Płyty CD, DVD i Blu-ray oraz formaty plików

Odtwarzacze Blu-ray i DVD mogą obsługiwać wiele rodzajów płyt, nie tylko DVD i Blu-ray, oraz różne formaty wideo i audio. Jakość obrazu i dźwięku zależna będzie także od parametrów odtwarzacza DVD lub Blu-ray.

Przed zakupem odtwarzacza DVD lub Blu-ray warto sprawdzić, jakie może odtwarzać rodzaje płyt, a co ważniejsze, formaty plików, jakie mogą być na nich zapisane. Im jest ich więcej, tym urządzenie jest bardziej uniwersalne.

Płyta Blu-ray ma pojemność 25 GB dla płyt z zapisem jednostronnym i 50 GB dla płyt dwustronnych. Taka pojemność umożliwia zapis 2,5-godzinnego filmu o rozdzielczości HD (1920 × 1080 pikseli). W planach są płyty o pojemności 66 GB i 100 GB, które umożliwią zapis filmu Ultra HD. Poniżej zamieszczono krótkie charakterystyki rodzajów płyt.

BD-ROM – płyta Blu-ray tylko do odczytu, przeznaczona do dystrybucji filmów HD komercyjnych (BD-Video), gier i oprogramowania.

BD-RE – płyta BD (Blu-ray Disc Rewritable) do wielokrotnego zapisu.

BD-R – płyta BD do jednokrotnego zapisu, nagrywana za pomocą nagrywarki komputerowej zgodnej ze standardem Blu-ray.

BD-3D – format płyt BD, który umożliwia zapis obrazu trójwymiarowego (3D) zamiast dwuwymiarowego (2D). Standard opiera się na kodeku Multiview Video Coding, który jest rozszerzeniem AVC będącym częścią dotychczasowego standardu. Płyty nagrane jako Blu-ray 3D są zgodne z odtwarzaczami starszego typu i mogą być na nich odtworzone – oczywiście w wersji 2D. Starsze urządzenia można uaktualnić oprogramowaniem do obsługi nowego standardu, ale pod warunkiem, że będą dysponowały procesorem o dostatecznej mocy obliczeniowej.

DVD-Video – płyta DVD tylko do odczytu, przeznaczona do dystrybucji filmów komercyjnych. W wypadku płyt dwuwarstwowych DL (Dual Layer) podczas przełączania z jednej warstwy na drugą mogą wystąpić chwilowe zakłócenia obrazu i dźwięku. Nie jest to objawem usterki urządzenia.

DVD-RAM/ROM – płyta do wielokrotnego zapisu (ROM – tylko do odczytu), nagrana przy użyciu nagrywarek Panasonika i głównie odtwarzana przez urządzenia Panasonica i LG.

DVD-R/RW – płyty DVD do jednokrotnego (-R) i wielokrotnego (-RW) zapisu za pomocą nagrywarek DVD. Część odtwarzaczy BD nie odtwarza płyt DVD-RW zapisywanych w trybie VR.

DVD+R/RW – płyty DVD do jednokrotnego (+R) i wielokrotnego (+RW) zapisu za pomocą nagrywarek DVD.

VCD (Video Compact Disc) – to pierwszy standard zapisu filmów (MPEG-1) z dźwiękiem na płytach CD o czasie trwania do 80 minut z jakością porównywalną do kasety VHS.

SVCD (Super Video Compact Disc) – sygnał wizyjny jest zapisywany w standardzie MPEG-2. Jakość obrazu porównywalna jest z zapisem S-Video, a czas zapisu wynosi do 60 minut.

CD Audio – płyty CD muzyczne do komercyjnej dystrybucji muzyki.

CD-R/RW – płyty CD do jedno- i wielokrotnego zapisu audio. Należy używać płyt CD-R/RW o pojemności 700 MB (80 minut) – płyty o pojemności 800 MB (90 minut) mogą się nie odtwarzać. Sesja nagrywania CD-R/RW powinna być zamknięta.

Super Audio CD (SACD) – jest powszechnie uznanym formatem muzycznym, który gwarantuje naturalny, najlepszej jakości dźwięk. Format SACD bazuje na technice Direct Stream Digital (DSD), która używa 1-bitowej modulacji delta-sigma oraz częstotliwości próbkowania 28 224 MHz (64 × 44,1 kHz), czyli 64 razy większej niż w formacie PCM (Pulse Code Modulation) w CD. Dzięki temu format SACD oferuje zakres częstotliwości do 100 kHz i zakres dynamiczny wynoszący 120 dB. Format umożliwia zapis na płycie 6 kanałów dźwiękowych. Występują płyty SACD dwuwarstwowe z możliwością odtwarzania w odtwarzaczu CD lub SACD i jednowarstwowe. Płyty są odtwarzane przez odtwarzacze z najwyższej półki.

DVD-Audio – format zapisu sygnału monofonicznego, stereofonicznego, a także przestrzennego 5.1 z różnymi częstotliwościami próbkowania dźwięku od 44,1 kHz do 192 kHz oraz różną rozdzielczością bitową (16, 20 lub 24 bity). W wypadku największej częstotliwości próbkowania uzyskuje się znacznie lepszą jakość dźwięku.

Formaty plików na płytach i nośnikach zewnętrznych

Dobry odtwarzacz DVD lub Blu-ray oprócz wielu rodzajów płyt powinien odtwarzać różne rodzaje plików audio i wideo, które mogą być zapisywane na płytach VCD, DVD oraz BD lub odczytywane z zewnętrznych pamięci USB przy użyciu różnych kodeków. Kodeki, nazywane także kontenerami, służą do kompresji strumieni audio-wideo. Producenci odtwarzaczy Blu-ray i DVD, biorąc pod uwagę popularność różnych kodeków, instalują w odtwarzaczach różne dekodery, aby urządzenia były jak najbardziej uniwersalne. Do kodowania filmów na płytach kompaktowych są stosowane różne standardy. Filmy sprzedawane na płytach VCD są kodowane w formacie MPEG-1, SVCD i DVD w formacie MPEG-2, a na płytach Blu-ray stosowane są formaty MPEG-2, MPEG-4 AVC lub WMV9HD (VC-1).

Płyty BD Mastered in 4K

Firma Sony opracowała filmy na płytach Blu-ray – Mastered in 4K, które nie mają pełnej rozdzielczości Ultra HD, ale są przetworzone tak, aby obraz był jak najlepiej odtwarzany na ekranach Ultra HD. Są to filmy zrealizowane kamerami Ultra HD lub analogowymi, przeskalowane do rozdzielczości Full HD, ale znacznie większym bitrate՚em, o większej skali i głębi kolorów.

Popularne kodeki

Najpopularniejsze kodeki wideo do zapisywania filmów to: AVCHD, DivX, DivX HD, DivX Plus HD, Xvid, H.264, MPEG-4, Motion JPEG, MPEG-2, MPEG, Windows Media Video v9. Dzięki dekoderom wbudowanym w odtwarzacz mogą być odtwarzane pliki wideo z następującymi rozszerzeniami: AVI (*.avi), MKV (*.mkv), ASF (*.asf), MP4 (*.mp4), 3GPP (*.3gpp), VRO (*.vro), VOB (*.vob), PS (*.mpg, *.mpeg), TS (*.ts, *.tp, *.trp), JPEG (*.jpg).

Najpopularniejsze formaty audio to: MP3, WMA, PCM/WAV. Warto pamiętać, że źródłem filmów, zdjęć i muzyki nie musi być płyta kompaktowa, wiele odtwarzaczy i nagrywarek DVD ma czytnik kart SD i wejście USB do dołączenia pamięci typu flash. Z kart pamięci SD odtwarzane są najczęściej filmy i zdjęcia z aparatów fotograficznych w formatach AVCHD, JPEG i MPEG-2, a z pamięci USB filmy DivX, DivX HD, DivX Plus HD oraz pliki MP3 i JPEG.

Kody regionów DVD-Video

Region DVD lub też kod regionu to kod maszynowy przypisany czytnikom DVD i płytom DVD-Video w zależności od strefy ekonomicznej. Regionalizacja płyt i czytników wideo jest swego rodzaju zabezpieczeniem przed piractwem, a przede wszystkim blokadą przed niekontrolowanym handlem filmami (importem tanich filmów z innych krajów). Komercyjne aspekty zmuszają użytkowników do zakupu płyt w jednym regionie, zgodnie z kodem regionalizacji odtwarzacza.

UWAGA! Numer regionu jest podany na tylnym panelu urządzenia i na płycie.

Odtwarzacze DVD podzielono na 6 regionów oznaczanych cyframi:

1 – Stany Zjednoczone, terytoria Stanów Zjednoczonych oraz Kanada;

2 – Europa, Japonia, Bliski Wschód, Egipt, Afryka Płd., Grenlandia;

3 – Tajwan, Korea, Filipiny, Indonezja, Hongkong;

4 – Meksyk, Ameryka Płd. i Środkowa, Australia, Nowa Zelandia, wyspy Pacyfiku, Karaiby;

5 – Rosja, Europa Wsch., Indie, większość Afryki, Korea Płn., Mongolia;

6 – Chiny.

Kody regionów Blu-ray

W wypadku odtwarzaczy Blu-ray wyznaczono 3 regiony oznaczane literami:

A – Ameryka Północna, Ameryka Środkowa, Ameryka Południowa, Korea, Japonia, Tajwan, Hongkong oraz Azja Południowo-Wschodnia;

B – Europa, Grenlandia, terytoria francuskie, Bliski Wschód, Afryka, Australia i Nowa Zelandia;

C – Indie, Chiny, Rosja, Azja Środkowa i Południowa.