Narzędzia do przygotowywania zapraw budowlanych

Niczym w dawnej reklamie materiałów wykończeniowych, tak i dziś na budowie „najważniejsza jest zaprawa”, a także jej jakość i właściwa konsystencja. Te zapewni tylko zastosowanie odpowiedniego mieszadła i mieszarki, które niezwykle ułatwią codzienną pracę profesjonalistów. (Fot. Hikoki)

Czym są mieszadła? To po prostu elementy robocze służące do mieszania różnego typu substancji wykorzystywanych podczas robót remontowych i budowlanych, np. zapraw, klejów, gipsów oraz farb. Współpracują z takimi elektronarzędziami jak wiertarki oraz mieszarki. To właśnie te ostatnie są zalecane do użytkowania z nimi. To, z jakim sprzętem będą współpracować, zależy przede wszystkim od typu uchwytu montażowego oraz wykonywanej masy. Nie każde elektronarzędzie poradzi sobie z ciężkimi zaprawami w dużej ilości.

Dobrze wymieszana zaprawa murarska, gładź czy klej to podstawowy element solidnie wykonanych prac remontowo-budowlanych. To właśnie od jakości wymieszanego materiału w dużej mierze zależy ich końcowy efekt. Dla przykładu: źle wymieszana gładź będzie zawierała grudki i pęcherze powietrzne. Taka substancja rozprowadzona na ścianie czy suficie nie będzie wyglądała zbyt estetycznie. Wykorzystując odpowiednią mieszarkę i mieszadło, unikniemy tego typu problemów, a w konsekwencji wykonywania poprawek robót. Jak to często bywa, wiele prac można wykonać podstawowym sprzętem, jednak tylko zastosowanie profesjonalnych narzędzi daje gwarancję jakości i oszczędności czasu, a czas to przecież pieniądz. 

Rodzaj mieszadła powinien być dobrany do zaprawy, która jest przygotowywana. (Fot. Rubi)

Różnorodne konstrukcje mieszadeł

Zależnie od tego, co chcemy mieszać i jaki efekt chcemy uzyskać z wykorzystaniem mieszarki, konieczne będzie zastosowanie innego typu mieszadła. W ofercie firm zajmujących się produkcją mieszadeł mamy często całą gamę różnorodnych konstrukcji, dopasowanych do mieszania materiałów o różnej konsystencji. Dobrze dobrane mieszadło to nie tylko idealnie wymieszany materiał, ale też komfortowa praca, bez rozchlapywania mieszanki. Doświadczony fachowiec już po kształcie mieszadła jest w stanie powiedzieć, czy sprawdzi się ono do wymieszania danego rodzaju materiału. Aby ułatwić wybór odpowiedniej konstrukcji, często sami producenci podają, do jakich zastosowań najlepiej nadaje się dany model mieszadła.

Podstawowym kryterium, jakim należy się kierować przy wyborze mieszadła, jest jego przeznaczenie – rodzaj, a dokładniej konsystencja mieszanego materiału. Nie ma jednak uniwersalnego przepisu na to, jakie mieszadło będzie najlepsze do konkretnego zastosowania. Są natomiast pewne rodzaje mieszadeł sugerowane do różnego rodzaju materiałów. Inne mieszadło sprawdzi się podczas mieszania zaprawy murarskiej, a inne do mieszania farb czy gipsu. Przy wyborze odpowiedniego mieszadła istotne są też jego długość, średnica, kształt elementu mieszającego (śmigła), a nawet kierunek mieszania (decydują o tym układ i liczba wrzecion mieszadła).

Istnieje kilka rodzajów mieszadeł, oznaczonych literami alfabetu. Możemy wyróżnić:

• mieszadło typu A – charakteryzuje się krótkim zwojem taśmy. Dobrze sprawdzi się podczas mieszania różnego rodzaju farb (np. mineralnych czy akrylowych), bejc i innych materiałów płynnych. Często tego typu mieszadła są tak skonstruowane, że mieszany materiał przemieszczany jest ze środka z dołu i na boki do góry. Umożliwia to mieszanie bez efektu chlapania;
• mieszadło typu B – przeznaczone jest głównie do jastrychów i wylewek samopoziomujących. Znajduje zastosowanie głównie przy takich materiałach, przy których wymagany jest bardzo duży stopień rozdrobnienia;
• mieszadło typu C – cechuje je krótki zwój taśmy, ale dłuższy niż w wypadku typu A. Stosowane do mieszania sypkich materiałów budowlanych, np. klejów do glazury, tynków strukturalnych oraz zapraw murarskich. Konstrukcja w czasie mieszania kieruje substancję ze spodu naczynia w kierunku powierzchni;
• mieszadło typu D – wykorzystywane do mieszania sypkich materiałów budowlanych. Kierunek mieszania jest podobny jak w wypadku mieszadeł typu C – ze środka z góry i na boki w dół. Mieszadła typu D wyróżniają się stosunkowo długim zwojem taśmy;
• mieszadło typu E – przeznaczone przede wszystkim do mieszania gipsu i mas szpachlowych. Kielichowy kształt pozwala na dokładne wymieszanie tego typu materiałów. Solidny pierścień dolny zwiększa odporność konstrukcji na ścieranie, a tym samym wydłuża trwałość mieszadła. Kierunek mieszania na boki od głównej osi zapobiega powstawaniu pęcherzyków powietrza;
• mieszadło typu F – przeznaczone jest do mieszania dużych ilości sypkich materiałów budowlanych, np. klejów do glazury i dociepleń, tynków strukturalnych, a także zapraw murarskich. Wykorzystuje solidne łopatki mieszające o dużym przekroju oraz gruby pierścień dolny. Kierunek mieszania wokół osi mieszadła pozwala na dokładne wymieszanie sypkich materiałów;
• mieszadło uniwersalne – o krótkim zwoju drutu, przeznaczone do różnych mieszanin, zarówno płynnych, jak i sypkich materiałów budowlanych. Muszą być wykonane z grubego giętego drutu, który nie będzie wyginał się podczas mieszania. Kierunek mieszania ze środka z dołu i na boki do góry pozwala na wygodne mieszanie bez efektu chlapania.

Znaczenie ma nie tylko typ mieszadła, ale też jego rozmiar. Im większą ilość materiału będziemy chcieli mieszać, tym większe mieszadło należy zastosować, a mieszarka powinna mieć większą moc. Do mieszania zaleca się wykorzystać odpowiednich rozmiarów pojemnik, który będzie wypełniony materiałem mniej więcej w 2/3 jego pojemności. 

Do przygotowania zaprawy najlepiej użyć ręcznej mieszarki elektrycznej, która będzie wydajniejsza niż tradycyjna wiertarka i wygodniejsza w użyciu. (Fot. Tryton)

Z jakiego materiału?

Oprócz kształtu mieszadła istotny jest rodzaj materiału, z jakiego zostało ono wykonane. Dobrej jakości mieszadło zapewni długotrwałe użytkowanie. Najlepiej, jeśli mamy do czynienia z mieszadłem z kwasoodpornej stali nierdzewnej. Zwykła stal może łatwo ulegać korozji przy intensywnym jej użytkowaniu. Niektóre mieszadła wykonywane są z włókna węglowego i pokryte warstwą o właściwościach podobnych do teflonu, która nie tylko gwarantuje trwałość konstrukcji, ale też ułatwia czyszczenie, ponieważ mieszanina nie przywiera do mieszadła. Konstrukcja mieszadła może być też lakierowana proszkowo, co zapewni mu gładkość i wpływa na jakość mieszania. 

Mocowanie mieszadła w mieszarce

Mieszadło musi mieć właściwą końcówkę mocującą, aby możliwa była jego współpraca z odpowiednim modelem mieszarki. Mieszadła mają często dość uniwersalne systemy mocowania, które pozwalają na zastosowanie ich w różnego typu urządzeniach, nie tylko klasycznych mieszarkach, ale również np. wiertarkach czy młotowiertarkach SDS+.

Popularnym złączem w wypadku mieszadeł jest gwint typu M14. W niektórych modelach stosowane są sześciokątne mocowania typu HEX. Ciekawym rozwiązaniem w mieszarkach jest złącze Hexafix, stosowane przez firmę Collomix, specjalizującą się w produkcji tego typu narzędzi remontowo-budowlanych. Złącze to pozwala na szybką i łatwą wymianę mieszadeł bez użycia dodatkowych narzędzi. Dostępny jest też specjalny adapter, który umożliwia zastosowanie mieszadła z Hexafixem do mieszarki z popularnym złączem typu M14. Firma Rubi oferuje gamę mieszadeł z systemem Fast-In. Dzięki niemu możliwa jest szybka wymiana osprzętu roboczego bez użycia narzędzi. 

Rodzaje mieszadeł budowlanych

Czym napędzić mieszadło?

Oczywiście, oprócz mieszadła niezbędny jest jego odpowiedni napęd. W tym celu bardzo często wykorzystywane są wiertarki, jednak dla profesjonalisty szybko niezbędnym dodatkiem może okazać się mieszarka elektryczna. Przede wszystkim użytkowana w ten sposób wiertarka może zostać uszkodzona. Oprócz tego jej wydajność może być za mała do przygotowania np. betonu czy innych ciężkich zapraw. Wiertarki oferują dużą prędkość obrotową, która jest przydatna w wykonywaniu otworów. Jednak w trakcie mieszania gęstych roztworów ważny jest także duży moment obrotowy.

Na co więc zawracać uwagę, wybierając odpowiednią ręczną mieszarkę elektryczną? Znaczenie ma oczywiście moc silnika elektrycznego. Na rynku znajdziemy zarówno urządzenia o mocy poniżej 1000 W, jak i mocniejsze, nawet 1600 – 1800 W. Zazwyczaj większa moc pozwoli na osiągnięcie większej wydajności, dlatego takie mieszarki należy wybierać np. do zapraw cementowych czy żywic. Pozwoli to na uzyskanie jednolitej struktury materiału. Od mocy zależy także kilka innych parametrów, takich jak średnica mieszadła czy ilość wyrabianego materiału. W urządzeniach z silnikami do 1200 W zaleca się zazwyczaj stosowanie mieszadeł o średnicy 120 mm, podczas gdy dla 1800 W będzie to nawet 180 mm. Ilość wyrabianego jednorazowo materiału może określać w specyfikacji producent. W wypadku modeli UT1200 i UT1600 marki Makita jest to odpowiednio 30 oraz 80 kg. Dodatkowo niektóre mieszarki umożliwiają nie tylko obracanie mieszadła, ale też poruszanie nim w górę i w dół, co jeszcze bardziej ułatwia i usprawnia proces przygotowywania zaprawy. Oczywiście, należy pamiętać, że mieszadła o większej mocy są cięższe.

Niezaprzeczalną zaletą mieszarki jest także większy komfort pracy. Urządzenia są wyposażone w płynną regulację obrotów oraz w niektórych modelach dwubiegową przekładnię. Dzięki temu w trakcie pracy można łatwo dopasować prędkość obrotową do materiału, nad którym pracujemy. Wystarczy odpowiednio wcisnąć spust włącznika. Z kolei np. takie funkcje jak łagodny rozruch zapobiegają chlapaniu materiałów. Z racji konstrukcji obsługa mieszarki jest również znacznie wygodniejsza. Ma ona podwójny uchwyt, bardzo często zabezpieczony materiałem antypoślizgowym. Dlatego nawet podczas pracy z gęstymi materiałami zapewnia stabilność. W kwestii ergonomii dużym udogodnieniem będzie regulacja wysokości uchwytu, łatwo więc dopasujemy jego pozycję do wzrostu operatora. Sprzęt może być również wyposażony w zabezpieczenie przed upadkiem, które uchroni go przed uszkodzeniem.

Ciekawą propozycję do pracy z materiałami o dużej gęstości stanowią mieszarki z systemem podwójnych mieszadeł. Świetnie radzą sobie np. z przygotowaniem zapraw cementowych, również w większej ilości. Zazwyczaj są jednak większe i cięższe niż mieszarki obsługujące pojedyncze mieszadło. 

Zaprawę można przygotować w specjalnie do tego przeznaczonych kastrach czy wiadrach budowlanych. (Fot. Makita)

Mieszarki bezprzewodowe

To ciekawy i rozwojowy segment rynku. Producenci coraz częściej prezentują mieszarki, które są zasilane akumulatorem. Zazwyczaj jest on umieszczony w górnej części maszyny, więc jest ona bardzo dobrze wyważona. Podstawowe parametry, takie jak średnica mieszadła czy prędkość obrotowa, nie różnią się zbytnio względem urządzeń sieciowych. Zaleta wykorzystania maszyn akumulatorowych to przede wszystkim swoboda pracy. Operator nie jest uzależniony od dostępu do zasilania sieciowego. Dzięki temu pracować można praktycznie wszędzie. Akumulator zazwyczaj jest chroniony przed zachlapaniem mieszanym materiałem. Urządzenia akumulatorowe, ze względu na możliwość wykorzystania niemal wszędzie, są także często zabezpieczane przed dostępem wilgoci czy pyłu. Najnowocześniejsze mieszarki akumulatorowe wykorzystują bezszczotkowe silniki elektryczne. Są one bardziej efektywne energetycznie oraz mniejsze i trwalsze. 

Wiertarkomieszarka – czym się wyróżnia?

Jeśli poszukujemy urządzenia wielofunkcyjnego, ciekawym wyborem mogą być wiertarkomieszarki. Zazwyczaj dysponują one mniejszą mocą niż tradycyjne mieszarki oraz nie są w stanie wyrabiać tak dużych ilości materiałów jednorazowo. Wyposażone są w funkcję lewych i prawych obrotów oraz mają dodatkowe uchwyty. Uchwyt prosty pozawala na wykorzystanie sprzętu jako mieszarki, z kolei umieszczony na tyle obudowy obracany uchwyt zamknięty umożliwia wiercenie w dogodnej pozycji w drewnie lub stali. Jako że są rekomendowane jako mieszarki, mają także funkcję regulacji prędkości obrotowej. 

Kastry i wiadra

Skoro wiemy już, czym wyrabiać zaprawy, to warto wiedzieć także w czym. Do przygotowywania zaprawy wykorzystywane są zazwyczaj kastry. Ich pojemność jest duża i wynosi nawet 90 l. Mają okrągły lub prostokątny kształt. Te pierwsze dobrze spiszą się z wykorzystaniem mieszadeł mechanicznych. Dawniej były wykonywane z drewna, a obecnie z tworzyw sztucznych. Dno jest płaskie, a na bokach znajdują się uchwyty. Ścianki są gładkie, dzięki czemu nie przywiera do nich zaprawa. Do wyrabiania mniejszej ilości zaprawy wykorzystać można wiadra budowlane. Mają pojemność do nawet 40 l oraz wygodny uchwyt, który ułatwia przenoszenie. Mogą być także wyposażone w lejek. 

Mieszanie bez ograniczeń – Rubimix E-10 Energy

Fot. Rubi

Także w segmencie mieszarek urządzenia akumulatorowe cieszą się coraz większą popularnością ze względu na niezrównaną swobodę pracy, bezpieczeństwo i łatwość transportu. Przykładem jest mieszarka Rubimix E-10 Energy, zasilana akumulatorami o napięciu 18 V. To idealne rozwiązanie do mieszania klejów cementowych, żywic, farb i innych materiałów budowlanych. Bezszczotkowy silnik jest nie tylko wydajny i energooszczędny, ale również nie wymaga konserwacji. W zestawie znajdziemy akumulator o pojemności 5 Ah, który pozwoli przygotować nawet 90 l kleju ceramicznego. Jego ładowanie przy pomocy ładowarki 3A Energy trwa tylko 90 min. Stan naładowania akumulatora wskazują diody LED. Podwójna rękojeść z uchwytem bimaterialnym zapewnia użytkownikowi większą ergonomię i komfort, a jego geometria ułatwia lepszą kontrolę i stabilność narzędzia podczas mieszania.

Mechaniczna zmiana skrzyni biegów umożliwia pracę w dwóch zakresach prędkości roboczej, które są łatwo kontrolowane za pomocą przycisku progresywnego.

Aby zwiększyć bezpieczeństwo mieszarki i zapobiec niezamierzonemu uruchomieniu, Rubimix E-10 Energy na uchwycie ma blokadę bezpieczeństwa. Mieszarka zawiera w standardzie system szybkiego łączenia Fast-In, zastrzeżony wyłącznie dla Rubi. Ułatwia on operatorowi sprawny montaż i demontaż mieszadła bez użycia jakichkolwiek narzędzi. Pozwala to na jeszcze wygodniejszy transport i łatwiejszą konserwację zestawu.