Kosy i podkaszarki do trawy

Koszenie trawy i chwastów to jedna z najważniejszych czynności w pielęgnacji ogrodu czy terenu zielonego. Aby utrzymać trawniki czy rabaty w dobrym stanie, konieczne jest regularne usuwanie niepotrzebnej roślinności. Do tego celu wykorzystuje się różnego rodzaju narzędzia, takie jak kosiarki czy podkaszarki. (Fot. Stalco)

Klientom nie wystarcza już tylko trawnik i kilka krzewów rosnących wokół. Ogrody są coraz częściej skomplikowanymi ekosystemami z różnorodnymi roślinami i elementami małej architektury, wymagającymi specyficznej i intensywnej pielęgnacji. Świadomy właściciel stara się ułatwić sobie pracę i tak dobierać narzędzia, żeby jak najlepiej wykonywać zamierzone zadania pielęgnacyjne. Dobór odpowiedniego narzędzia do pielęgnacji powinien wynikać z oczekiwań wobec sprzętu, układu ogrodu, liczby i rodzaju nasadzonych roślin oraz oczywiście samej wielkości pielęgnowanej działki. Do różnego rodzaju prac przeznaczone są inne maszyny.

STIGA BC 740 B; HIKOKI CG36DB W5Z; TRYTON TOP252S; STIGA SBC 700 D AE

Rodzaje podkaszarek

Podkaszarka to urządzenie ręczne przeznaczone do cięcia trawy i chwastów o niewielkiej średnicy łodyg. Jej głównym przeznaczeniem jest przycinanie roślin w miejscu, gdzie tradycyjna kosiarka nie sięga: przy rabatach, krawędziach trawników, pod krzewami, na wąskich ścieżkach i tuż przy murach i ścianach. Przeważnie są to nieduże maszyny o maksymalnej średnicy cięcia do ok. 25 cm. Konstrukcja może różnić się w zależności od średnicy roboczej i rodzaju napędu (silnik spalinowy lub elektryczny) oraz materiałów, z jakich są wykonane. Podstawę stanowią zawsze główny pałąk, silnik i głowica robocza. W tej klasie maszyn najczęściej stosowany jest silnik elektryczny, zasilany bezpośrednio z sieci elektrycznej lub akumulatora. Silnik elektryczny może być umieszczony na górnym końcu pałąka lub na dole, tuż nad głowicą roboczą. To drugie rozwiązanie stosowane jest przeważnie w najtańszych modelach podkaszarek. Dzięki takiemu umiejscowieniu jednostki nie trzeba stosować długiego wałka przekazującego moc na głowicę. Po przeciwległej stronie znajdują się uchwyt z włącznikiem spustowym i przewód zasilający lub akumulator. Podkaszarka tego typu powinna być wyposażona w jeszcze jeden uchwyt na pałąku, pozwalający podtrzymywać ją drugą ręką, co zmniejsza obciążenie i umożliwia dłuższą pracę.

STIGA BC 330 A; STIGA SBC 700 AE

Rodzaje kos

Maszyny z tej grupy to poręczne narzędzia służące do długotrwałej pracy nie tylko jako uzupełnienie tradycyjnej kosiarki, ale pełnoprawne urządzenie. Nazwa „kosa spalinowa” nie jest na wyrost. Ta maszyna wprost zastępuje tradycyjne narzędzie znane od starożytności. Kosa spalinowa sprawdza się na terenach nierównych, o sporych pochyłościach (np. rowach) i terenach podmokłych oraz wszędzie tam, gdzie nie da się wjechać dużymi maszynami. Rozszerzeniem funkcjonalności kos jest możliwość cięcia grubych chwastów o zdrewniałych łodygach, a także (przy zastosowaniu odpowiednich tarcz tnących) niewielkich drzewek o średnicy pnia do 10 cm. Kosy spalinowe i wykaszarki możemy podzielić na dwa podstawowe typy:

• kosy z silnikiem „na stałe” – najpopularniejsze maszyny w kategorii zaawansowanych kos amatorskich i profesjonalnych. Wyglądają jak powiększone podkaszarki spalinowe, jednak zbudowane są o wiele solidniej i pozwalają na długotrwałą pracę bez przerw na schłodzenie silnika. Wszystkie podzespoły mają o wiele wytrzymalszą konstrukcję niż w mniejszych podkaszarkach. Łożyska wału powinny być odporne na przeciążenia i wibracje. Średnica cięcia może sięgać 45 cm, przez co nadają się do wykaszania dużej powierzchni w miejscach niedostępnych dla klasycznych kosiarek. Z racji długiego pałąka maszyny tego typu często wyposażone są w dzielony pałąk i wał napędowy. Ułatwia to transport i przechowywanie. Części kosy łączą się ze sobą za pomocą połączenia zazwyczaj niewymagającego użycia narzędzi. Części wału napędowego łączą się poprzez wieloklin. Duże wymiary niosą ze sobą też obarczenia w postaci sporej masy, która w największych modelach sięga kilkunastu kilogramów. Aby taką maszyną dało się na dłuższą metę operować, stosuje się specjalne uprzęże dla operatora, do których przytracza się kosę przez uchwyt na pałąku głównym. Uchwyt ten ma możliwość regulacji. Operator, regulując uprzęż i położenie uchwytu, dopasowuje rozłożenie ciężaru kosy tak, by osiągnąć idealny balans między ciężarem osprzętu i położonego po przeciwległej stronie silnika. Uprząż zwana jest także szelkami. Powinna mieć solidną konstrukcję z ergonomicznie położonymi pasami przylegającymi do ciała. Najlepsi producenci stosują szerokie pasy wyściełane miękką i absorbującą wibracje tkaniną. Po stronie, po której zawieszona jest kosa, powinien być doszyty niewielki fartuch zapobiegający otarciom. Taki zestaw gwarantuje długotrwałą pracę bez zmęczenia. Operator obsługuje maszynę przez dwa typy uchwytu. W pierwszym jedna ręka spoczywa na rękojeści leżącej bezpośrednio na pałąku, a druga na specjalnym uchwycie położonym poniżej. Częściej jednak spotkać można się z tzw. uchwytem rowerowym. Ma on formę przypominającą właśnie rowerową kierownicę i przytwierdzony jest poprzecznie do pałąka głównego. Na jego końcach znajdują się rękojeści wyłożone miękkim, pochłaniającym drgania materiałem. Jedna z rękojeści lub obydwie mogą być wyposażone w manetki sterowania silnikiem. Jest to bardziej naturalne i wygodniejsze rozwiązanie niż uchwyty w mniejszych podkaszarkach;
• kosy spalinowe „plecakowe” – stanowią alternatywę dla poprzedniego rodzaju kos. Ich zaletami są możliwość stosowania jednostek napędowych o dużej mocy i odciążenie rąk operatora. Można też zastosować większy zbiornik paliwa, co pozwala na dłuższą pracę. Jak wskazuje sama nazwa, główną częścią maszyny jest stelaż w formie plecaka, na którym umieszczone są silnik i zbiornik paliwa. Moc przekazywana jest na pałąk przez elastyczny wał napędowy. Sterowanie napędem odbywa się za pomocą przełączników umieszczonych na uchwycie. Silnik umieszczony na plecach operatora umożliwia pracę na dużych pochyłościach bez ryzyka jego uszkodzenia. Dzięki temu częściej też niż w wypadku kos tradycyjnych spotkać się można z silnikiem czterosuwowym, zapewniającym lepszą ekonomikę użytkowania, mniejszy hałas i poziom emisji spalin w porównaniu z silnikiem dwusuwowym. Sterowanie może odbywać się podobnie jak w powyższym typie kos, zatem możemy spotkać różne rodzaje uchwytów, czasem stosowane zamiennie. Wyróżniającą cechą kos spalinowych jest ich przeznaczenie do profesjonalnych i półprofesjonalnych rozwiązań. Okazuje się, że nie kupują ich tylko przedsiębiorcy zajmujący się zawodowo utrzymaniem zieleni publicznej. Świetnie nadają się do pielęgnacji i trzebieży szkółek drzew i krzewów, a także do wycinania zarośli wokół terenów podmokłych i zbiorników wodnych.

Zastosowanie pasa utrzymującego kosę znacznie zwiększa wygodę pracy, a przez to jakość koszenia i podkaszania. (Fot. Stiga)

Napęd elektryczny i spalinowy

W ręcznym sprzęcie do pielęgnacji trawy stosuje się dwa rodzaje napędu: elektryczny i spalinowy. Jednostki elektryczne wykorzystywane do napędu podkaszarek i wykaszarek to najczęściej jednofazowe silniki prądu przemiennego. Ze względu na obciążenie sieci ich moc nie przekracza zazwyczaj 1000 W. Taka moc jest wystarczająca, gdy szerokość robocza maszyny nie przekracza ok. 36 cm. Także w tym segmencie podkaszarek pojawiają się innowacyjne rozwiązania. Przykładem może być stosowanie przez niektórych producentów silników indukcyjnych i bezszczotkowych. Te ostatnie wydają się najlepszym rozwiązaniem, gdyż są lekkie, nie przegrzewają się, a rezygnacja ze szczotek czyni je całkowicie odpornymi na zużycie mechaniczne. Tam gdzie ważna jest niezależność od przewodu zasilającego producenci proponują kosy bezprzewodowe. Zastosowanie silników i akumulatorów o dużej mocy sprawia, że urządzenia te coraz częściej mogą konkurować z modelami spalinowymi. Nie są przy tym obarczone ich wadami jak np. emisja spalin czy większy poziom hałasu.

Segment kos opanowany jest przez silniki spalinowe. Wynika to z kilku powodów. Przede wszystkim kosą przeważnie operuje się tam, gdzie dostęp do energii elektrycznej jest utrudniony bądź niemożliwy. Silnik spalinowy daje niezależność od zasilania, o ile dysponujemy wystarczającymi zasobami paliwa. Spalinowe jednostki są też z reguły mocniejsze od silników elektrycznych, można więc stosować większe szerokości robocze i inne wymagające dużej mocy narzędzia robocze, np. widiowe piły do cięcia małych drzewek. Stosowane są silniki benzynowe dwu- i czterosuwowe. Pierwsze zasilane są mieszanką paliwa i oleju w proporcjach zalecanych przez producenta. Silniki dwusuwowe bezustannie „panują” w tej klasie sprzętu. Dysponują one dużą mocą i momentem obrotowym, a dzięki wyeliminowaniu układu smarującego są całkowicie odporne na zmianę położenia w przestrzeni, co zdarza się bardzo często podczas pracy kosą. Dwusuwy mają też dobrą relację mocy do masy. Ich wadami są natomiast duży hałas, większe niż w wypadku jednostek czterosuwowych zużycie paliwa i szkodliwość wydalanych spalin.   

TRYTON TJB110; STALCO LTS20-30; TRYTON TOB650; TRYTON TOB25301; TRYTON TOP431S

Wygoda i prostota – Hikoki CG36DB W4Z

Wyważona konstrukcja kosy Hikoki CG36DB W4Z z umieszczonym z tyłu silnikiem zapewniają niezwykły komfort pracy. Kosa posiada trzystopniową regulację prędkości oraz regulowany obwiedniowy uchwyt przedni dla optymalnej kontroli i precyzji cięcia. Głowica żyłkowa z półautomatycznym podawaniem żyłki z łatwością radzi sobie z trawą, zaś czas pracy na jednym ładowaniu osiąga aż do 121 minut w trybie ECO. Obudowa z uchwytami typu soft grip sprawia, że użytkowanie maszyny jest komfortowe. Dzięki dobrze wyważonej konstrukcji i umieszczeniu silnika z tyłu, praca z tą kosą jest bardzo wygodna i komfortowa. Masa wynosząca 3,9 kg sprawia, że urządzenie jest stosunkowo lekkie i nawet długotrwałe użytkowanie nie powoduje zmęczenia.

Nowoczesne i funkcjonalne rozwiązania – Stiga SBC 500 AE

Stiga SBC 500 AE to rewolucyjna, akumulatorowa kosa do trawy, która posiada bezszczotkowy silnik o mocy 500 W. Zastosowanie innowacyjnej głowicy tnącej „Tap&Go” automatycznie wysuwającej żyłkę oraz wytrzymałego, metalowego ostrza z 4 zębami zapewnia doskonałe rezultaty. Regulowana prędkość z funkcją wzmocnienia pozwala na usunięcie każdego rodzaju chaszczy, a żywotność urządzenia jest znacznie wyższa niż w przypadku innych kos. Dzięki zasilaniu akumulatorowemu, SBC 500 AE jest znacznie cichsza niż kosy spalinowe, co pozwala na pracę bez niepotrzebnego hałasu. Po jednym naładowaniu akumulatora, można cieszyć się 30 – 60 minutami cięcia, co pozwala na efektywne i szybkie przycinanie nawet największych powierzchni. Prostota i wszechstronność to główne cechy SBC 500 AE. Intuicyjny panel umożliwia rozpoczęcie pracy po jednym naciśnięciu przycisku, a regulacja długości kierownicy zapewnia wygodną pozycję podczas cięcia. Zwolnienie żyłki również jest łatwe – wystarczy uderzyć głowicą tnącą o glebę. Aby poradzić sobie z większymi zaroślami, kosa jest wyposażona w funkcję zmiany prędkości oraz metalowy nóż z czterema zębami, co pozwala na maksymalne wykorzystanie mocy urządzenia.