Rękojmia, gwarancja, a może niezgodność towaru z umową?

Problemem może okazać się to, że reklamacja ma kilka znaczeń. Co wybrać: reklamację z tytułu rękojmi, gwarancji, a może z tytułu niezgodności towaru z umową. Pojęcia te, choć często używane zamiennie, mają odmienne podstawy i skutki prawne. Dla ułatwienia opowiemy zwięźle o tym, jak sobie z tym wszystkim poradzić. (Fot. Pixabay)

Reklamacja a trzy podstawy prawne

Gdy kupiony przez Ciebie produkt okazuje się wadliwy, masz prawo złożyć reklamację. Obecnie w polskim prawie funkcjonują trzy podstawy do jej złożenia. Pierwszą z nich jest rękojmia, uregulowana w kodeksie cywilnym. Dotyczy ona produktów zakupionych do 31 grudnia 2022 r. Drugą jest niezgodność towaru z umową, która uregulowana jest w ustawie o prawach konsumenta. Dotyczy ona produktów zakupionych od 1 stycznie 2023 r. Zarówno rękojmia, jak i niezgodność towaru z umową uregulowane są w przepisach prawa. Oznacza to, że ich zakres i zasady działania nie są dowolne, lecz wynikają z obowiązujących aktów prawnych.

Trzecią podstawą do złożenia reklamacji jest gwarancja. Jednak w ramach gwarancji możesz dochodzić swoich praw tylko wówczas, gdy została ona udzielona przy zakupie towaru. Zazwyczaj, nabywając np. sprzęt elektroniczny, otrzymujesz kartę gwarancyjną. To w niej uregulowane są warunki gwarancji, w tym uprawnienia kupującego. Sam możesz zdecydować, którą podstawę wybierzesz do złożenia reklamacji.

Pamiętaj o tym, że nawet gdy skorzystasz z uprawnień wynikających z gwarancji, nie tracisz możliwości dochodzenia swych roszczeń wynikających z rękojmi czy niezgodności towaru z umową.

Nie taki towar, jak obiecywano – poznaj rękojmię

Rękojmia chroni konsumentów i niektórych przedsiębiorców. Obecnie dotyczy to już w większości umów, których stroną nie jest konsument. Wynika to z faktu, że produkt kupiony po 1 stycznia 2023 r. podlega innym regulacjom prawnym. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę. Kiedy produkt jest wadliwy? Rzecz sprzedana ma wadę, jeżeli:

1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Gdy produkt jest wadliwy, możesz żądać od sprzedawcy jednego z czterech uprawnień. Może to być wymiana towaru na nowy, naprawa wady, obniżenie ceny oraz odstąpienie od umowy, czyli zwrot pieniędzy.

Niezgodność towaru z umową – warto wiedzieć

Niezgodność towaru z umową ma zastosowanie do konsumentów oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jeśli zakup nie ma charakteru zawodowego (np. fryzjer kupuje telefon). Obowiązki z niej wynikające obciążają sprzedawcę.

W przypadku niezgodności towaru z umową, czyli gdy nie spełnia on oczekiwań wynikających z umowy lub z ogólnego przeznaczenia rzeczy, konsumentowi przysługują określone roszczenia względem sprzedającego. Tu jest nieco inaczej niż w przypadku rękojmi. Konsument w pierwszej kolejności może żądać doprowadzenia towaru do zgodności z umową, a więc jego naprawy lub wymiany. Dopiero wówczas, gdy jest to niemożliwe lub wada jest istotna, możesz żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy i żądać zwrotu pieniędzy.

Ważne jest to, że przedsiębiorca ma 14 dni na ustosunkowanie się do Twoich roszczeń. Po upływie tego terminu przyjmuje się, że roszczenie zostało uznane.

Gwarancja – dobrowolna ochrona produktu

Składając reklamację z tytułu gwarancji, warto pamiętać, że jest ona udzielana dobrowolnie. Oznacza to, że nie ma obowiązku jej wydania. Gwarant sam określa warunki gwarancji, np. czas trwania, sposób zgłoszenia usterki oraz procedurę naprawy towaru. Gwarantem może być importer, producent, dystrybutor lub sprzedawca. Co ważne, okres gwarancji zależy od woli gwaranta. Jeżeli nie jest on określony, wówczas wynosi 2 lata, licząc od dnia wydania towaru konsumentowi.

Pamiętaj o tym, że sam wybierasz to, co dla Ciebie najkorzystniejsze. Nikt nie może narzucić Ci podstawy prawnej do złożenia reklamacji.