Klimatory i klimatyzery do domu i do biura

W domowych warunkach i w pracy źródłem schłodzonego powietrza może być klimator nazywany także klimatyzerem.

Przenośne urządzenia do schładzania powietrza są proste w instalacji oraz w obsłudze. Po sezonie letnim można je schować lub wykorzystywać inne funkcje. Ich wspólną cechą jest chłodzenie powietrza w wyniku parowania wody. Zjawisko to występuje na przykład na ludzkiej skórze w trakcie parowania potu, które powoduje schłodzenie skóry. Dawniej domowym sposobem na obniżenie temperatury było wieszanie w oknie czy drzwiach balkonowych namoczonego prześcieradła. Proces parowania powietrza wymaga dostarczenia energii, pobieranej w formie ciepła z otaczającego powietrza. Odbieranie energii cieplnej z powietrza oznacza obniżanie jego temperatury o około 4 °C. W procesie chłodzenia nie są wykorzystywane żadne związki chemiczne groźne dla środowiska, a więc jest to rozwiązanie ekologiczne.

TROTEC Aircooler PAE 11; COLUMBIA VAC KC100; CONCEPT OV5200; RAVANSON KR-8000

Latem chłodzi zimą nawilża

Budowa klimatora ewaporacyjnego (evaporare – zmieniać w parę) nie jest skomplikowana. W obudowie ze szczelinami znajdują się zbiornik na wodę, wkłady filtrujące (mata) i wentylator promieniowy lub osiowy. Klimatory wykorzystują wkłady nasączane wodą pobieraną ze zbiornika. System dystrybucji wody utrzymuje stałą wilgotność filtra. W niektórych klimatorach zainstalowana jest jeszcze pompa wodna, która nasączając skuteczne wkłady do nawilżania zwiększa wydajność nawilżania. Wentylator zasysa gorące powietrze z zewnątrz poprzez wilgotny filtr. W wyniku procesu parowania temperatura przepływającego powietrza zostaje obniżona, a samo powietrze jest bardziej nawilżone. Przy wydajności nawilżania 0,8 l/h można uzyskać optymalny zakres nawilżenia 40- 60 proc. Filtr wodny oczyszcza także powietrze, dzięki czemu pozbawione jest kurzu, pyłków i roztoczy. Ważną funkcją, która zwiększa stopień chłodzenia powietrza, jest możliwość dodania lodu do wody lub wkładów do lodówek turystycznych w celu obniżenia temperatury. W lepiej wyposażonych modelach są specjalne pojemniki na lód. Klimatory są to urządzeniami o małej wydajności chłodzenia, która zwiększa się im zimniejsza jest woda. Obniżenie temperatury odczujemy najbardziej w bliskości działania wentylatora.

Klimatyzer Zelmer ZCL6040 wyświetla tempertaurę otoczenia i jest napełniany wodą od góry. (Fot. Zelmer)

Jonizacja i oczyszczanie powietrza

Dodatkową funkcją klimatora może być jonizator powietrza, generujący jony ujemne, które neutralizują wpływ szkodliwych dla zdrowia jonów dodatnich oraz poprawiają samopoczucie. W rezultacie uzyskuje się przyjemnie chłodne, czyste i optymalnie nawilżone powietrze w pomieszczeniach przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacji.

W droższych modelach może być stosowany filtr HEPA oczyszczający powietrze z pyłów, z pyłków, wirusów i bakterii, o skuteczności filtracji do 95 proc. A więc można z niego korzystać przez cały rok. W klimatorach z filtrem HEPA prędkość oczyszczania może być regularna automatycznie w zależności od jakości powietrza, a wskaźnik pyłów PM2.5 wskazuje kolorem ich zawartość: zielony – dobrą jakość powietrza (PM2,5 0 – 35), żółty – średnia wartość jakości powietrza (PM2,5 36 – 100), czerwony – zła jakość powietrza PM2.5 > 101.

MPM MKL-03; TROTEC Aircooler PAE 25; CAMRY CR 7908; RAVANSON KR-1011

Podstawowe parametry klimatora

Przy wyborze klimatora ważny jest przepływ powietrza, zazwyczaj jest podawany maksymalny, np. 380 – 400 m3/h. Jest on zależny od szybkości obrotów wentylatora. Odparowywane jest około 1 litra wody na godzinę. Klimatory są znacznie cichsze od klimatyzatorów przenośnych, ponieważ nie mają sprężarki, będącej głównym źródłem hałasu. Ważna jest też wielkość pojemnika na wodę, np. 5 – 10 l, a w zastosowaniach profesjonalnych nawet do 60 l.

Zużywają niewiele mocy (poniżej 100 W), a więc są tanie w eksploatacji. Zalecane są do pomieszczeń o powierzchni od 20 do 40 m2. W zastosowaniach profesjonalnych powierzchnia schładzania zwiększa się do 80-120 m2. Ich zaletą jest mobilność. Dla użytkownika bardzo ważnym parametrem jest poziom głośności wytwarzany przez klimator, który decyduje o komforcie użytkowania. Jego źródłem jest wentylator (50 – 60 dB(A)). Dla przykładu poziom głośności na ulicy wynosi 70 dB(A), w bibliotece 40 dB(A), szept 20 dB(A). Poziom głośności na poziomie 30 dB(A) nie zakłóca snu. Zwiększa się w zależności od szybkości obrotów wirnika.

Klimator 3 w 1 Adler AD 7919 jest kompaktowym urządzeniem zasilanym z portu USB lub 4 baterii AA. (Fot. Adler)

Najważniejsze funkcje użytkowe klimatora

W porównaniu do klimatyzatora przenośnego może stać on w dowolnym miejscu, ponieważ nie trzeba odprowadzać ciepłego powietrza za okno za pomocą specjalnej rury. W rozprowadzaniu schłodzonego powietrza istotne znaczenie mają żaluzje i wentylator. Mogą to być żaluzje pionowe, które kierują powietrze w płaszczyźnie poziomej lub poziomej, które kierują powietrze w płaszczyźnie góra – dół. Można nimi sterować pilotem lub ustawiać położenie ręczne. Im więcej ustawień żaluzji, tym bardziej precyzyjne jest kierowanie nadmuchem powietrza. Może być stosowany tryb swing, czyli równomierne rozprowadzanie powietrza w pomieszczeniu przez oscylacyjny ruch żaluzji.

Istotne są też opóźniony start i timer, umożliwiający włączenie i wyłącznie po określonym czasie (1 –15 do 24 godzin) urządzenia. Szczególnie wygodna jest funkcja opóźnionego startu, która powoduje, że przed powrotem do domu urządzenie zdąży schłodzić pokój. Warto sprawdzić, ile urządzenie ma trybów pracy (np. automatyczny, nocny, z opóźnionym startem) i prędkości nawiewu (dwie lub trzy). Najczęściej urządzenia pamięta ostatni ustawiony tryb pracy i prędkość wentylatora. W trybie sleep prędkość nawiewu jest najmniejsza Przy praktycznym użytkowaniu warto zwrócić uwagę na kółka transportowe i uchwyt, ponieważ przy dużej masie można go swobodnie przestawiać w dowolne miejsce. Pomocną funkcją umożliwiającą kontrolę ilości wody w zbiorniku jest wskaźnik jej poziomu. Przy braku wody urządzenie jest wyłączane.

Wielofunkcyjny klimator Concept OV5220 z funkcją jonizacji powietrza o braku wody informuje sygnałem dźwiękowym. (Fot. Concept)

Panel obsługowy i pilot

Do obsługi klimatora służy panel z przyciskami i wskaźnikami informującymi o stanie pracy. Do najważniejszych przycisków należą: tryb chłodzenia, zmiany szybkości wentylatora, oscylacji, timera, jonizatora. Droższe modele są wyposażone w pilota, dzięki czemu możemy obsługiwać urządzenie z kanapy.

Klimator Columbia Vac KC500 z nawilżaniem i z funkcją oscylacji do równomiernego schłodzenia pomieszczenia. (Fot. Columbia Vac)

Konserwacja klimatora

Przede wszystkim należy dbać o czystość wody. Należy ją wylewać, jeżeli klimator jest nieużywany przez dłuższy czas. Zapobiega to rozwijanie mikroorganizmów szkodliwych dla zdrowia. Matę nasączaną wodą po sezonie trzeba umyć w detergencie lub roztworze kwasku cytrynowego, który usuwa kamień, a następnie wysuszyć. Jeżeli jest filtr przeciwpyłkowy to wystarczy go odkurzać, co pewien czas.