Kolumny podłogowe pasywne i aktywne

Różnorodność konstrukcji kolumn głośnikowych wiąże się z ich zastosowaniem. Do odtwarzania dźwięku stereo najczęściej wykorzystywane są kolumny podłogowe. Ich rozpiętość cenowa jest bardzo duża – od kilkuset do kikudziesięcu tysięcy zł. (Fot. Dali)

Asortyment podłogowych kolumn głośnikowych jest ogromny. Producenci prześcigają się w wymyślaniu rozmaitych rozwiązań technicznych i wprowadzają różnorodne modele, także pod względem wzornictwa. Jak więc spośród bogatej oferty kolumn podłogowych wybrać te najbardziej odpowiednie? Kolumny podłogowe są to zwykle największe konstrukcje z całego zestawu, jaki instalowany jest w domowym pomieszczeniu odsłuchowym. Odpowiadają głównie za odtwarzanie prawego i lewego kanału przedniego w zestawach kina domowego oraz materiału stereofonicznego, np. z internetowego serwisu streamingowego (np. Spotify), radia FM, DAB+ czy płyt CD i gramofonowych. Aby zapewnić przetwarzanie dźwięku na odpowiednim poziomie, muszą one być dobrej jakości. Są w końcu ostatnim, najważniejszym ogniwem łańcucha przetwarzania sygnału audio, decydującym o jakości dźwięku. Ich wymiary w dużej mierze determinuje wielkość pomieszczenia odsłuchowego. Nie ma sensu kupować dużych kolumn do mieszkań o niewielkiej kubaturze. Trzeba zatem znaleźć ten „złoty środek”, jeśli chodzi o wymiary kolumn i kubaturę pomieszczenia odsłuchowego.

Jakie kolumny podłogowe wybrać?

Wybierając podłogowe kolumny głośnikowe, warto zwrócić uwagę na ich późniejsze zastosowanie. Inne konstrukcje mogą lepiej sprawdzić się w kinie domowym (w połączeniu z kolumną centralną i głośnikami surround), inne w systemach multiroom, a jeszcze inne będą bardziej odpowiednie do zestawu stereo.

DALI Opticon 6 MK2; MONITOR AUDIO Platinum 200 3G; PARADIGM Monitor SE 6000F

Wielodrożność kolumn głośnikowych

Modele podłogowe to zwykle wielodrożne konstrukcje. Czym jest owa wielodrożność? Chodzi tutaj o odpowiedni podział przetwarzanych częstotliwości na dwa lub więcej zakresów i przyporządkowanie ich do poszczególnych głośników w kolumnie. Modele tego typu mogą się składać z głośnika nisko-średniotonowego (czyli tzw. woofera) oraz głośnika wysokotonowego. Podział częstotliwości realizowany jest za pomocą zwrotnicy głośnikowej, która instalowana jest wewnątrz obudowy. Należy jednak pamiętać, że liczba głośników w podłogowej kolumnie głośnikowej nie świadczy o jej wielodrożności, tzn. kolumna podłogowa, która ma trzy głośniki nie musi być 3-drożna, a kolumna z czterema głośnikami 4-drożna. Nie oznacza to również, że 2-drożna kolumna jest gorsza pod względem brzmienia od 3-drożnej. W jednej zwrotnicy mogą być np. dwa takie same głośniki średniotonowe aby zwiększyć moc kolumny. Wiele zależy tutaj od jakości zastosowanych przetworników elektroakustycznych i pozostałych elementów konstrukcyjnych, które ostatecznie decydują o jakości wytwarzanego dźwięku.

W wypadku zestawów stereofonicznych można również zwrócić uwagę na to, czy kolumny głośnikowe umożliwiają połączenie w tzw. bi-wiringu. Pozwoli to na uzyskanie brzmienia lepszej jakości przy wykorzystaniu odpowiedniego wzmacniacza lub wzmacniaczy.

TAGA Harmony TAV-807F są dedykowane dla wymagających systemów audio stereo i wielokanałowych. (Fot. TAGA Harmony)

Kolumny aktywne swoboda ustawienia

Ciekawym rozwiązaniem w niektórych domowych systemach audio może być zastosowanie aktywnych kolumn głośnikowych. Są one już wyposażone w odpowiednio dopasowany wzmacniacz (zamknięty zwykle wewnątrz obudowy takiej kolumny). Stanowią więc samodzielny system nagłośnieniowy. Mogą mieć różnorodne złącza audio, zarówno cyfrowe, jak i analogowe, co pozwala podłączyć bezpośrednio do takiej kolumny aktywnej np. telewizor lub komputer. Aby wykorzystać tego typu konstrukcję w systemie audio, wystarczy jedynie podłączyć ją do urządzenia źródłowego, np. telewizora czy laptopa. Aktywne kolumny głośnikowe mogą być też wyposażone w moduły bezprzewodowe – Wi-Fi i Bluetooth. Zapewnia to strumieniowe odtwarzanie audio z urządzeń mobilnych, a w wypadku kompatybilności z Wi-Fi może oznaczać nawet możliwość włączenia kolumn aktywnych w domowy system multiroom.

PARADIGM Premier 800F; TONSIL Altus 300; TAGA HARMONY TAV-606F V.3

Kolumny z głośnikami elektrostatycznymi

Do wyjątkowych kolumn podłogowych możemy zaliczyć konstrukcje elektrostatyczne. Mają one zupełnie inną konstrukcję niż standardowe modele z głośnikami dynamicznymi. Wykorzystywana jest tutaj energia elektrostatyczna, a nie magnetyczna. Głośniki elektrostatyczne, np. marki Martin Logan, są przetwornikami dipolarnymi. Oznacza to, że dźwięk promieniuje zarówno z frontowej powierzchni, jak i z tyłu. W konsekwencji fala dźwiękowa odbija się od ściany za nimi i promieniuje w naszym kierunku z opóźnieniem w stosunku do informacji wysłanej do nas bezpośrednio z przodu głośnika. Dźwięki o niskiej częstotliwości można albo wzmocnić, albo osłabić przez odpowiednie ustawienie w stosunku do ściany za nim. Głośniki tego typu odtwarzają wiernie średnie i wysokie pasmo częstotliwości akustycznych, nieco gorzej radzą sobie z najniższym pasmem. Aby było ono poprawnie odtwarzane, powierzchnia głośnika musi być odpowiednio duża. Elektrostatyczne kolumny głośnikowe mają specyficzną płaską budowę i są jednymi z droższych odmian podłogowych kolumn głośnikowych dostępnych na rynku.

Sonus Faber Sonetto V 3-drożny głośnik podłogowy, który jest w stanie nagłośnić nawet największe pomieszczenia bogatym i żywym dźwiękiem. (Fot. Sonus Faber)

Akustyka pomieszczenia a jakość dźwięku

Pamiętajmy też, że ostateczne brzmienie, jakie dociera do ucha użytkownika, jest zależne nie tylko od kolumn głośnikowych, ale również od właściwości akustycznych pomieszczenia, w którym się one znajdują. Pomieszczenie kiepskie pod względem akustyki (fale stojące, odbicia od ścian) może zepsuć jakość dźwięku odtwarzanego nawet przez najdroższy zestaw kolumn. Dlatego też kolumny polecamy testować w specjalnie do tego zaaranżowanych pomieszczeniach. Często specjalistyczne salony sprzedaży dysponują odpowiednimi salami odsłuchowymi, z których warto korzystać przed zakupem, a domowy pokój można dopasować do brzmienia kolumn, stosując kotary, zasłony, tapety lub specjalne panele akustyczne czy materiały pochłaniające fale dźwiękowe.

WILSON Seven; MONITOR AUDIO Radius 270; PIEGA ACE 50 WIRELESS TX

Test odsłuchowy

Przed dokonaniem ostatecznej decyzji zakupowej dobrze jest przeprowadzić testy odsłuchowe wybranych modeli kolumn głośnikowych. Jest to najlepszy sposób na zweryfikowanie specyfikacji technicznej poszczególnych konstrukcji, które często „na papierze” prezentują się znakomicie, ale już podczas odtwarzania mogą nie spełnić oczekiwań użytkownika. Brzmienie kolumn najlepiej oceniać na podstawie odtwarzania płyt CD z dobrze znanymi nam utworami lub wykorzystując specjalnie przygotowane płyty testowe z nagranymi sygnałami sinusoidalnymi z zakresu pasma akustycznego, czyli od 20 Hz do 20 kHz. Poniżej przedstawiamy kilka uwag pomocnych przy wyborze kolumn głośnikowych.

Należy wytypować kilka kolumn głośnikowych i porównywać je w na tym samym sprzęcie, np. odtwarzaczu CD, wzmacniaczu, i w tym samym pomieszczeniu. Korzystajmy z różnego rodzaju nagrań – muzyka orkiestrowa (duża dynamika) czy mały zespół, w którym w scenie muzycznej usłyszymy detale poszczególnych instrumentów. Wiarygodna ocena jest wyłącznie wówczas, gdy porównywane modele stoją obok siebie. Należy słuchać kolumn przy równym poziomie głośności. Nawet bardzo mała zmiana w głośności może zostać łatwo zauważona jako różnica w jakości dźwięku. Wsłuchajmy się, które zestawy głośnikowe brzmią czyściej, bardziej zrozumiale i naturalnie. Obraz dźwięku powinien być obszerny i jednocześnie zwarty. Jeśli preferujemy niskie tony, sprawdźmy kolumny z obudową zamkniętą i otworem bass-reflex. Bas powinien być głęboki, lekki, szybki i dobrze zdefiniowany. Zmieniajmy pozycję odsłuchową. Najpierw usiądźmy prosto, potem lekko się nachylmy. Jeśli usłyszymy znaczną różnicę brzmienia w obydwu pozycjach, jest możliwe, że kolumny mają niedostateczne możliwości rozpraszania dźwięku w pionie. Dźwięk z dobrych zestawów głośnikowych rozprzestrzenia się pod szerokim kątem. Jeśli słuchamy muzyki w kilka osób i nie możemy siedzieć w optymalnym miejscu, poruszając się po pomieszczeniu, sprawdźmy, jak dźwięk brzmi w różnych jego miejscach.

TAGA Harmony Platinum F-120 V.3 to kolumna premium 3 –drożna, bass-reflex z głębokim, perfekcyjnie kontrolowany basem. (Fot. TAGA Harmony)

Aktywne kolumny podłogowe Dali Oberon 7 C z przystawką Sound Hub Compact

Kolumny Oberon 7 C są przeznaczone do większych pomieszczeń. Mogą współpracować z telewizorem (ustawione po obu stronach ekranu), odtwarzać muzykę z płyt CD oraz urządzeń streamingowych. Smukły, stojący na podłodze Dali Oberon 7 C jest wyposażony w dwa 7-calowe głośniki nisko-średniotonowe z membranami z dodatkiem włókien drzewnych. Natomiast, 29 mm głośnik wysokotonowy zawiera miękką kopułkę. Obudowa bass-reflex stoi na cokole odlewanym ciśnieniowo, z możliwością mocowania kolców podłogowych lub nóżek, tłumiących drgania podłoża. Para kolumn współpracuje bezprzewodowo z przystawką Sound Hub Compact obsługiwaną pilotem. Każda z kolumn zawiera wzmacniacz mocy 2 × 50 W RMS klasy D, który przetwarza i wzmacnia sygnały audio z urządzeń dołączonych do przystawki Sound Hub Compact, zakodowane przy użyciu zastrzeżonego 30-bitowego protokołu bezprzewodowego (w paśmie 5,2 GHz lub 5,8 GHz). Przesyłany strumień danych zawiera nieskompresowany dźwięk z rozdzielczością 24 bity/96 kHz. Przystawka umożliwia odtwarzanie muzyki z odtwarzacza CD, czy gramofonu dołączonego do analogowych wejść stereo. Do wyboru są też dwa wejścia optyczne i HDMI. Jest też wejście USB do ładowania smartfonu. Łącze Bluetooth (z kodekami AAC i aptX HD), umożliwia słuchanie muzyki ze smartfonu tabletu czy laptopa. Pomimo swoich rozmiarów (ponad 1 m wysokości) Oberon 7 C jest subtelnym głośnikiem i imponuje zdolnością do oddania każdego stylu muzyki w sposób naturalny i realistyczny, nawet przy niskim poziomie głośności.  

Martin Logan Motion 40i – nowoczesna klasyka

Kolumna podłogowa Motion 40i zawiera cztery głośniki: dwa niskotonowe (6,5 cala) i jeden średniotonowy (5,5 cala) z membranami aluminiowymi z odlewanymi koszami polimerowymi. Głośniki pracują w obudowie bass-reflex. Kolumnę wyróżnia charakterystyczny głośnik wysokotonowy Folded Motion, wykonany z ekstremalnie lekkiego materiału użytego w strukturze przypominającej akordeon, która zwiększa powierzchnię od 8 do 10 razy w porównaniu z typowymi głośnikami wysokotonowymi. Ten cienkowarstwowy przetwornik łączy w sobie całą dokładność i delikatność panelu elektrostatycznego na małej przestrzeni. Moc kolumny wynosi 240 W RMS, a zalecana moc wzmacniacza 20 – 300 W. Kolumny są polecane do współpracy także ze wzmacniaczami lampowymi.