Elektronarzędzia akumulatorowe w warsztacie i na budowie

Narzędzia akumulatorowe w wielu pracach są niezastąpione i wypierają powoli modele sieciowe. Coraz większe pojemności baterii Li-Ion sprawiają, że elektronarzędzia bezprzewodowe mogą być stosowane nie tylko w warsztatach ale także na budowach.

Elektronarzędzia zasilane są akumulatorami o określonym napięciu. Popularne standardy to np. 10,8 V, 12 V, 18 V, 36 V. Przede wszystkim napięcie zasilające wraz z pojemnością akumulatora wpływają na maksymalną moc i wydajność elektronarzędzi. Dlatego też wybór określonego standardu determinuje niejako zastosowanie narzędzia. Akumulatory o dużej pojemności i dużym napięciu wymagają większej liczby ogniw. Dlatego wyposażone w nie sprzęty mają faktycznie dużą moc i przeznaczone są do ciężkich prac, jednak cechują się również większymi rozmiarami. Do niektórych prac lepiej jednak wybrać narzędzia o mniejszym napięciu zasilającym, które okażą się lżejsze i bardziej poręczne. Do najcięższych prac, gdzie niezbędna jest największa wydajność, wybrać można elektronarzędzia zasilane napięciem np. 36 V.

Akumulatory Li-Ion coraz wydajniejsze

Praktycznie są już tylko stosowane akumulatory Li-Ion, które wyparły Ni-Cd i NiMH ze względu na dużą efektywność energetyczną i trwałość. Przede wszystkim nie występują w nich takie zjawiska jak efekt pamięci czy leniwej baterii, mniej trzeba, więc zważać na to, jak narzędzie jest traktowane przez operatora. Można je ładować w dowolnej chwili bez ryzyka zmniejszenia pojemności. Akumulatora nie trzeba także formować, w przeciwieństwie do poprzednich ogniw. Wartość napięcia na ogniwo wynosi z kolei ok. 3,6 V. Akumulator tego typu może przechowywać dwukrotnie więcej energii niż wykonany w technice NiMH. Akumulatory Li-Ion są powszechnie stosowane w urządzeniach elektronicznych, takich jak smartfony, aparaty, tablety, laptopy i inne. Również od paru lat zdobywają szturmem rynek elektronarzędzi.

Akumulator litowo-jonowy elektrodę ujemną ma wykonaną z węgla, a dodatnią z tlenków metali. Cały akumulator oczywiście składa się z ogniw o walcowatym kształcie umieszczonych w obudowie oraz zanurzonych w elektrolicie z soli litowych oraz elektroniki kontrolującej pracę akumulatora. Ta ostatnia jest szczególnie ważna, ponieważ odpowiada m.in. za to, aby akumulator nie został przeładowany albo przegrzany lub całkowicie rozładowany. Akumulatory litowo-jonowe są również wrażliwe na wysokie temperatury i przegrzanie, co w wypadku nieskutecznych układów elektronicznych może doprowadzić do zapłonu lub wybuchu. Sytuacje takie zdarzały się już np. w laptopach lub telefonach komórkowych.

Adapter zasilania Hikoki AC/DC ET36A W0Z zmienia narzędzia akumulatorowe serii Multi Volt w narzędzia sieciowe. (Fot. Hikoki)

Parametry akumulatora

Podstawowe parametry każdego akumulatora to napięcie wyrażane w woltach (V) oraz jego pojemność określana w amperogodzinach (Ah). Elektronarzędzia zasilane akumulatorami o większym napięciu oferują większą moc oraz wydajność. Z kolei od pojemności akumulatora zależy m.in. to, jak długo sprzęt będzie pracował. Akumulator o napięciu 18 V i pojemności 2 Ah zapewni krótszy czas pracy niż akumulator o tym samym napięciu, ale pojemności 4 Ah. Z kolei dwa akumulatory o pojemności 4 Ah każdy, jednak o napięciu 18 V jeden oraz 10,8 V drugi przeznaczone są po prostu do urządzeń różnego typu. Jak wspominaliśmy, akumulator zbudowany jest z ogniw. To od tego, jak je łączymy, zależą pojemność i napięcie zasilające. Połączenie może odbywać się szeregowo lub równolegle. Przy połączeniu szeregowym wzrasta napięcie akumulatora. Na przykład pięć o gniw o napięciu 3,6 V i pojemności 1,5 Ah każde da nam akumulator o pojemności 1,5 Ah i napięciu 18 V. Łącząc je równolegle, zwiększamy zaś pojemność. Pięć wspomnianych wcześniej ogniw połączonych równolegle da nam akumulator o napięciu 3,6 V, jednak o pojemności 7,5 Ah. W tym miejscu warto wspomnieć o kolejnym parametrze akumulatora, czyli jego wartości energetycznej mocy. Jest to iloczyn napięcia oraz pojemności podawany w watogodzinach (Wh). Akumulator o napięciu 18 V i pojemności 1,5 Ah ma 27 Wh. Są oczywiście sytuacje, w których chcielibyśmy uzyskać inne parametry akumulatorów. W tym celu stosuje się połączenia mieszane. Pakiety akumulatorów połączonych szeregowo są razem łączone równolegle. Mamy więc dwa pakiety ogniw, gdzie na każdy składa się pięć ogniw o napięciu 3,6 V i pojemności 1,5 Ah. Pojedynczy pakiet zapewnia nam napięcie 18 V i 1,5 Ah pojemności. Dwa pakiety łączymy jednak równolegle i w ten sposób otrzymujemy akumulator o napięciu 18 V i pojemności 3 A h. Ostatnim z parametrów, o k tórych należy wspomnieć, jest moc akumulatora. Stanowi ona oczywiście iloczyn napięcia i natężenia prądu, które akumulator może przekazać elektronarzędziom.

BOSCH GWS 18V LI 8 Ah; MAKITA DHR202Z; HIKIOKI G3613DA W2Z