Hikoki, które wykorzystują nową platformę akumulatorów Multi Volt. Mogą one pracować z napięciem zasilania 18 lub 36 V. Odpowiednie napięcie jest automatycznie dobierane do urządzenia, do którego podłączymy akumulator.