Ekspresy przelewowe i zaparzacze

Choć obecnie najdynamiczniej rośnie rynek ekspresów automatycznych, to nie można zapominać o innych urządzeniach do parzenia kawy, jak np. popularne ekspresy przelewowe. Kawa przez nie przygotowana ma swoich zwolenników, zwłaszcza wśród osób preferujących solidny kubek napoju zamiast kompaktowych form, jak espresso czy americano. (Fot. Amica)

Różne metody parzenia kawy to także odmienny smak oraz właściwości. Kawa z ekspresu przelewowego zawiera dużą ilość kofeiny i jest idealna, jeśli akurat potrzebujemy energetycznego „kopa”. Dlatego wiele osób posiada kilka urządzeń do przygotowywania kawy, które są użytkowane naprzemiennie. Nowoczesne ekspresy przelewowe nie zajmują dużo miejsca i są w stanie zaparzyć aromatyczny napój w dużej ilości. Dzięki różnym opcjom pojemnościowym bez trudu wybierzemy model idealnie dostosowany do potrzeb domowników.

Zasada działania ekspresu przelewowego

Urządzenia takie przygotowują kawę filtrowaną. Zależnie od pojemności dzbanka mogą zaparzyć kawę dla większej liczby osób. Mają moc 600 – 2400 W i są sterowane ręcznie albo elektronicznie. Wyróżniają się prostą budową i takim też działaniem. Niektóre modele mają regulację mocy naparu, wbudowany młynek i wyświetlacz. W trakcie pracy woda jest podgrzewana do odpowiedniej temperatury, a następnie przesiąka przez kawę umieszczoną w stożkowym pojemniku z filtrem. Może to być siateczkowy filtr wielokrotnego użytku, wykonany z tworzywa sztucznego, jak i filtr papierowy jednorazowego użytku. Zależy to od modelu urządzenia. W przeciwieństwie do modeli automatycznych czy kolbowych nie występuje tu pompa ciśnieniowa. Dlatego woda po prostu przesiąka przez kawę do dzbanka zgodnie z grawitacją. W porównaniu do modeli ciśnieniowych ekspresy przelewowe są więc wolniejsze, jednak częściowo można to zrekompensować sobie takimi funkcjami jak timer czy opcja utrzymywania temperatury. Dzięki temu kawa w dzbanku może być przygotowana wcześniej. W praktyce w ekspresach przelewowych znajdziemy kilka nowoczesnych rozwiązań, które pomogą w łatwiejszym przygotowaniu pysznej kawy.

MPM MKW-04; ADLER AD 4407; AMICA CD 4011

Ważne parametry

Jest kilka ważnych parametrów, na które powinniśmy zwrócić uwagę, wybierając ekspres przelewowy, aby był on dopasowany do naszych wymagań. Przede wszystkim jest to pojemność dzbanka na kawę. Oczywiście, im większa, tym więcej kawy przygotujemy za jednym razem. Zazwyczaj producenci podają pojemność w litrach oraz liczbie filiżanek, co znacznie ułatwia wybór ekspresu, ponieważ wiemy, ilu gości możemy poczęstować kawą z jednego parzenia. Modele konsumenckie zazwyczaj mają dzbanki o pojemności ok. 1 l, większe (nawet ponad 2 l) znajdziemy w tych przeznaczonych do gastronomi. Znaczenie ma również pojemność zbiornika na wodę, która bardzo często jest dopasowana do maksymalnej objętości dzbanka. Producent może zastosować miarę, która informuje, na ile filiżanek kawy wystarczy wody. Oczywiście, jak w każdym sprzęcie kuchennym zalecamy stosowanie wody filtrowanej, np. z dzbanka, co znacznie redukuje ilość powstałego kamienia.

Znaczenie ma także moc ekspresu, zazwyczaj wynosi ona ok. 1000 W i jest w pełni wystarczająca od szybkiego nagrzania wody w ilości wymaganej do przygotowania kawy. Ekspresy o większej mocy zazwyczaj mogą przygotować także więcej kawy, ponieważ mają pojemniejsze dzbanki. W modelach, które są wyposażone w młynek, możemy także zwrócić uwagę na pojemność zbiornika na ziarna – im jest większa, tym rzadziej trzeba go uzupełniać.

Pojemność dzbanka powinniśmy dobierać do potrzeb domowników. (Fot. Adler)

Czyszczenie i konserwacja

Zewnętrzną obudowę ekspresu, aby uniknąć zarysowań, powinniśmy czyścić np. miękką, wilgotną ściereczką. Niektóre elementy, np. pojemnik na kawę czy dzbanek, w zależności od zaleceń producenta mogą być także myte w zmywarce. Informacje o tym znajdziemy w instrukcji obsługi. Jak większość urządzeń mających kontakt z wodą ekspres do kawy należy odkamieniać. W niektórych modelach możemy ustawić twardość wody, wtedy co określoną liczbę cykli, dopasowaną do jakości wody, urządzenie przypomni nam o konieczności odkamieniania. Warto zdecydować się na sprzęt z opcją samoczyszczenia. Roztworem odkamieniającym należy wypełnić maksymalną pojemność użytkową zbiornika na wodę, a następnie wcisnąć przycisk odpowiedzialny z odkamienianie. Proces się rozpocznie i potrwa kilkadziesiąt minut. Po zakończeniu urządzenie automatycznie się wyłączy. Szczegółowo proces odkamieniania danego modelu ekspresu jest opisany w instrukcji obsługi urządzenia.

SALTER EK2972; BOSCH Styline TKA8A683; BOSCH CompactClass Extra TKA3A033

Filtry do ekspresów

W specyfikacji urządzenia producent informuje o tym, jaki rozmiar filtrów powinien być stosowany. Niektóre ekspresy wyposażone są w filtry wielokrotnego użytku, np. metalowe lub z tworzywa sztucznego. Niestety, przepuszczają one mniejsze drobinki fusów i osad, przez co przygotowana przy ich pomocy kawa jest bardziej mętna. Alternatywę stanowią filtry materiałowe, jednak w ich przypadku problemem jest utrzymanie właściwej higieny. Dokładne czyszczenie z drobinek fusów wymaga wiele wysiłku i np. prania. Dlatego powszechnie stosuje się filtry papierowe, które są jednorazowe oraz dostępne w przystępnych cenach. Po użyciu kawę można wyrzucić do pojemnika na bioodpady. Oczywiście, można ją również wykorzystać jako kompost lub nawóz.

Łatwo się domyślić, że filtr ma wpływ na smak. Filtry znajdziemy w ofercie zarówno producentów akcesoriów kuchennych, jak i renomowanych marek dostarczających ekspresy przelewowe. Warto wybierać dobrej jakości produkty, ponieważ to gwarantuje zwiększoną odporność na rozdarcia, biodegradowalność czy neutralność smakową. Grubość filtra wpływa na smak kawy, dlatego warto eksperymentować z różnymi akcesoriami, aby uzyskać napój, który nam będzie odpowiadał. Filtr o większej grubości sprawi, że kawa będzie klarowniejsza i łagodniejsza w smaku.

Stalowy dzbanek pełni funkcję termosu i dłużej utrzymuje temperaturę kawy. (Fot. Bosch)

Funkcje w ekspresach przelewowych

Wcześniejsze opisy pokazują, że działanie ekspresu przelewowego nie jest zbytnio skomplikowane. Mimo wszystko w urządzeniach tych znajdziemy kilka funkcji, które sprawiają, że korzystanie z nich jest łatwiejsze, a kawa jeszcze lepsza:

• tryb oszczędzania energii – po upływie pewnego czasu bezczynności ekspres przechodzi w tryb uśpienia;
• podświetlenie LED – ekspres przelewowy może być wyposażony w podświetlenie LED przycisków i wyświetlacza, które ułatwia obsługę;
• blokada kapania – jest to rodzaj wypustki znajdującej się na dopływie kawy do dzbanka. Dzięki temu po wyjęciu dzbanka pozostała w filtrze kawa nie skapuje z urządzenia, co chroni płytę grzejną ekspresu przelewowego;
• dzbanek termiczny – czyli po prostu termos, który chroni napar przed utratą ciepła nawet przez kilka godzin;
• timer – umożliwia zaprogramowanie czasu, w którym ekspres automatycznie rozpocznie parzenie kawy. Może być elektroniczny na wyświetlaczu lub mechaniczny, obsługiwany za pomocą specjalnego pokrętła. Do korzystania z elektronicznego timera niezbędne jest ustawienie zegara;
• lampki kontrolne – informują o gotowości urządzenia do pracy;
• podtrzymywanie temperatury – ekspres przelewowy jest wyposażony w płytkę grzewczą, która odpowiada za utrzymanie temperatury zgromadzonej w dzbanku kawy. Zazwyczaj pracuje on przez określony czas, np. 40 min. Dzięki temu kawa dłużej jest gotowa do spożycia;
• miarka do kawy – często w zestawie jest dołączona miarka do kawy, wykonana z tworzywa. Jest przydatna, ponieważ pozwala łatwo odmierzyć ilość mielonej kawy niezbędną do przygotowania określonej liczby filiżanek;
• regulacja mocy kawy – pozwala na dostosowanie intensywności smaku kawy do upodobań użytkownika. Zazwyczaj skala ustawień jest trójstopniowa – łagodna, średnia i mocna;
• młynek do kawy – jak powszechnie wiadomo, najlepiej smakuje świeżo mielona kawa. Dlatego również w niektórych ekspresach przelewowych znajdziemy wbudowany młynek z regulacją grubości mielenia. Wystarczy wybrać, ile filiżanek kawy chcemy przygotować, i po kilku minutach napój będzie gotowy;
• wyjmowany pojemnik na ziarna – w niektórych ekspresach z młynkiem pojemnik na ziarna można wyjąć. To ułatwia czyszczenie zarówno zbiornika, jak i elementów młynka. W zestawie może znajdować się specjalna szczotka czyszcząca;
• wyświetlacz LCD – podświetlany ekran ułatwia korzystanie z ekspresu oraz programowanie funkcji i trybów pracy. Dostępny jest w bardziej zaawansowanych modelach urządzeń;
• wskaźnik poziomu wody – zbiornik na wodę powinien być wyposażony w czytelny wskaźnik poziomu wody. Podziałka informuje nie tylko o jej ilości w litrach, ale i możliwych do przygotowania filiżankach kawy;
• wyjmowany zbiornik na wodę – możliwość wyjęcia zbiornika na wodę sprawia, że jego napełnianie i czyszczenie są łatwiejsze;
• regulacja ilości kawy – możliwość ustawienia, ile filiżanek kawy ekspres ma przygotować;
• dysza natryskowa – aby kawa wydobyła pełnię aromatu, musi być odpowiednio nawilżona wodą. Dlatego producent może zastosować specjalną dyszę natryskową, która odpowiada za równomierne dozowanie gorącej wody.  

GÖTZE & JENSEN CM600X; BOSCH ComfortLine TKA6A047; MPM MKW-05

Z wbudowanym młynkiem – Salter EK4368

Świeżość kawy to podstawa niezależnie od metody parzenia. Dlatego ekspres przelewowy Salter EK4368 został wyposażony we wbudowany młynek, który dba o to, żeby napój był przygotowany jedynie ze świeżo mielonych ziaren. Wyposażony w cyfrowy panel sterowania ekspres do kawy ma 24-godzinny timer, który pozwala łatwo zaprogramować czas przygotowania ulubionego napoju. Oprócz tego ma on takie funkcje jak blokada kapania, podtrzymywanie ciepła oraz automatyczne wyłączenie, zapewniające bezpieczne użytkowanie. W zestawie znajduje się dzbanek o pojemności 750 ml, który pozwala na przygotowanie dwóch dużych kubków kawy jednocześnie. Sprzęt wyposażono także w filtr siatkowy wielokrotnego użytku.

Do 12 filiżanek kawy – Zelmer ZCM1200

Funkcjonalny i stylowy ekspres przelewowy Zelmer ZCM1200 to produkt dla tych, którzy nie wyobrażają sobie poranka bez kubka gorącej kawy. Jego nieduże wymiary sprawią, że zmieści się w każdej kuchni, a moc 680 W zapewni idealne efekty parzenia. Jego obudowę wykonano z dobrej jakości tworzywa sztucznego i stali nierdzewnej, co nadaje mu nowoczesny wygląd. Jeśli pijemy dużo kawy, z pewnością docenimy pojemność szklanego dzbanka, która wynosi 1,2 l. Taka ilość napoju wystarczy aż na 12 filiżanek, więc bez problemu przygotujemy napój dla całej rodziny lub gości. Aby wiedzieć dokładnie, ile kawy pozostało, możemy skorzystać z czytelnej miarki na dzbanku. W zestawie z ekspresem przelewowym znajdziemy filtr wielorazowy. Po użyciu wystarczy go przemyć pod bieżącą wodą, ale jeśli nam wygodniej, możemy korzystać z jednorazowych filtrów papierowych. Ekspres przelewowy wyposażono w funkcję Anti-drip. Po podniesieniu dzbanka z tacki podgrzewającej funkcja ta zapobiegnie kapaniu z urządzenia. Nikt nie lubi zimnej kawy, dlatego ekspres ma funkcję podtrzymywania ciepła. Po skończonym parzeniu wystarczy nie wyłączać urządzenia, a będzie ono automatycznie utrzymywać temperaturę napoju. Ekspres automatycznie wyłączy się po około 35 minutach. Aby ponownie włączyć funkcję podtrzymywania temperatury, wystarczy włączyć urządzenie.