Marnujemy wiele żywności – najwięcej niestety w Święta

Przeciętne polskie gospodarstwo domowe marnuje niestety aż 165 kg żywności rocznie, czyli w każdym domu codziennie trafia do kosza ponad 0,5 kg produktów spożywczych. Aż 92,4 proc. badanych gospodarstw domowych wskazało jako najczęściej wyrzucany rodzaj żywności dania gotowe (potrawy przygotowane w domu) oraz jadalne resztki talerzowe, czyli niezjedzone potrawy, i właśnie ta grupa żywności stanowi jedną-czwartą żywności marnowanej w domach.
Ponad 11 proc. wyrzucanej w domach żywności stanowi pieczywo i produkty piekarnicze, do czego przyznało się 91,4 proc. ankietowanych. Głównymi przyczynami marnotrawstwa żywności w gospodarstwach domowych są: zakup, przygotowanie lub otrzymanie za dużej ilości jedzenia, na co wskazało aż 85,5 proc. ankietowanych; zepsucie (84 proc. podaje to jako przyczynę) oraz utrata świeżości (91,4 proc. wskazań). Oznacza to, że zbyt duże zakupy i przygotowanie nadmiaru jedzenia przyczynia się do prawie 20 proc. marnowanej żywności w domach Polaków.
Tak sytuacja wygląda średniorocznie na podstawie badań przeprowadzonych przez IOŚ-PIB w 2023 roku, a skala jest jeszcze większa w okresie Świąt. Aby zaspokoić tradycję obfitości i ilości potraw wielu Polaków przygotowuje na Święta zbyt dużo jedzenia, robi w ferworze przedświątecznych przygotowań nieprzemyślane i niezaplanowane zakupy. Efekt – nasze żołądki mają taką samą pojemność, więc duża część tych potraw nie zostanie w ogóle zjedzona i trafi do kosza, bo świeże produkty, takie jak sałatki, ryby czy wypieki, szybko się psują.
To świąteczne marnotrawstwo żywności ma oczywiście konsekwencje i to w skumulowanej formie. Skutki ekonomiczne – wyrzucanie jedzenia oznacza marnowanie pieniędzy wydanych na produkty, które nie zostały skonsumowane; środowiskowe – wyrzucona żywność generuje odpady organiczne, które wytwarzają szkodliwe gazy cieplarniane oraz marnuje zużyte zasoby niezbędne do ich produkcji; społeczne – w czasie, gdy wiele osób w Polsce zmaga się z niedoborem żywności, wyrzucanie żywności jest nie tylko moralnym i społecznym wyzwaniem, ale jest wręcz nieetyczne.
Tymczasem istnieje kilka prostych kroków, które zdaniem IOŚ-PIB można podjąć, aby zmniejszyć ilość marnowanej żywności. Przede wszystkim ważne jest planowanie posiłków: tworzenie list zakupów i dokładne określenie ilości potrzebnych składników zmniejsza ryzyko nadmiernych zakupów, znajomość liczby gości i przygotowanie odpowiedniej ilości jedzenia dostosowanej do liczby uczestników; oszczędne przygotowanie potraw – gotowanie w mniejszych ilościach i ewentualne uzupełnianie w razie potrzeby; efektywne wykorzystywanie produktów, a więc tworzenie nowych dań z pozostałości po świątecznym posiłku, np. zupy, sałatki czy zapiekanki.
Powinniśmy też zadbać o prawidłowe przechowywanie żywności, a więc zamrażać nadmiar potraw, aby przedłużyć ich trwałość, oznaczać daty ważności i dzielić się jedzeniem czy to w rodzinie czy z jadłodzielniami.