Właściwości pary

Użycie pary wodnej to najprostszy, efektywny i w większości wypadków pozbawiony środków chemicznych sposób na usuwanie zabrudzeń. Oczywiście, usuwanie tych najcięższych musi być wspomagane nowoczesnymi środkami. Tym niemniej para jest niezwykle wszechstronna, a jej właściwości odkryto już w starożytności. To właśnie słynnemu Archimedesowi – twórcy podstawowego prawa określającego siłę wyporu przypisuje się wynalezienie pierwszego na świecie… działka parowego! W przeprowadzanych po latach rekonstrukcjach pozwoliło ono wyrzucić gliniany pocisk o masie 6 kg na odległość 150 m.

Moc i siła pary

O tym, jak wielkie możliwości drzemią w parze, człowiek przekonał się w epoce przemysłowej. Bez niej nie byłoby tak dynamicznego rozwoju obecnej cywilizacji. Po dziś dzień sprężona i poddana ciśnieniu czyni cuda.

Nie mniejszą rolę ma ona w odniesieniu do sprzętów AGD. Pierwszym z ważnych wynalazków był szybkowar Denisa Papina, w którym para wodna odpowiadała za przygotowanie potraw pod dużym ciśnieniem. Zresztą do dziś w samej konstrukcji niewiele się zmieniło. Oczywiście, początkowe konstrukcje wybuchały i należało wtedy rozbudować sprzęt o dodatkowe elementy, w tym wypadku – zawór bezpieczeństwa, który z czasem, obok grubego dna, stał się najważniejszą częścią naczynia. Para wodna, w zależności od stopnia sprężenia i wysycenia (potocznie wilgotności), może być użyta do czyszczenia, gotowania, przygotowywania napojów, rozprostowywania materiałów, a także do nawilżania powietrza. Znajdziemy ją także w segmencie pralnictwa, w tym pralek i suszarek, a także w urządzeniach do stylizacji włosów – głównie w prostownicach parowych, w których odgrywa rolę ochronną dla włosów.

Gotujemy z parą

Choć w naszym poradniku skupiamy się na czyszczeniu parą, to jednak nie sposób przejść obok możliwości, jakie daje ona w nowoczesnym gospodarstwie domowym.

W kuchni coraz chętniej para wodna wykorzystywana jest w piekarnikach, jako funkcja wspomagająca czyszczenie. Oprócz klasycznego usuwania zabrudzeń producenci stworzyli szereg rozwiązań, które odpowiadają za usunięcie zanieczyszczeń. Dlatego oprócz pirolizy czy katalizy jednym z nich jest zastosowanie programu czyszczenia parowego. Urządzenia tego typu mają specjalny zbiornik na wodę lub po prostu wgłębienie w dnie komory, które należy napełnić wodą, a następnie uruchomić program. Pod wpływem wysokiej temperatury wytwarzana jest para, pod której wpływem zaschnięty tłuszcz czy pozostałości po pieczeniu rozmiękają. Dzięki temu dużo łatwiej jest je usunąć przy użyciu zwykłej szmatki.

Dodajmy, że para wodna nie tylko czyści, ale też wspomaga pieczenie i sprawia, że potrawy są bardzo soczyste (najlepszy efekt widoczny jest przy pieczeniu drobiu oraz pieczywa, w których skórka jest przypieczona dzięki grzałce, a w środku produkt jest soczysty i mokry). Urządzenie ze zbiornikiem na wodę podgrzewa ją, a wytwornica wtłacza parę do komory. Sprzęty tego typu pojawiły się na rynku stosunkowo niedawno i ciągle odkrywane są przez konsumentów. Jednak sama technika pieczenia parowego znana jest od lat – kucharze wkładali do tradycyjnego pieca brytfannę wypełnioną wodą lub umieszczali produkty w kąpieli wodnej, co dawało podobne rezultaty.

Nawilżanie powietrza

Para wodna pozwala także na nawilżanie powietrza. Zbyt suche powietrze powoduje, że nie tylko ciężej się oddycha czy śpi, ale i z łatwością unoszą się w nim cząstki kurzu, roztoczy i różnego rodzaju alergenów. Wiele osób silnie odczuwa spadek wilgotności, gdyż obecność w powietrzu różnych ciał obcych powoduje kaszel, katar, duszności, które są przyczyną częstych infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych. Jeśli więc w mieszkaniu borykamy się z suchością powietrza, można użyć tradycyjnej metody – np. zbiornika z wodą (bardziej popularną metodą jest zawieszenie go na kaloryferze), a także metody nieco ulepszonej – tj. zastosowania nawilżacza parowego lub ultradźwiękowego.

Co więcej, podobny efekt widoczny jest także w chłodnictwie, tj. w chłodziarkach. Dokładniej w pojemnikach, w których przechowujemy warzywa i owoce. Aby miały one optymalne warunki i były świeże przez dłuższy czas, musimy zapewnić im, obok niskiej temperatury, optymalny poziom wilgoci, na poziomie ok. 95 proc. Ten jest również niewiarygodnie ważny w leżakowaniu wina. Wilgotny korek lepiej „oddycha” i dotlenia ten trunek.

Prasowanie z użyciem pary wodnej

W żelazkach para wodna sprawnie wygładza tkaniny, niweluje zagniecenia, a także odświeża i neutralizuje nieprzyjemny zapach. Mimo że na rynku dostępne są klasyczne modele bez wykorzystania pary, to atrakcyjność żelazek parowych sprawiła, że obecnie jest ich już dosłownie kilka. Górują za to modele parowe, pozwalające na prasowanie na mokro i sucho. Obok klasycznych żelazek parowych dostępne są modele z wbudowaną wytwornicą pary. Zintegrowany z żelazkiem generator pary sprawia, że jest ona wytwarzana pod równomiernym, stałym ciśnieniem. Dzięki temu możemy używać sprzętów nawet w pionie, co jest chętnie używane do wygładzania ubrań na wieszakach, a także wiszących zasłon i firan. Najwyższą formą prasowania z użyciem pary są stacje pary, a więc żelazka z zewnętrznym generatorem, maglownice oraz żelazka systemowe, które możemy wpiąć do parownicy. To niezwykle wszechstronne i praktyczne rozwiązanie pozwala nie tylko na czyszczenie i sprzątanie, ale i prasowanie! I to z wykorzystaniem najlepszych parametrów fizycznych (ciśnienie, temperatura, stabilne podawanie pary).

Czyścimy parą

W prezentowanych w tym magazynie urządzeniach do czyszczenia różnych powierzchni parą stosuje się w większości wypadków suchą parę, która pod ciśnieniem jest rozprowadzana za pomocą specjalnych dysz. Niski stopień wilgotności sprawia, że czyszczone powierzchnie nie są moczone, jak podczas sprzątania za pomocą klasycznego mopa czy innych urządzeń sprzątających na mokro. To obok efektywności i skuteczności znacznie wyróżnia tę grupę urządzeń i przy okazji sprawia, że nie trzeba czekać na wyschnięcie czyszczonych powierzchni, co dodatkowo oznacza znaczne oszczędności czasu.

Bardzo ważnym aspektem jest fakt, że gorąca para ma duże właściwości dezynfekujące. Zarówno za pomocą parownicy lub mopa parowego można usunąć nawet 99,95 proc. bakterii i zarazków najczęściej występujących w naszych domach.

Zastosowanie pary w AGD

W piekarnikach czy kuchenkach mikrofalowych coraz częściej spotyka się funkcje parowe, które dzięki zintegrowanym pojemnikom na wodę usprawniają pieczenie i sprawiają, że potrawa jest w środku soczysta, a na zewnątrz chrupka (jeśli zastosujemy dodatkowo grzałkę).

Przez to, że zbyt suche powietrze doskwiera w wielu domach na rynku znaleźć można nawilżacze parowe lub ultradźwiękowe. Wykorzystują one delikatną mgiełkę, które wyrównują poziom wody w powietrzu i nawilżają je do odpowiedniego poziomu (40–60 proc.).

W pralkach czy suszarkach do ubrań można spotkać programy parowe. Odświeżają odzież i zmniejszają zagniecenia. Ponadto wykorzystywana jest także w piekarnikach czy mikrofalówkach.

W prostownicach czy suszarkolokówkach coraz częściej stosuje się funkcję pary. Urządzenia te wyposażone są w niewielkie zbiorniczki na wodę, dzięki którym wytwarzana jest gorąca para. Jej zadanie polega głównie na rozprostowywaniu mocno skręconych loków, odpowiednim nawilżeniu pasm, a także utrzymaniu ich w dobrej kondycji.

Jaki jest optymalny poziom wody w powietrzu (w proc.)?

Do przechowywania owoców i warzyw: 90–100 proc. (w zależności od przechowywanych produktów).
W pomieszczeniu mieszkalnym: 40–60 proc.
Do przechowywania wina: 65–80 proc.
W saunie fińskiej: 25–40 proc.