ELICA

Artystyczna instalacja „Inhalatorium” na 20-lecie Elica Group Polska

Artystyczna instalacja „Inhalatorium” na 20-lecie Elica Group Polska

Elica, czołowy w Europie i jeden z największych i zarazem najbardziej innowacyjnych producentów okapów na świecie, obchodzi w tym roku jubileusz polskiego oddziału. Z tej okazji w zakładach Elica w Jelczu-Laskowicach odsłonięto „Inhalatorium” – wyjątkową instalację w stylu site-specific autorstwa Cezarego Poniatowskiego, laureata 23. edycji „Premio Ermanno Casoli”.

Projekt został zrealizowany we współpracy z pracownikami firmy i wpisuje się w misję Fondazione Ermanno Casoli która od lat promuje dialog między światem sztuki a przemysłem. Instalacja stanowi artystyczne wypełnienie przestrzeni zakładu i jednocześnie jest refleksją nad oddechem – zarówno w sensie fizjologicznym, jak i społecznym czy technicznym. Kuratorami projektu zostali Jakub Gawkowski i Marcello Smarrelli.

Wspólne dzieło uznanych artystów oraz pracowników Elica Group Polska

„Inhalatorium” to instalacja na dużą skalę, składająca się z kilku metalowych elementów rzeźbiarskich, stworzona w aktywnej współpracy z pracownikami firmy Elica – zgodnie z tradycją „Premio Ermanno Casoli”, której głównym celem jest promowanie dialogu między sztuką a biznesem. Dzieło zostało zaprojektowane na tarasie zakładu, z widokiem na linie produkcyjne. Stanowi zarówno artystyczną interwencję, jak i wspólną przestrzeń społeczną i przekształcając to miejsce w surrealną, hybrydową przestrzeń.

Podczas uroczystego otwarcia, Francesco Casoli, prezes Eliki, podkreślił: Jesteśmy dumni, że „Premio Ermanno Casoli” przyjmuje materialną formę w Elica Group Polska właśnie w roku jej 20-lecia. Zaangażowanie naszych pracowników w proces twórczy artysty jest zawsze niezwykle inspirujące i potwierdza, jak ważne jest otwieranie naszych miejsc pracy na dialog i wyobraźnię za pośrednictwem uniwersalnego języka współczesnej sztuki. Zwłaszcza teraz, gdy pasja i kreatywna wizja są tak ważne dla firmy zorientowanej na przyszłość, jaką jest Elica.

Cezary Poniatowski znany jest z przekształcania codziennych przedmiotów i materiałów w rzeźbiarskie kompozycje, czerpiące z historii, emocji i pamięci zakorzenionych w kulturze materialnej. W „Inhalatorium” pracuje bezpośrednio z materiałami pochodzącymi z zakładu, rytmem produkcji przemysłowej oraz z ludźmi codziennie korzystającymi z tej przestrzeni.

Jakub Gawkowski, współkurator projektu, zaznaczył: W „Inhalatorium” Poniatowski kontynuuje swoje długoletnie zainteresowanie instalacjami reagującymi na miejsce. Projekt łączy fizyczne cechy przestrzeni z jego charakterystyczną estetyką – opartą na przemysłowych materiałach i języku wizualnym pełnym dwuznaczności, zniekształcenia i groteski.

Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-3

Filtr symbolizujący powietrze jako centralny element instalacji

Majestatyczna i enigmatyczna figura „Inhalatorium”, stworzona m.in. ze stali, turbin i filtrów powietrza, jest poniekąd istotą produkcji i wizji technologicznej firmy Elica – wyjątkowego specjalisty w oczyszczaniu powietrza w naszych kuchniach.

Rzeźba, wykonana z surowej stali i uzupełniona organicznymi formami, nawiązuje do strategii historyczno-artystycznych ucieleśniających abstrakcyjne koncepcje i tworzy napięcie między sztucznością a naturą. Otoczona zielenią i elementami fontanny figura przekształca wspólną przestrzeń fabryki w miejsce zarazem kliniczne i fantastyczne, użytkowe i metafizyczne. Choć materiały mają przemysłowe pochodzenie, ich nowe ułożenie tworzy przestrzeń wymykającą się logice produkcji, łączy estetykę maszyn z niepokojącymi, hybrydowymi formami charakterystycznymi dla twórczości Poniatowskiego.

Warto podkreślić, że nazwa „Inhalatorium” nawiązuje także do historycznych ośrodków terapeutycznych, niegdyś powszechnych na Dolnym Śląsku – regionie słynącym z uzdrowisk leczących schorzenia dróg oddechowych za pomocą inhalacji solankowych. Motyw oddechu – rozumianego jako akt fizjologiczny, stanowi silną metaforę i koncepcyjny fundament projektu.

Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-5

Niezmiernie ważna rola projektu dla społeczności Elica Group Polska

Marcello Smarrelli, dyrektor artystyczny Fondazione Ermanno Casoli w krótkim przemówieniu do zebranych gości zauważył ważna rolę instalacji także w innym wymiarze: Projekt Poniatowskiego dla społeczności Elica Group Polska oparty jest na kluczowym przekonaniu, będącym fundamentem misji Fundacji: że sztuka współczesna może być narzędziem edukacyjnym i metodologicznym, zdolnym do ulepszania środowiska pracy i pobudzania innowacyjnych procesów. „Inhalatorium” to nie tylko obiekt do kontemplacji, ale mechanizm redefiniujący społeczną przestrzeń firmy, wzmacniający poczucie przynależności i więzi między ludźmi. Warto podkreślić, że podobne działania Elica realizowała już w innych zakładach oraz w strukturach globalnych firmy, wykorzystując sztukę jako katalizator dialogu, wymiany i refleksji.

Nowa instalacja w pełni wpisuje się więc w ten kierunek, wzmacniając międzynarodową wizję Eliki i jej wyjątkowe podejście do promowania sztuki i jej transformacyjnego potencjału dla dobra społeczności.

Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-7

Wspólne dzieło artysty oraz pracowników Eliki

Instalacja powstała dzięki procesowi współpracy z aktywnym udziałem pracowników firmy Elica. Wizja artystyczna Poniatowskiego została połączona z wiedzą technologiczną inżynierów, techników i wykwalifikowanych pracowników, a wykorzystane zostały zarówno infrastruktura zakładu, jak i jego materiały. Dodatkowo w projekt zaangażowano międzydziałowe grupy konsultacyjne, co wspierało interdyscyplinarną współpracę.

Cezary Poniatowski tak mówi o wspólnym dziele: Tworzenie tej pracy w fabryce Elica Group Polska było wyjątkowym i inspirującym doświadczeniem. Bezpośredni dostęp do wiedzy i umiejętności inżynierów oraz pracowników firmy pozwolił mi poszerzyć granice własnej praktyki. Przez kilka tygodni przestrzeń produkcyjna stała się tymczasowym atelier, a sam proces tworzenia był równie istotny, co ostateczna forma instalacji.

W końcowej fazie projektu instalacja została aktywowana poprzez serię warsztatów oddechowych dla pracowników, opracowanych przez artystę we współpracy z ekspertami, które nawiązywały do głównych motywów pracy i przekształcały przestrzeń z obiektu do oglądania w przestrzeń do codziennego doświadczania i użytkowania.

Giacomo Chiatti i Katarzyna Wieteska, dyrektor zakładu i kierowniczka HR w Elica Group Polska, podkreślają: Moment aktywacji instalacji przez warsztaty oznaczał nie tylko zakończenie procesu twórczego, lecz także jego pełny powrót do społeczności Elica Group Polska. Dzięki temu jeszcze mocniej uwidoczniło się poczucie przynależności i współtworzenia, które towarzyszyło całemu projektowi, podkreślając wartość indywidualnego wkładu każdego pracownika i inspirując do wspólnej refleksji nad dobrostanem w miejscu pracy.

Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-9

Międzynarodowy wymiar instalacji „Inhalatorium”

„Inhalatorium” to „rzeźba powietrzna”, która nie tylko odnosi się do zaawansowanych systemów cyrkulacji powietrza tworzonych przez firmę Elica, ale także prowokuje refleksję nad tym, jak niewidzialne siły – takie jak powietrze – są kształtowane, zarządzane i przekształcane przez człowieka na przestrzeni dziejów.

Mocne połączenie sztuki i przemysłu, jakie można zaobserwować w tym projekcie, przywołuje ważny historyczny precedens z Polski lat 60. i 70. XX w.: pionierskie współprace artystów z przemysłem, które dały początek najbardziej eksperymentalnym i interdyscyplinarnym formom sztuki publicznej, wystaw i sympozjów. Inicjatywy te traktowały fabrykę nie tylko jako miejsce pracy, ale jako przestrzeń wyobraźni artystycznej i zaangażowania obywatelskiego – praktykę reaktywowaną przez „Inhalatorium” we współczesnym kontekście przemysłowym. Ten wymiar zostanie szerzej omówiony podczas spotkania w Instytucie Polski w Rzymie, które odbędzie się 29 września 2025 r. i podczas którego projekt „Inhalatorium” zostanie zaprezentowany włoskiej publiczności.

Inicjatywa realizowana jest pod patronatem i przy wsparciu Włoskiego Instytutu Kultury w Krakowie oraz Instytutu Polski w Rzymie, co stanowi cenny dowód głębi i żywotności trwającego dialogu kulturalnego między Włochami a Polską.

Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-11
Artystyczna-instalacja-Inhalatorium-na-20-lecie-Elica-Group-Polska-13
2025-07-15
x

Kontakt z redakcją

© 2025 InfoMarket