Tryton TOR201P pilarka spalinowa, z silnikiem dwusuwowym, z bocznym napinaniem łańcucha i pyłoszczelnymi przełącznikami. (Fot. Tryton)

Podstawowe parametry

Charakterystycznym atrybutem pilarek łańcuchowych jest bardzo duża wydajność przy jednoczesnej znacznej długości cięcia. Taki zespół cech umożliwia szybkie cięcie grubych elementów i stosowanie ich do cięcia drewna opałowego, przycinania grubych belek, ścinania drzew i gałęzi. Ale nie tylko. Piły łańcuchowe wykorzystywane są także w sztuce – np. przez artystów rzeźbiarzy pracujących nie tylko w drewnie, ale także dość oryginalnych materiałach, jak np. lód. Wybierając pilarkę, należy więc zwrócić uwagę na:

• pojemność silnika – podaje się w centymetrach sześciennych (cm3). To parametr dotyczący tylko pilarek łańcuchowych z napędem spalinowym. Im większa pojemność silnika, tym większa moc, masa i możliwość zamontowania dłuższej prowadnicy. Najmniejsze piły mają pojemność silnika 25–30 cm3. Większe, bardziej uniwersalne – do prac w lesie i wokół domu – ok. 50 cm3. Najmocniejsze, profesjonalne pilarki do cięcia drzew o dużej średnicy pnia mają pojemność 100–125 cm3. Warto pamiętać, że im większa pojemność, tym więcej paliwa zużywa pilarka podczas pracy;
• moc – w odniesieniu do pilarek z napędem spalinowym parametr ten podawany jest kilowatach (kW) lub koniach mechanicznych (KM). Jeden kilowat to ok. 1,4 KM. Moc narzędzi z napędem elektrycznym mierzona jest w watach (W). Do prac wokół domu – przycinania niewielkich drzew i cięcia gałęzi wystarczą pilarki spalinowe o mocy 1,5 KM lub elektryczne o mocy 1200 W. Do trudniejszych i intensywniejszych zadań, np. przygotowania sporej ilości drewna opalowego, lepiej wybrać pilarkę spalinową o mocy 2,5 KM lub elektryczną o mocy 2000 W. Dla porównania: profesjonalne pilarki spalinowe stosowane do prac leśnych, w rolnictwie i ogrodnictwie, a także przez strażaków i ratowników podczas usuwania skutków katastrof naturalnych dysponują mocą od 3,5 do prawie 9 KM;
• długość prowadnicy – długość prowadnicy jest ściśle związana z mocą pilarki: im większa moc maszyny, tym dłuższą prowadnicę można w niej zastosować. Na rynku dostępne są prowadnice o długości od 30 do ponad 100 cm. Do użytku amatorskiego, prac wokół domu i w ogrodzie wystarczy piła z prowadnicą o długości ok. 30–35 cm. Jeśli piła ma służyć również do pracy w lesie, należy wybrać taką o długości prowadnicy 35–40 cm. Najmocniejsze piły, używane przez drwali, mają prowadnice o długości ponad 100 cm.
• poziom hałasu – to parametr mający wpływ na komfort pracy operatora, a także na środowisko go otaczające. Nie da się bowiem ukryć, że pilarki, nawet te elektryczne, nie pracują bezgłośnie. Najcichsze są oczywiście pilarki elektryczne – emitują one podczas pracy hałas na poziomie 90–100 dB. Narzędzia spalinowe są bardzo głośne, generują hałas o natężeniu 110–120 dB. Należy zadbać także o odpowiednia ochronę uszu operatora;
• masa – im lżejsza jest pilarka, tym łatwiej nią operować. Najlżejsze piły elektryczne przystosowane do przycinania niewielkich drzewek ważą ok. 3 kg. Masa pił spalinowych oscyluje w granicach 4–6 kg. Największe i najmocniejsze urządzenia profesjonalne mogą ważyć nawet 10 kg bez prowadnicy.

MAKITA DUC122RTE; HIKOKI CS33EB WEZ; KÄRCHER CNS 36-35 Battery

Rozwiązania i funkcje

W nowoczesnych pilarkach łańcuchowych producenci stosują wiele rozwiązań zwiększających wygodę i bezpieczeństwo pracy:

Naprężenie łańcucha

Do prawidłowej pracy pilarki łańcuchowej wymagane jest odpowiednie naprężenie łańcucha. Zęby tnące zbyt luźnej piły nie utrzymują właściwego położenia, co w konsekwencji wymaga stosowania większych sił posuwu, a także zwiększa tarcie ogniw piły o prowadnicę, zwłaszcza przy częściowo zużytym rowku prowadnicy. W przypadkach ekstremalnych zbyt lużny łańcuch może spaść z prowadnicy i skaleczyć operatora. Każdy nowy łańcuch rozciąga się nieco podczas pierwszego użycia, więc należy kontrolować jego naprężenie. W nowoczesnych pilarkach stosuje się specjalne pokrętło, za pomocą którego można szybko ustawić właściwe napięcie łańcucha.

Minimalizacja drgań

Renomowani producenci pił wprowadzają konstrukcje, w których uchwyty nie są połączone z silnikiem, co zmniejsza poziom drgań. Drgania niweluje też system amortyzacji, na którym umocowane są uchwyty pilarki, a także zastosowanie na nich wykładziny antywibracyjnej.

Oczyszczanie powietrza

Pilarki wyposażane są w filtry oraz systemy cyrkulacji powietrza, dzięki którym jest ono oczyszczane, co zwiększa odporność na pył i wilgoć.

HIKOKI CS3635DB W4Z; STIGA SPS 700 AE; TRYTON TOC40203

Wskaźniki poziomu paliwa i oleju

Przeźroczysta podziałka poziomu paliwa ułatwia kontrolę poziomu paliwa w zbiorniku w pilarkach spalinowych, a okienko w zbiorniku oleju ułatwia kontrolę smarowania piły.

Tryb Turbo

Wbudowany, elektronicznie sterowany tryb „Turbo” pozwala na tymczasowe zwiększenie mocy o dodatkowe 0.3 KM (Makita).

Długi kabel zasilający

W pilarkach z napędem elektrycznym istotna jest odpowiednia długość kabla, gdyż od tego zależy zasięg pracy. Aby umożliwić wygodną pracę, pilarka powinna być wyposażona w kabel o długości co najmniej 4–5 m.

Bezpieczeństwo pracy

Pilarki łańcuchowe uważane są nie bez powodu za narzędzia bardzo niebezpieczne. Posługiwać się nimi należy umiejętnie, zgodnie z zaleceniami producenta i zasadami BHP. Aby zminimalizować ryzyko wypadku, wyposażone są także w elementy, które służą bezpieczeństwu pracy maszyną. Należą do nich osłony ręki, przednia (hamulec piły łańcuchowej) i tylna, uchwyty przedni i tylny, osłona prowadnicy i piły łańcuchowej (używana podczas transportu pilarki), chwytacz piły łańcuchowej, oporowy zderzak zębaty (ostroga) i elementy włączająco-wyłączające. Przede wszystkim pilarkę zawsze należy trzymać oburącz i nie należy ciąć na wysokości powyżej barków. Z pilarek nie należy również korzystać na drabinie czy innym podłożu, które nie jest stabilne.