Amplituner – dźwięk jak kinie

Amplituner wielokanałowy to najważniejszy element systemu surround, który wraz z kolumnami nagłośni pokój z telewizorem, a także drugi pokój stereo. Przy jego wyborze wart zwrócić uwagę na parametry techniczne i rozwiązania, które są w nim stosowane.

Amplitunery kina domowego to wyjątkowo funkcjonalne i wszechstronne urządzenia. Producenci starają się wyposażać je w rozmaite funkcje mające na celu ułatwienie obsługi systemu audio i umożliwiające odtwarzanie muzyki z wielu różnorodnych źródeł z bardzo dobrą jakością. Dostępne na rynku modele amplitunerów są bardzo zróżnicowane pod względem dostępnych funkcji, a tym samym i cen. Mogą różnić między sobą:

• możliwością tworzenia stref nagłośnienia przewodowo i bezprzewodowo,
• rodzajem dekoderów dźwięk przestrzennego,
• liczbą złączy do dołączania kolumn, czy źródeł audio wideo,
• możliwością korzystania z sieci internetowej Wi-Fi,
• rodzajem tunerów radiowych FM, AM, DAB+.

Na jakość wytwarzanego dźwięku, mają wpływ:

• zastosowane układy elektroniczne,
• klasa wzmacniaczy i mocy wyjściowej,
• kolumny głośnikowe.

PIONEER VSX-935S

Nagłośnienie przewodowe i bezprzewodowe

Dużą zaletą amplitunerów jest możliwość nagłośnienia wielu stref w domu przewodowo lub bezprzewodowo. Urządzenia wyposażone w złącza oznaczone najczęściej jako strefowe mogą posłużyć za bazę do stworzenia prostej przewodowej instalacji wielostrefowej. Pozwala to na niezależne nagłośnienie innego pomieszczenia (innej strefy) niż to, w którym znajduje się zestaw kina domowego. Niezbędna będzie jednak dodatkowa para kolumn głośnikowych, ponieważ sygnał w kolejnym pomieszczeniu wyprowadzony z takiego amplitunera jest najczęściej stereofoniczny.

Amplituner AV 5.2 Marantz NR1510, z sieciowym streamingiem muzyki Air play, asystentami: Amazon Alexa, Google Asistant, Apple Siri i systemem Heos. (Fot. Marantz)

Połączenie bezprzewodowe DTS Play-Fi

Jednym z rozwiązań bezprzewodowych oprócz Wi-Fi, stosowanych w amplitunerach wielokanałowych, jest DTS Play-Fi. Jest to otwarty standard, który daje użytkownikom dowolność w doborze urządzeń do bezprzewodowego systemu multiroom, ponieważ jest obsługiwany przez sprzęt różnych producentów, nie tylko amplitunerów kina domowego. Pozwala na tworzenie wielostrefowych systemów audio z wykorzystaniem domowej sieci internetowej i bezstratne odtwarzanie muzyki (z częstotliwością próbkowania do 192 kHz i rozdzielczością 24 bity na pojedynczą próbkę). Popularne są aplikacje do obsługi amplitunera. Możemy zrobić instalację, w której amplituner jest w innym pokoju niż kolumny głośnikowe, a aplikacja umożliwia obsługę systemu w dowolnym miejscu w domu.

ANTHEM MRX 540

Rodzaje złączy

Przed wyborem amplitunera należy ustalić, jakie domowe urządzenia audio chcemy do niego dołączyć i sprawdzić jakiego typu są złącza oraz ile pokoi chcemy nagłośnić „przewodowo” lub „bezprzewodowo”. W ten sposób unikniemy problemu, że ich zabraknie w momencie instalowania urządzeń. Zaletą amplitunerów jest to, że są wyposażone w różne złącza wideo analogowe jak Video, Video Component, HDMI, więc nie musimy rezygnować z odtwarzacza DVD, a nawet magnetowidu. Ważny jest też standard złącza HDMI. Zazwyczaj są one oznaczane HDMI 4K lub HDMI 8K (warto sprawdzić jaka jest ich wersja, która decyduje o przepustowości), a więc dołączymy odtwarzacz Blu-ray 4K czy najnowszą konsolę do gier, bez obawy o przepustowość złącza.

ARC Genesis to najbardziej zaawansowane oprogramowanie do korekcji akustyki pomieszczenia firmy Anthem. (Fot. Anthem)

Systemy dźwięku surruound

Amplitunery obsługują rozmaite systemy dźwięku przestrzennego. Są one opracowywane głównie przez dwie konkurencyjne firmy Dolby Laboratories i DTS Inc. Są to odpowiednio Dolby Atmos i DTS:X, poniekąd konkurencyjne dla siebie formaty. Ich zadaniem jest zwiększenie przestrzenności odtwarzanego sygnału audio nie tylko w płaszczyźnie poziomej, ale też pionowej i sprawienie, że użytkownik będzie miał wrażenie znajdowania się niemal w samym centrum filmowej akcji. Wspomniane systemy różnią się m.in. sposobem rozstawienia i wykorzystania kolumn głośnikowych.

ARCAM AV41

Systemy Dolby Digital

Podstawowym systemem opracowanym przez firmę Dolby Laboratories jest Dolby Digital. Jego następcą jest system Dolby Digital Plus, który wykorzystuje kodowanie w formacie E-AC-3 (Enhanced Audio Compression-3). Charakteryzuje się większą od AC-3 przepływnością bitową, co wpływa na poprawę jakości dźwięku i umożliwia przesyłanie większej liczby kanałów audio.

DENON AVR-X2700H DAB

Jaki amplituner do Dolby Atmos?

Aby móc cieszyć się wyjątkowymi wrażeniami podczas oglądania filmów w „Atmosie”, oprócz kompatybilnego amplitunera, niezbędne są odpowiednio rozstawione kolumny głośnikowe, materiał wideo z dźwiękiem zapisanym w systemie Dolby Atmos i urządzenie źródłowe, np. odtwarzacz Blu-ray 4K lub serwis VoD Netflix. Konfigurację w Atmosie zapisuje się z dodatkową cyfrą po kropce, która określa liczbę kanałów przeznaczonych właśnie dla systemu Dolby Atmos, np. konfiguracja 5.1.2 jest to klasyczny system 5.1-kanałowy z dwoma kanałami Dolby Atmos, których głośniki są zamocowane na suficie lub dźwięk jest skierowany do góry i odbija się od sufitu. Aby stworzyć taki system dźwiękowy, amplituner musi być przynajmniej 7.1-kanałowy i obsługiwać omawiany standard kodowania dźwięku przestrzennego. Jeżeli amplituner jest 9.1-kanałowy, wówczas możemy stworzyć system kina domowego w oparciu o konfigurację: 5.1.2, 5.1.4 lub 7.1.2. Przy tej liczbie kanałów możemy, więc wykorzystać nawet 4 kolumny Dolby Atmos. Przy amplitunerze 11.1-kanałowym mamy jeszcze więcej możliwości – możemy stworzyć systemy w konfiguracjach, które oznaczamy jako 5.1.2, 5.1.4, 7.1.2, 7.1.4. i 9.1.2.